ဒါေလးကိုလည်း ကျွန်ေတာ် ေလ့လာဘူးသေလာက်နဲ့ ေဆွးေနွးချင်ပါတယ်။ ဒီေနရာမှာ အြပစ် ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ေကာင်းကျိုး၊ ဆိုကျိုးဆိုတဲ့ ခံစားမှုနဲ့ ေရာြပွန်းေနတယ်လို့ ကျွန်ေတာ် သံုးသပ်မိပါတယ်။
ြပစ်မှုနဲ့ အကျိုး ဆိုတာ မတူညီပါ။ ဒါကို ခွဲြခားနားလည်ဘို့ လိုပါမယ်။
အြပစ်နဲ့ အကျိုး
လူသတ်မှု၊ မုဒိန်းမှု၊ ဓါးြပတိုက်မှု၊ ခိုးဆိုး လုယက်မှု၊ နိုင်ငံေတာ်ကို သစ္စာေဖါက်မှု၊ ြပည်ေထာင်စု ြပိုကွဲေအာင် ြကံစည်မှု၊ အသေရ ဖျက်မှု စတဲ့ အြပစ်ေတွကို ကျမ်းြမတ်ကုရ်အံက ရာဇဝတ်ြပစ်မှုေတွလို့ သတ်မှတ်ြပီး- အဲ့ဒီအတွက် ြပစ်မှုကို ဆံုးမမဲ့ ဥပေဒေတွ ရှိပါတယ်။ ဒီြပစ်မှုေတွမှာ ကိုယ်လုပ်ရင်- သူများ၊ အများြပည်သူကို ထိခိုက်ေစလို့ ဥပေဒေတွ အြပစ်ေပးရမယ့် ဥပေဒေတွကို ချမှတ်ထားပါတယ်။
ေသရည်ေသရက်ေသာက်ြခင်း၊ အကပ္ပိယ အသားများကို စားြခင်း-- စတဲ့ ရာေတွက အကျိုးသက်ေရာက်မှုအတွက် တားြမစ်ထားတာေတွြဖစ်လို့- အရက်ေသာက်ရင် ဘယ်လို အြပစ်ေပးမယ်၊ ဝက်သားစားရင် ဘယ်လိုအေရးယူမယ်လို့ ဥပေဒ ပညတ်ထားတာ မရှိပါဘူး။ ဒီြပစ်မှုေတွက ကိုယ်လုပ်ရင် ကိုယ်ပဲခံစားရတာပါ။ ဒီအတွက် ြပစ်ဒဏ်သီးြခား မလိုေတာ့ပါဘူး။ ဥပမာ- အရက်ေသာက်သူ- သူသာ သူ့ကျမ္မာေရးကိုသာ ေစာ်ကားြခင်းြဖစ်တယ်။ အြခားလူကို မထိခိုက်ဘူး။ ဒါေပမယ့်- အရက်မူးြပီး အြခားလူကို ရမ်းကားရင်၊ သတ်ရင်၊ ဆဲဆိုရင် ရမ်းကမ်းြခင်း၊ သတ်ြခင်း၊ ဆဲဆိုြခင်း အတွက် ြပစ်ဒဏ်ခံရမှာ ြဖစ်တယ်။
(အြပစ်အတွက် ဥပေဒေတွနဲ့ အကျိုးဆက်ေတွကလည်း ရူပ ြကားဘူးသလို မဟုတ်ဘူးေနာ်။ သိချင်ရင် ဆက်ြပီး ေဆွးေနွးပါမယ်)။
ယံုြကည်မှုယံုြကည်မှုဟာ အကျိုးအတွက်သာ ြဖစ်ပါတယ်။ တစ်စံုတစ်ရာကို ယံုြကည်ြခင်းဟာ ကိုယ်ေရးကိုယ်တာ ကိစ္စြဖစ်တယ်။ ဒီအတွက် ြပစ်ဒဏ် မရှိဘူး။ ဒါေပမယ့် အကျိုးဆက်ေတာ့ ရှိတယ်။ မီးကို ကိုင်ရင် ပူေလာင်ြခင်းအကျိုးဆက်ကို ခံစားရမယ်။ မီးကိုေရှာင်ရင် ပူေလာင်ြခင်း အကျိုးဆက်ကို မခံစားရဘူး။ ဆိုသလိုပါပဲ။ အဲ့ဒီအကျိုးဆက်ဆိုတာ မသိလို့ ကိုင်မိရင်လည်း ချမ်းသာ မေပးပါဘူး။
မေတာ်တဆ မီးကို ထိမိတဲ့ လူ၊ ဘာမှ မသိေသးတဲ့ ကေလး- သူတို့က မီးကို ကိုင်မိရင် မီးက သူတို့ကို မပူေစဘဲခွင့်လွှတ်ေပးလိုက်သလား။ မီးက ချမ်းသားမေပးပါဘူး- သူ့အလုပ်ကို သူလုပ်ေနတာပဲ။ အဲ့ဒီ အခါမှာ ဒီသေဘာတရားကို သိတဲ့ လူက ေြပာြပရမယ်။ ဆိုဆံုးမရမယ်။ သွန်သင်ရမယ်။- နားေထာင်ရင် နားေထာင်တဲ့ လူရဲ့အကျိုး၊ နာမေထာင်ရင် နားမေထာင်တဲ့ လူရဲ့အကျိုးကို ကာယကံရှင်ကပဲ ခံစားရမှာပါ။
ဗုဒ္ဓေခတ်က ဗုဒ္ဓကို ယံုြကည်ယံုဘို့ ဗုဒ္ဓက စည်းရံုးတယ်၊ သွန်သင်တယ်၊ တရားေဟာတယ် ဆိုတာေတွ ရှိတယ်။
ဒါက သူလူတွင်ကျယ် လုပ်ချင်လို့ မဟုတ်ဘူးေလ- အြခားသူေတွ မသိနိုင်တဲ့ အရာေတွထက် ဗုဒ္ဓက သံုးထပ်ကွန်းသိတယ်လို့ ေတဝဇ္ဇသုတ်မှာ ဆိုထားတယ်။ အဲ့ဒီေတာ့ မသိဘဲ ဒုက္ခေရာက်မယ့် သူေတွကို ကယ်ချင်လို့သာ သူ့ကိုယံုပါ။ ယံုြကည်ပါ သူေြပာက အမှန်- အြခားေသာ တိတ္ထိဆရာြကီးေတွေြပာတာက လွဲေနတယ်။ မိရိုးဖလာ သိတာက လွဲေနတယ်လို့ ေြပာရြခင်းသာ ြဖစ်ပါတယ်။
အလားတူပဲ- လူသားေတွကို အလ္လာဟ်အရှင်ကို ယံုပါလို့ ေြပာဆိုေနြခင်း ြဖစ်ပါတယ်။ ဒီေနရာမှာ ကွာေနတာက အလ္လာဟ် ဆိုတာနဲ့ ဗုဒ္ဓဆိုတာပါ။ ဗုဒ္ဓရဲ့ အဓိပ္ပါယ်က ရူပ သိြပီးသား အတိုင်း သမ္မာ
သေမ္ဗာဓိဉာဏ်ကို ဆွတ်ခူး ရရှိတဲ့ လူသား ြဖစ်ပါတယ်။ ဒီဃနီကယ် ေထရာအပဒါန် ဗုဒ္ဓဝဂ် (၆၉)မှာ ေလာက၌ဆယ်ပါးေသာ အရပ်မျက်နှာများသည် ရှိကုန်၏၊ ထိုအရပ်မျက်နှာတို့အား သွားေသာသူအား အဆံုးသည် မရှိ။
ထိုထို အရပ်မျက်နှာ အဘို့၌ ဗုဒ္ဓေခတ်တို့သည် မေရတွက်နိုင်ကုန်။ ဆိုထားေတာ့ ေလာကမှာ ဗုဒ္ဓြဖစ်ခွင့်ရတဲ့လူသားေတွ အများြကီးရှိေြကာင်း ေြပာဆိုထားပါတယ်။
ဒါကို အစ္စလာမ်ကလည်း လူ့အသိုင်းအဝိုင်းတိုင်း အတွက် ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်သည် ရှိ၏ လို့ (၁ဝး၄၇) မှာဆိုထားပါတယ်။ ဒီေတာ့ အစ္စလာမ်က ဗုဒ္ဓေဂါတမ အပါအဝင် ကမ္ဘာမှာ ပွင့်ေပါ်ခဲ့သမျှေသာ ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ေတွကိုေလးစားြမတ်နိုးရပါတယ်။ ကိုယ်ေတာ်မုဟမ္မဒ်ကိုလည်း ဉာဏ်စဉ်ေဆာင် တစ်ပါးလို့ပဲ အသိအမှတ်ြပုပါတယ်။
အစ္စလာမ်က ဉာဏ်စဉ်ဇစ်ြမစ် ရှိတယ်လို့ လက်ခံတယ်။ အဲ့ဒါကို အလ္လဟ်လို့ အာရ်ဗီလို ေခါ်ြပတယ်။ အလ္လာဟ်ဟာ သံသရာ၊ ဓမ္မ၊ ဉာဏ်စဉ်တို့ရဲ့ ဇစ်ြမစ်ေတာ် ြဖစ်တယ်လို့ အစ္စလာမ်က ဆိုပါတယ်။ အဲ့ဒီ ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ေတွဟာ ဉာဏ်စဉ်ကို ဆွတ်ခူး ရရှိသူများသာ ြဖစ်ြပီး ဉာဏ်စဉ်ရဲ့ ဇစ်ြမစ်ေတာ် မဟုတ်ဘူးလို့ အစ္စလာမ်က ဖွင့်ဆိုပါတယ်။
ဒါေြကာင့် ကမ္ဘာမှာ ပွင့်ခဲ့တဲ့ ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်တိုင်းက သူတို့ကို ဆည်းကပ်ကိုးကွယ်တာကို မြကိုက်ပါဘူး၊ ဗုဒ္ဓကရှင်ဝက္ကလိကို ေြပာခဲ့တဲ့ စကား ရူပ သိမှာပါ။ ဉာဏ်စဉ်ေတွဟာ သစ္စာရှင်ေတွ ြဖစ်လို့ သူတို့ကိုယ် သူတို့ ဉာဏ်စဉ်ရ ပုဂ္ဂိုလ်များသာ ြဖစ်ေြကာင်း- မိရိုးဖလာ ထင်ြမင်ယူဆတာေတွထဲက မှန်သည်၊ မှားသည်ကို ခွဲြခားြပနိုင်ေြကာင်း၊ ထိုခွဲြခားြပသမှု ဓမ္မကို ယံုြကည်ေစဘို့ အေြကာင်းေတွကိုပဲ စည်းရံုးေဟာေြပာြခင်း ြဖစ်ပါတယ်။
ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်များကို ကိုးကွယ်ရင် အကျိုးယုတ်မလား၊ အကျိုးရှိမလားကုရ်အံကေတာ့ အကျိုးယုတ်တယ်လို့ ေြပာဆိုပါတယ်။ အဲ့ဒီ အကျိုးယုတ်မှုေတွက
(၁) ေခတ်ေနာက်ကျသွားနိုင်တယ်။ ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ေတွမှာ ေခတ်ရှိတယ်။ ဥပမာ- ဗုဒ္ဓေဂါတမ မပွင့်မှီက ပွင့်ေပါ်ခဲ့တဲ့ ေဂါဏဂံု ြမတ်စွာ ဘုရားကိုကိုးကွယ် ဆည်းကပ်မယ် ဆိုပါေတာ့- အဲ့ဒီ ပုဂ္ဂိုလ်ကိုသာ စွဲလန်းတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ေတွက ေနာက်တစ်ပါး ပွင့်ေပါ်တာကို အသိအမှတ်ြပုဘို့ ဝန်ေလးေနမယ်။ ေဂါဏဂံု ြမတ်စွာဘုရားက ငါ့ေနာက်မှာ ေနာက် ဗုဒ္ဓတစ်ပါး ပွင့်မယ်လို့ဘယ်ေလာက်ေြပာခဲ့ေြပာခဲ့ ေြပာခဲ့တဲ့ စကားေတွကို သူ့တပည့်ေတွက ပံုြပင်ထဲမှာ ထည့်ပစ်လိုက်မယ်။ အဲ့ဒီ ပံု
ြပင် ဘာသာေရးနဲ့ပဲ ေပျာ်ေမွ့ြပီး ဘဝကို ခရီးဆက်ေနေတာ့မယ်ေလ။ အဲ့ဒီေတာ့ ေနာက်ပွင့်လာတဲ့ ဗုဒ္ဓက ဘာထိခိုက်မှာလဲ၊ ရှင်းရှင်းေြပာရရင် အဲ့ဒီ လူသားေတွ အတွက် စိတ်မေကာင်း ြဖစ်မိတာကလွဲ ဘာမှ ထိခိုက်မှာမဟုတ်ဘူး- သူ့ကို ယံုြကည်တဲ့ လူေတွကပဲ ေကာင်း၏ ဆိုး၏ ခွဲြခားတတ်တဲ့ အသိပညာေတွ၊ အတတ်ပညာေတွ ရသွားမှာေပါ့။
စိတ်မေကာင်း ြဖစ်စွာနဲ့ ရိုးရိုးသားသား သံုးသပ်ရရင် ကျွန်ေတာ်တို့ ညီအစ်ကို လက်ရှိ ဗုဒ္ဓဘာသာေတွလည်းကိုယ်ေတာ်ေဂါတမေြပာခဲ့တာကို ပံုြပင်လုပ်ပစ်လိုက်ြပီလို့ ကျွန်ေတာ် ခံစားမိပါတယ်။ ဥပမာ- ေလာကမှာ ဗုဒ္ဓေတွ ဘယ်ေလာက်ပွင့်ေပါ်မယ်လို့ ကိုယ်ေတာ် ေဂါတမက ေြပာခဲေြပခဲ့ ေနာက်ေပါက်တပည့်ေတွက ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမကို လွဲမှားတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ေရး အမွှမ်းတင်မှုနဲ့ ဒီကမ္ဘာမှာ ကိုယ်ေတာ် ေဂါတမ တစ်ပါးတည်းသာ ဗုဒ္ဓြဖစ်တယ်လို့ လုပ်ထားလိုက်ြပီေလ။ ေရှးက ဗုဒ္ဓေတွက လူ့သက်တမ်း သံုးေသာင်းတို့၊ ေလးေသာင်းတို့ - ေနာက်ပွင့်မယ့်ဗုဒ္ဓက လူ့သက်တမ်း တစ်ေသာင်း တို့ စသည်ြဖင့် ကမ္ဘာမှာ မြဖစ်နိုင်တာေတွကို ေလျှာက်ေြပာေနြကတယ်။ အဲ့ဒီလို ယုတ္တိမတန်တဲ့ လူ့သက်တမ်းေတွကို ကိုယ်ေတာ် ေဂါတမ ေြပာခဲ့တယ်လို့ ကျွန်ေတာ် မယံုြကည်ဘူးဗျာ။
အဲ့ဒီလို ေြပာခဲ့ရင် အေပါ်မှာ ေဖါ်ြပခဲ့တဲ့ အရပ်မျက်နှာတိုင်းမှာ ဗုဒ္ဓေခတ်ေတွ ရှိေနတယ် ဆိုတဲ့ စကားက လိမ်လည်သလို ြဖစ်သွားမှာေပါ့။ ကျွန်ေတာ်ကေတာ့ ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမကို လိမ်လည်သူ၊ သို့မဟုတ် ပံုြပင်ေတွကိုေလျှာက်ေြပာသူ၊ သို့မဟုတ် ယုတ္တိမရှိတာေတွကို ေရရွတ်ေနသူလို့ ြမင်နိုင်အား မရှိဘူး။ ဒါရိုးရိုးသား ေြပာတာပါ။
(၂) ဘုန်းြကီးရဟန်း လူတန်းစား လက္ခဏာေတွ ေပါ်လာမယ်။ လူပုဂ္ဂိုလ်ကိုးကွယ်မှုရဲ့ အကျိုးဆက် အြဖစ် ကိုးကွယ်ခံ လူတန်းစားနဲ့ ကိုးကွယ်ရသူ လူတန်းစား ေပါ်လာပါမယ်။ ဒါဟာ- ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ေတွ မလိုလားဆံုး ကိစ္စပါ။ ကိုယ်ေတာ် ေဂါတမဟာ ြဗဟ္မလူတန်းစားကို ဇတ်စနစ်များကို အဓိကထား ေတာ်လှန်ခဲ့ပါတယ်။ လူသားေတွကို လူသားရယ်လို့ ဂုဏ်ရည်ေတွကို ရေအာင် ေဆာင်ရွက်ေပးခဲ့ပါတယ်။ ပိဋကတ်ေတာ်ကို ဖတ်ပါ။ ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမရဲ့ အနစ်နာခံမှု၊ အဆဲအဆိုခံရမှုေတွကို ြမင်ေတွ့ရပါလိမ့်မယ်။-- အဲ့ဒီလို လူတန်းစားေတာ်လှန်ေရး၊ အမှန်တရား ခရီးစဉ်အတွက် လက်တွဲမယ့် ေထာက်ခံမယ့်ေနာက်လိုက် သာဝကေတွကို လက်တွဲေခါ်ခဲ့တယ်။ အဲ့ဒီ အဖွဲ့အစည်းကို သံဃာလို့ ေခါ်ပါတယ်။ သံဃာဆိုတာကျွန်ေတာ် နားလည်တာက ဘိက္ခူ မဟုတ်ဘူးေလ၊ ဘိက္ခူဆိုတာက ရဟန်းခံတာ၊ ရဟန်းြဖစ်တာ၊ သံဃာဆိုတာက အဖွဲ့အစည်း- ဗုဒ္ဓက သံဃာေတာ်ေတွကို ေထာက်ခံဘို့- ယံုြကည်ဘို့ (ကိုးကွယ်ဘို့ မဟုတ်ဘူးေနာ်)ေြပာခဲ့တယ်။ ေနာက်ပိုင်းမှာ ဘိက္ခူေတွက သံဃာေနရာကို ယူလိုက်ပါေတာ့တယ်။ ပိဋကတ်ေတာ်မှာ သံဃာဆိုတာ အနည်းဆံုး ရဟန်းေလးပါး ရှိမှ ေခါ်ခွင့်ရှိတယ်။ အခုေခတ်မှာ ရဟန်းတစ်ပါးကိုလည်း လူေတွက သံဃာ
လို့ ြမင်ေနြကတယ်။ ကဲ- ဘာေြကာင့်လဲ။
အဲ့ဒီလို ေြပာလိုက်လို့ အြပစ်ဆိုတာ မဟုတ်ဘူးေနာ်။ ဘာသာတရား၊ လမ်းစဉ်ဝါဒ တစ်ခုအတွက် အမာခံ ေဟာမယ့်၊ ေြပာမယ့်၊ လမ်းြပေပးမယ့်၊ သွန်သင်ေပးမယ့် ပုဂ္ဂိုလ်ေတွ လိုအပ်တယ်ဆိုတာ ကျွန်ေတာ် အသိအမှတ် ြပုပါတယ်။ အဲ့ဒီလို ပုဂ္ဂိုလ်ေတွကိုလည်း ေလးစားရမယ်၊ တန်ဘိုးထားရမယ် လို့ ခံယူပါတယ်။ ဒါေပမယ့် လူတန်းစား လက္ခဏာ တစ်ရပ် ြဖစ်လာရင်ေတာ့ ဒီအချက်ကို စဉ်းစားဆင်ြခင်သင့်တယ်လို့ ြမင်ပါတယ်။ ကုရ်အံကလည်း ဒီအချက်အတွက်ပဲ လူပုဂ္ဂိုလ်ေတွကို မကိုးကွယ်ဘို့ တားြမစ်ြခင်း ြဖစ်ပါတယ်။ (၉း၃၁) ရဟန်းခံတာအြပစ်လို့ မဆိုဘူး- ဟာ့ဂျ်လည်း ဒီသေဘာပါလို့ ရှင်းြပခဲ့တာပဲ။ လူတန်းစား လက္ခဏာ တစ်ရပ် မေပါ်ဘို့သာြဖစ်ပါတယ်။
အလ္လာဟ် ဆိုတာ-၊ ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်အေပါင်းရဲ့ ဦးတိုက်ရာ၊ ဦးခိုက်ရာ- ဉာဏ်စဉ်ကိန်းဆိုက်ရာ ြဖစ်ပါတယ်။
ဒါေြကာင့် လူသားအားလံုးအတွက် ဘုရားရှင်အြဖစ် သတ်မှတ်ြပီး ယံုြကည်ေစဘို့ အစ္စလာမ်က သွန်သင်ြခင်းြဖစ်ပါတယ်။ အစ္စလာမ်မှာ လူသားဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ေတွကို တစ်ပါးနဲ့တစ်ပါး သူြမတ်တယ်၊ သူသာတယ်လို့ခွဲြခားခွင့် မရှိဘူး။ သူ့ေခတ်နဲ့ သူ့ပတ်ကျင်နဲ့ သူ့စကားနဲ့ တရားေဒသနာ သွန်သင်သွားတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ြမတ်များ ြဖစ်တယ်လို့ပဲ ခံယူခွင့်ရှိြပီး- ဉာဏ်စဉ်ေတာ်ရဲ့ ဇစ်ြမစ် အလ္လာဟ်ကိုပဲ ဘံုဘုရား အြဖစ်လက်ခံေစြခင်း ြဖစ်ပါတယ်။
အလ္လာဟ်ကို မယံုရင် ဘာြဖစ်မလဲ
အလ္လာဟ်ကို မယံုရင်၊ ြပစ်ဒဏ်ချမှတ်ခံရမယ်လို့ ကုရ်အံက မေြပာပါဘူး။ လွတ်လပ်စွာ ယံုြကည်ခွင့် ရှိပါတယ်။ ဒီအတွက် ကုရ်အံ ၁ဂး၂၉ မှာ- ေဟာေလာ့၊ သစ္စာတရားသည် သင်တို့၏ ကံြကမ္မာရှင်ထံမှ ြဖစ်၏၊ သို့ြဖစ်၍ သူ့စံချိန်အေလျှာက် သူယံုြကည်ပါေစ၊ သူ့စံချိန်အေလျှာက် သူ ဖံုးကွယ်ြငင်းဆန်ပါေစ၊ အဝိဇ္ဇာေကာင်များအတွက်ငါသည် သူတို့၏ ပတ်လည်၌ ဝိုင်းရံလျှက် အပူမီးကို ြပင်ဆင်ထား၏၊ သူတို့သည် ေရကိုေတာင်းေသာအခါသူတို့မျက်နှာများကို ေလာင်ကျွမ်းေသာ ခဲရည်ပူကို ေပးြခင်းခံရ၏၊ ဆိုးဝါးလှေသာေသာက်ေရနှင့် ဆိုးယုတ်လှေသာ ဌာနပင် ြဖစ်၏- လို့ ဆိုထားပါတယ်။
ဒီေနရာမှာ ေစ့ေစ့ မဖတ်သူအတွက် နားလည်မှု လွဲနိုင်တဲ့ စကားတစ်ချို့ကို ရှင်းြပချင်ပါတယ်။ ကုရ်အံကအလ္လာဟ်သည် ေလာကအေပါင်း၏ ဇစ်ြမစ်၊ ေလာကဓမ္မအား ြပဌာန်းမှုဇစ်ြမစ် ြဖစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါေြကာင့် ဘာလုပ်ရင်၊ ဘာြဖစ်မယ် ဆိုတဲ့ အေြကာင်းနဲ့ အကျိုးေလာကဓမ္မရဲ့ အကျိုးဆက်ကို ြပဌာန်းထားတဲ့အရှင်လို့ သံုးြပီး ကံြကမ္မာရှင်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါကို ၁ဝး၃ မှာ ဧကန်ပင် သင်တို့၏ ကံြကမ္မာရှင်သည် မိုးများနှင့်ေြမကမ္ဘာအား ကာလ ေြခာက်ခုတွင်း ြဖစ်တည်ေစေသာ အရှင်ြဖစ်၏၊ တဖန် ထပ်ဆင့်ကွပ်ကဲမှုကို ပံုေပါ်ေစ၍၊ စီမံချက်များကို ေလာကဓမ္မ ြဖစ်ေစ၏ လို့ ဆိုထားပါတယ်။ မီးကို မီးရဲ့ ဂုဏ်သတ္တိေတွ ရှိဘို့၊ ေရကို ေရရဲ့ ဂုဏ်သတ္တိေတွရှိေစဘို့ ေလာကဓမ္မမှာ ြပဌာန်းြပီးသား ြပဌာန်းချက်ေတွ ရှိတယ်လို့ ဆိုြပီး- အရာဝတ္ထုတိုင်းဟာ မိမိရဲ့ြပဌာန်းခံ ဂုဏ်သတ္တိအေလျှာက် ဆက်လက် လည်ပတ်ေနေစတဲ့သေဘာကို ဆိုလိုပါတယ်။
အဲ့ဒီ ကံြကမ္မာရှင် အလ္လာဟ်ကို လူေတွ မယံုလို့လည်း ရတယ်၊ ယံုရင်လည်း ရတယ်။ မယံုြကည်သူေတွ ြငင်းဆန်သူေတွဟာ ဉာဏ်စဉ်ဇစ်ြမစ် ရှိတယ်ဆိုတာကို မယံုြကည် ြငင်းပယ်ေတာ့- လူသားက ဉာဏ်စဉ်ဆွတ်ခူးခွင့် ရှိတယ်ဆိုတာကို ယံုြကည်လို့ မရနိုင်ဘူး၊ အဲ့ဒီေတာ့ ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ေတွကို မယံုြကည်နိုင်ဘူး၊ အဲ့ဒီက တဆင့်ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ေတွ ြဖစ်တဲ့ ကိုယ်ေတာ် ေဂါတမတို့၊ ကိုယ်ေတာ် မုဟမ္မဒ်တို့ရဲ့ ဆွတ်ခူးတဲ့ ဉာဏ်စဉ်သိဆိုတာကို မယံုနိုင်ဘူး (လူပုဂ္ဂိုလ်ေတွကိုေတာ့ ယံုချင်ယံုမယ်ေနာ်) ဉာဏ်စဉ်သိကို မယံုေတာ့ - ဉာဏ်စဉ်သိနဲ့ ေဟာေြပာ သွန်သင်တာကို လက်မခံနိုင်ဘူး။ အဲ့ဒီလူေတွကို အဝိဇ္ဇာ အေမှာင်ဖံုးသူေတွလို့ ကုရ်အံက သံုးတယ်။
ေလာကဓမ္မြကားထဲမှာ အဲ့ဒီ အဝိဇ္ဖာအေမှာင်ဖံုးတဲ့သူေတွ အတွက် လမ်းမှန်ကို မရနိုင်ဘူး (ဉာဏ််စဉ်ေဆာင်ေတွကို လက်မခံလို့) အဲ့ဒီလူေတွရဲ့ ပတ်ပတ်လည်မှာ ရှိေနတဲ့ ေသာကေတွ၊ အပူေတွပဲကို သူတို့ ေရှာင်လွှဲနိုင်အားမရှိေတာ့ဘူး။ အဲ့ဒီလူေတွက အေအးကို လိုချင်ေပမယ့် အေအးဓါတ်ရလာမှာ မဟုတ်ဘူး (သန္တိသုခကို လိုလားေသာ်လည်း သန္တိသုခ ရဘို့ မြဖစ်နိုင်ဘူး-) အဲ့ဒီလူေတွအတွက် ဌာေနဟာ ေသာက ြဖစ်တယ်လို့ ဆိုလိုတယ်။
ဌာေန၊ ဌာန၊ ဘံု- ဆိုတာကိုေတာ့ နိဗ္ဗာန်ရှင်းတမ်းမှာ ြကည့်ပါ။တနည်းအားြဖင့် ရုပ်၊ နာမ် မရှိတဲ့- အတုလံ အတုမရှိတဲ့ ေလာကဇစ်ြမစ်၊ သံသရာဇစ်ြမစ်၊ ဉာဏ်စဉ်ဇစ်ြမစ်ဆိုတာ လူသားေတွရဲ့ မံသစက္ခုနဲ့ မြမင်ေတွ့နိုင်ဘူး၊ ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ေတွရဲ့ ဉာဏစက္ခုနဲ့ ကိန်းဆိုက်ခွင့်ရတဲ့
အရာသာ ြဖစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီအရာကို ယံုြကည်ပါလို့ ေြပာတာဟာ ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ေတွကို ယံုြကည်ပါ၊ လက်ခံပါ။ သူတို့ရဲ့ သွန်သင်ချက်ကို မိရိုးဖလာ အစွဲထက် တန်ဘိုးထားပါလို့- ေြပာြခင်းသာ ြဖစ်ပါတယ်။ ဆရာစဉ် စကားထက်- ဉာဏ်စဉ်ရပါတယ်လို့ ဝန်ခံတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ေတွရဲ့ စကားကို နားေထာင်ပါ-လို့ သွန်သင်ြခင်းသာ ြဖစ်ပါတယ်။
မိရိုးဖလာ ြကားဘူးနားဝ ဆရာစဉ်များက ကမ္ဘာြပားတယ်လို့ ေြပာတာနဲ့၊ ကမ္ဘာလံုးေြကာင်းကို တစ်ကယ် သိတဲ့လူေတွေြပာတာ- ဘယ်စကားကို ပိုမိုလက်ခံသင့်ပါသလဲ။ ရူပ ကိုယ်တိုင် ဆင်ြခင်ေပါ့ဗျာ။
ဒီေတာ့- လူသတ်ြခင်းမှာ ြပစ်ဒဏ်ရှိတယ်။ အလ္လာဟ်ကို မယံုြခင်းမှာ ြပစ်ဒဏ်မရှိဘူး- ဒါေပမယ့် အကျိုးနဲ့ အဆိုးေတာ့ ရှိေနပါတယ်လို့ပဲ-- ေြဖလိုက်ပါရေစ။
ေလးစားစွာြဖင့်
ထွန်းထွန်းေအာင်
(ကုရ်အံက ေြပာလို့ လက်ခံပါလို့ မဆိုလိုဘူးေနာ်။ ရူပက ကုရ်အံက ဘယ်လို ဆိုသလဲသိချင်ပါတယ်ဆိုလို့ ကုရ်အံက ေြပာတာကိုအတတ်နိုင်ဆံုး ရှင်းြပတာပါ။) ကျွန်ေတာ်ကေတာ့ ဘယ်ကျမ်းကေြပာေြပာ ယုတ္တိတန်တာကိုပဲ လက်ခံပါတယ်။ ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်အားလံုးကိုလည်း ယံုြကည်ပါတယ်။
ြပန်လည်ေဆွးေနွချက်များ
အကျိုးဆက် မေကာင်းလို့တားြမစ်မှုများကိုနားလည်သလို ြပစ်မှုြကီးလို့ ြပစ်ဒဏ်ေပးတယ် ဆိုတာကိုလဲလက်ခံနိုင်ပါတယ်။
အကျိုးဆက်က သူသဘာဝ နဲ့သူ ခံစားရမှာေတွ ရှိတယ်ဆိုလို့ အကျိုးဆက် အပိုင်းကို ရှင်းစရာမလိုေအာင် နားလည်ပါဘီ။
ြပစ်မှုနဲ့ ြပစ်ဒဏ်များနဲ့ ပတ်သက်ြပီး ကံုအာရ်က ဘယ်လို ေြပာထားလဲသိချင်ပါတယ်။
ဥပမာ၊ လူသတ်ြခင်းကို ဘယ်လို ြပစ်ဒဏ် သတ်မှတ်ထားပါ သလ။ဲ လူသတ်ရာမှာလဲ ေယာကင်္ျားကိုသတ်ြခင်း မိန်းမကိုသတ်ြခင်း ရန်သူကိုသတ်ြခင်း၊ အလ္လာဟ်ကို မယံုြကည်သူကို သတ်ြခင်း ဘယ်လိုကွာြခားသလဲ စသြဖင့်ေပါ့။ သိချင်ပါတယ်။
လူသတ်မှု ဥပေဒကို ကုရ်အံကျမ်း ၂း၁၇၈-၁၇၉ မှာ ြပဌာန်းထားပါတယ်။ လူလွတ်အတွက် လူလွတ်၊ ဝန်ထမ်းအတွက် ဝန်ထမ်း၊ လိင်မအတွက် လိင်မ လို့ သံုးပါတယ်။---- ဆိုလိုတာက ေမာင်နီက သတ်ရင် ေမာင်နီသည်သာ တရားခံြဖစ်တယ်။ ေမာင်နီက ကရင်လူမျိုးြဖစ်လို့ ကရင်လူမျိုးအားလံုး တရားခံလို့စွပ်စွဲလို့ မရဘူး။ မြဖူက သတ်ရင် မြဖူသည်သာ တရားခံြဖစ်တယ်။ မြဖူက ကုလားမြဖစ်လို့ ကုလားအားလံုးကို လူသတ်ေကာင်များလို့ စွပ်စွဲလို့ မရဘူး။ အလားတူ ဝန်ထမ်းတစ်ဦးက သတ်ရင်၊ ဝန်ထမ်းတစ်ဦးသည်သာ တရားခံြဖစ်တယ်- အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုလံုးကို တရားခံအြဖစ် သတ်မှတ်လို့ မရဘူး ဆိုြပီးခွဲြခားြပထားတာပါ။
တနည်းအားြဖင့် ရာဇဝတ်ေကာင် တစ်ဦးအတွက် လူများစု၊ လူနည်းစုကို ရ မယ်ရှာြပီး လူမျိုးေရး အဓိကရုန်းများ ဖန်တီးတာတို့၊ ဥပေဒမဲ့ ြပုလုပ်တာတို့ ြဖစ်မလာေစဘို့ တားြမစ် ပါတယ်။ ဒီပညတ်က ဗုဒ္ဓဘာသာမှာလည်း ဒီအတိုင်းပါ။ အဲြခားနားတာေတာ့ ရှိတယ်။ ကိုယ်ေတာ် ေဂါတမကဘယ်လို အေရးယူပါလို့ ပညတ်ခဲ့ဘူး။ ရဟန်းေတွအတွက်ေတာ့ ပါရာဇိကံသင့်တယ်လို့ ဆို ပါတယ်။ အဲ့ဒီအတွက် ဥပေဒြပုဘို့ မပညတ်ခဲ့ဘူးေလ။
(ကုရ်အံအရ- ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ေတွမှာ နာမ်ပိုင်းဆိုင်ရာ (ဘာသာေရး) ကိုသာ ဦးေဆာင်တဲ့ ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ေတွနဲ့ နိုင်ငံေရးေရာ ဘာသာေရးေရာ ဦးေဆာင်တဲ့ ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ေတွ ရှိပါတယ်။)
အစ္စလာမ်မှာက- ြပစ်မှုအေြခအေနေပါ် မူတည်ြပီး ေသဒဏ်က- လွတ်ြငိမ်းချမ်းသာခွင့်ထိ အဆင့်ဆင့်ြပဌာန်းနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဒါေပမယ့် ေသဒဏ်ကို လံုးဝ အားမေပးဘူး။ ေပးဆပ်မှု အမျိုးမျိုးနဲ့ (ဥပမာ ေထာင်ဒဏ်၊ ေငွေလျှာ်ဒဏ်) အမျိုးမျိုးနဲ့ ေချပေပးလို့ ရနိုင်မယ့် နည်းလမ်းေတွကို ဖန်တီးေပးရပါ မယ်။ အထူးသြဖင့် လွတ်ြငိမ်းခွင့်ဆီကို ဦးတည်ရပါတယ်။ (ဆိုက်ထဲက ကုရ်အံ ဘာသာြပန် ၂း၁၇၈၊ ၁၇၉ ေအာက်ေြခ ရှင်းချက်များကို ဖတ်ြကည့်ပါ။) ေသဒဏ်ဆိုတဲ့ အဆင့်၊ စီးပွားေရး ပိတ်ဆို့တဲ့ အဆင့် က နိုင်ငံေတာ်ကိုသစ္စာေဖါက်မှ ေပးနိုင်တဲ့အဆင့်ေတွ ြဖစ်ပါတယ်။ ဒီအတွက် ၅း၃၃ ကို ဖတ်ပါ- ေအာက်ေြခရှင်းလင်းချက်များကိုလည်း ဖတ်ပါ။ ဒီ ြပစ်ဒဏ်ေတွအတွက် ေခတ်ကာလ၊ ယဉ်ေကျးမှု အသိုင်းအဝိုင်း၊ လူမျိုးစရိုက်များေပါ် မူတည်ြပီး ဥပေဒ ပညာရှင်များက ေရးဆွဲရမှာ ြဖစ်တယ်။ အဲ့ဒီ အခွင့်အေရးကိုလူသတ်မှု ဥပေဒကို ြပဌာန်းတဲ့ ၂း၁၇၈-၁၇၉ နဲ့ တစ်ဆက်တည်းမှာ အို ပညာရှင် အေပါင်းတို့ သို့မှသာစည်းေစာင့်သူများ ြဖစ်နိုင်ေကာင်း၏- လို့ ဆိုထားပါတယ်။ လူသတ်မှုကို အစ္စလာမ်က လံုးဝ ခွင့်မြပုေြကာင်း- သတ်မိသူအား အြပစ်ေပးရန် အာဏာပိုင်တွင် တာဝန်ရှိေြကာင်း၊ သို့ေသာ် အာဏာပိုင်သည်ဥပေဒအား အလွှဲသံုးစား မြပုလုပ်ရေြကာင်း၊ ထိုအတွက် ဥပေဒ ေရးဆွဲရန် ဥပေဒ ပညာရှင်များကို အကူအညီ ေခါ်နိုင်ေြကာင်း ၁ရး၃၃ မှာ ြပဌာန်းေပးထားပါတယ်။
အဲ- စကားြကံုလို့။ အသက်အတွက် အသက်၊ မျက်လံုးအစား၊ မျက်လံုး၊ နားအစား နား၊ သွားအစား သွား၊ဆိုတဲ့ ဥပေဒေတွက အစ္စလာမ် ဥပေဒေတွ မဟုတ်ဘူးေနာ်-၊ ခရစ်ယာန်သမ္မာကျမ်းစာက ဥပေဒ ေတွပါ။
ဓမ္မေဟာင်းမှာ ပါတာ ဆိုေတာ့ ခရစ်ယာန်ေတွက သူတို့ ဥပေဒမဟုတ်ဘူး-ဂျူး (ေရဝတီ) ဥပေဒေတွလို့ေြပာဆိုပါတယ်။ ဒါေပမယ့် အလျှဉ်းသင့်သလို မူဆလင်ေတွကို ပုတ်ခတ်ချင်ရင်- အဲ့ဒါ ေတွက အစ္စလာမ်ရဲ့ ဥပေဒေတွလို့ စွပ်စွဲေလ့ရှိတယ်။ တကယ်ေတာ့ သမ္မာကျမ်းကို လက်ခံတာ ခရစ်ယာန်ေတွသာ ြဖစ်ပါတယ်။ သမ္မာကျမ်း ထွက်ေြမာက်ရာ ၂၁း၂၄ ကိုြကည့်ပါ။
စစ်ဥပေဒေတွကေတာ့ သီးြခားပါ- ခင်ဗျာ (စာမျက်နှာ ရှည်မှာ စိုးလို့)။
၎င်းအြပင် တိရစ္ဆာန်ကိုသတ်ရင်ေရာ အြပစ်ရှိသလား။
လူကိုသတ်တာနဲ့ အစားဝတ္ထုအတွက် တိရိစ္ဆာန်ကို သတ်တာ မတူညီပါ။ ကျွန်ေတာ် ေလ့လာမိသေလာက် ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမ ချမှတ်တဲ့ ဝိနည်းမှာလည်း မတူညီဘူးလို့ ေတွ့ရပါတယ်။ ပရာဇိကံမှာ လူသတ်မှုကိုပဲ ပါရာဇိက အာပတ်သင့်တယ်သံုးြပီး တိရိစ္ဆာန်ကို ေသေစရင် ပါစိတ် အာပတ်သင့်တယ်လို့ ေြပာပါတယ်။ (ဒါ ရဟန်းေတွကို ေြပာတာေနာ်)။ အြပစ်ြခင်း မတူဘူးဆိုတာကို ေြပာတာပါ။ ဒီအတွက်ေနာက်မှ ဆက်ေဆွးေနွးပါမယ်။ မေဆွးေနွးမှီ- ငါးပါးသီလ ဆိုတာ ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမက ပညတ်တာလား၊ ဂရုဓမ္မသီလေခါ် ယခင်က ရှိြပီးသား သီလများကို ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမက အတည်ြပုတာလား ရူပ အရင်ေလ့လာေစချင်ပါတယ်။- ဒီေတာ့မှာ လူနဲ့ တိရိစ္ဆာန်တို့ရဲ့ အသက်များကို ခွဲြခားလို့ ရမှာပါ။
ဟာလာလ်နည်း (ခွင့်ြပုထားတဲ့နည်း)နဲ့ သတ်ရင်ေရာ အြပစ်ရှိသလား မရှိဘူးလား။ သို့ ဆိုးကျိုးရှိသလား။
ငါးပါးသီလနဲ့ ဂရုဓမ္မသီလများ၊ ပါရာဇီကံနဲ့ ပါစိတ်ကံများ၊ ဇီဝနဲ့ ပါဏ ဆိုတာများကို ရူပ နဲနဲေလ့လာ လိုက်ပါ။ ြပီးေတာ့ နားလည်သေလာက် ကျွန်ေတာ့ကို ြပန်ေဆွးေနွးေပးပါ။ နို့မဟုတ်ရင် ဒီကိစ္စက နားလည်မှုလွဲနိုင်သလို၊ ဘဝင်ကျတဲ့ အေြဖလည်း ရလာမှာ မဟုတ်ပါ။
တစ်ခုေတာ့ ရှိပါတယ်။ ဘယ်လိုသတ်သတ် ြဖုန်းတီးြခင်းြဖစ်ရင်အြပစ်ရှိပါတယ်။ ဒါကိုကုရ်အံမှာ و ُ كُلواْ واشْ ربواْ و َ لا ُتس ِ رُفواْ စားြကေလာ့၊ ေသာက်ြကေလာ့ မြဖုန်းတီးြကကုန်လင့် လို့ ဆိုထားပါ တယ်။ (ကျွန်ေတာ် အာရ်ဗီလို ထည့်ထည့် ေဖါ်ြပတာကို စိတ်မရှိပါနဲ့ ကျွန်ေတာ် ေြပာတဲ့ အဓိပ္ပါယ်က မှန်တယ် မမှန်ဘူးဆိုတာ အာရ်ဗီစာ တတ်သူေတွ ဖတ်နိုင်ေစဘို့ပါ။) ြဖုန်တီးြခင်း မဟုတ်ဘ၊ဲ စည်း ေဖါက်ြခင်း မဟုတ်ဘဲ အစားအစာဝတ္ထု အြဖစ် ေကာင်းမွန်ေသာ နည်းလမ်းနဲ့ ဇဝိန်ချုပ်ေစတာကို ခငွ့်ြပုပါတယ်။ အေြခအေနမှာ မူတည်ြပီး တားြမစ်ထားတာလည်း ရှိတယ်။ ဥပမာ ဟာ့ဂျ်ေခါ် ဒုလ္လဘ ရဟန်းခံစဉ် ကာလ
မှာပါ။
ေြဖရှင်းချက်များကို ြပန်လည်ေဆွးေနွးချက်များ
၁။ ပထမေြပာချင်တာက ဉာဏ်စဉ်ေတာ်ေဆာင်များ သူ့ကိုယံုြကည်ပါ။ ထာဝရဘုရားကို သို့ အလ္လာဟ်ကိုယံုြကည်ပါလို့ ေြပာခဲ့ြကေပမယ့် ကျွန်ေတာ်ေလ့လာရသေလာက် ရှင်ေဂါတမဟာ သုတ်ေတာ် တစ် ခုမှာ(ကာလမသုတ် ထင်ပါတယ်) ဘယ်သူ မဆို နာြကားရေသာ ေလ့လာရေသာ တရားများကို မယံုြကည်သင့်တဲ့ အချက် ၁၀ ချက်ေြပာခဲ့ပါတယ်။ အဒီထဲမှာ တစ်ချက်က “ငါ( ရှင်ေဂါတမ ) ေြပာ တယ် ဆိုြပီးလဲမယံုပါနဲ့” လို့ ေြပာခဲ့ပါတယ်။ ၎င်းအချက်ကို ြကည့်ြခင်းြဖင့် ရှင်ေဂါတမက သူ့ကိုယံုဖို့ မေြပာခဲ့ပါဘူး။ ၎င်းသုတ်ေတာ်မှာပဲ နာြကားရတဲ့တရားကိုဆင်ြခင်ဉာဏ်နဲ့သာ ချင့်ချိန်ယံုဖို့ေြပာခဲ့ပါတယ်။
အင်မတန်ေကာင်းတဲ့ တရားပါ။ ဟုတ်ပါတယ်- ကလာမ သုတ်မှာ ဆိုထားပါတယ်။ ဒီထက်ေကာင်းတဲ့တရားေတွ ဥပမာ မဂ္ဂင်ရှစ်ပါးလို ဟာမျိုးေတွ အများြကီးပါ။ ဒါေပမယ့် ‘ဒီလိုေြပာတဲ့ စကားတစ်ခွန်းကိုေကာက်ယူြပီး- ဗုဒ္ဓကို ယံုြကည်စရာ မလိုဘူး။ သူေြပာတာေတွက လက်ေတွ့တစ်ကယ်မှန်မှ ယံုြကည်ပါလို့ ေကာက်ယူရင်-
ရဟန်းသံဃာေတွက ဆင်သား၊ ြမင်းသား မစားရဘူးေပါ့ဗျာ။ ဘာေြကာင့်လည်းဆိုေတာ-့ မင်းေတွဘုရင်ေတရွဲ့ အသံုးအေဆာင်ြဖစ်လို့တဲ့။ ဒါဆ-ို ဒီေခတ်မှာ မင်းေတွ ဘုရင်ေတွက ဆင်ေတွ ြမင်းေတွကိုမသံုးေတာ့ဘူးဆိုေတာ့-- စားလို့ ရသွားြပီလို့ သံုးသပ်မလား။ ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမေပးတဲ့ အ ေြကာင်းြပချက်က- ကာလမ သုတ်နဲ့ ြပန်လည် ချိန်ကိုက်ရင် လက်ေတွ့ မဆန်ဘူး ြဖစ်ေနတယ်။ ဒီ အေြခအေနမှာရူပ အေနနဲ့ ဘယ်လို ဆံုးြဖတ်မလဲေပါ့။
ေနာက်တစ်ခုက- ဓမ္မပဒ ၁၈၈၊၁၈၉ မှာ ဤသို့ ေတာေတာင်၊ သစ်ပင် အထင်ကရ ေစတီပုတိုးများ (အာရမ်မဏများ)ကို ကိုးကွယ်ေြကာင့် ဒုက္ခခပ်သိမ်းမှ မလွတ်ေြမာက်နိုင်၊ ေဘးကင်းေသာ ကိုးကွယ်ြခင်းမဟုတ်။ အမှန်တကယ် ကိုးကွယ်ထိုက်တာက ဗုဒ္ဓ၊ ဓမ္မ၊ သံဃာ ေတသွာ ြဖစ်တယ်လို့ ဆိုထားတာေတွကိုဘယ်လို စဉ်းစားမလဲ ရူပ။
ဗုဒ္ဓ၊ ဓမ္မ၊ သံဃာ ဆိုတာေတွကို မယံုြကည်ရင် ကိုးကွယ်စရာ ြဖစ်လာမလား-။ ကိုးကွယ်ဘို့ ခိုင်းတာ (သို့မဟုတ် တိုက်တွန်းတာ သို့မဟုတ် သွန်သင်တာ) ယံုြကည်ဘို့ ခိုင်းတာပဲ မဟုတ်လား။ ကျွန်ေတာ် နားလည်မှု လွဲေနရင် ရူပ ြပန်ေဆွးေနွးပါ။
စကားတစ်ခွန်းေြပာတိုင်းမှာ အေြခအေနေတွ ရှိပါတယ်။ ရှင်ေဂါတမက (အန္ဒိယ) ေတာင်ပိုင်းသားေတွကို စကားေြပာဟန်နဲ့ ေြမာက်ပိုင်းသားေတွကို စကားေြပနည်း မတူပါဘူး။ ေြမာက်ပိုင်းသားေတွက အဲ့ဒီအချိန်က ပညာတတ်တယ်။ ပိုးလမ်းမတေလျှာက် အဆက်အသွယ်နယ် ကမ္ဘာ့အရပ်ေဒသေတာ်ေတာ်များများက အသိပညာေတွကို ရခဲ့တယ်။ အဲ့ဒီလူေတွကို စကားေြပာတဲ့အခါမှာ ယုတ္တိေဗဒနဲ့ ပညာတတ်ဆန်ဆန် စကားေြပာတယ်။ (ကလာမသားတို့က ေြမာက်ပိုင်းသားေတွ ြဖစ်ပါတယ)် ။
ေတာင်ပိုင်းသားေတွက ရှင်ေဂါတမ ေခတ်ကာလက ပညာအားနည်းတယ်။ ကမ္ဘာ့အဆက် အသွယ် အားနည်းတယ်။ ရှင်ေဂါတမက- သူတို့ကို စကားေြပာတဲ့ အခါမှာ နိဗ္ဗာန်ေတွ၊ ငရဲေတွကို များများသံုးြပီးစကားေြပာတယ်။ (အေပါ်ယံ အြမင်အရ ေြမှာက်ပင့်မှု၊ ြခိမ်းေြခာက်မှုေတွလို့ ြမင်နိုင်တယ်ေပါ့။- တကယ်ေတာ့ နားေထာင်သူ ပရိတ်သပ် နားနဲ့ဆန့်တာကို ေြပာြခင်းပါ)။ ေတာင်ပိုင်းသားေတွက ရှင်ေဂါတမ ပရိနိဗ္ဗာန်ြပုြပီး နှစ်တစ်ေထာင်ေလာက်မှ ေရေြကာင်းခရီးက ကမ္ဘာမှာ အသံုးဝင်လာလို့ တိုးတက်သွားတာ
ပါ။
ကုရ်အံကျမ်းကို ဖတ်ြကည့်ပါ။ အခန်း(၁) ဆုေတာင်းစာ ၇ ေြကာင်းပဲ ပါပါတယ်။ အခန်း (၂) ကုရ်အံ တစ်အုပ်လံုးအတွက် တရားကိုယ်အတွက် အစလို့ ဆိုနိုင်တယ်။ အဲ့ဒီ အစမှာကတည်းက ဤသည် ကျမ်းေတာ် (စာအုပ်) ြဖစ်တယ်။ စည်းေစာင့်သူများအတွက် လမ်းညွှန် ြဖစ်တယ်လို့ ဆိုထားတယ်။ စာအုပ်ဆိုတာ ဖတ်ဘို့၊ ေလ့လာဘို့- ြဖစ်ပါတယ်။ ကိုးကွယ်ဘို့ ရှိခိုးဘို့ မဟုတ်ဘူးေလ။ အဲ့ဒီမှာ အလ္လာဟ် ကိုယံုပါ။
မုဟမ္မဒ်ကို ယံုပါ- အဲ့ဒီြပီးမှ ဒီကျမ်းကို ဆက်ဖတ်ပါလို့ ဆိုထားတာ လံုးဝ မရှိပါဘူး။ ကျမ်းကို သံသယ ြဖစ်ဘွယ် မရှိဘူးလို့ အာမခံချက်ေပးထားတာ ပါပါတယ်။ ြပီးေတာ့ လူအမျိုးအစားေတွကို ခွဲြပတယ်။ ယံုြကည်သူ- ြငင်းဆန်သူ။ ယံုြကည်ဟန်ေဆာင်သူ၊ ယံုြကည်သူများအား အြပစ်ဆိုသူ။ အဖျက် အေမှာင့်ြပုသူ- စသည်ြဖင့် လူတန်းစားကို စတင်ခွဲြခားြပတယ်။ ရူပ အေနနဲ့ ရူပ ပတ်ဝန်းကျင်က မိတ် ေဆွရင်း ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များကို ဗုဒ္ဓက ေြပာတဲ့ အမှန်တကယ် ေြပာတဲ့ အေြကာင်းအရာ တစ်ခုကို ေြပာ ြကည့်ပါ။
သူတို့ သိထားတဲ့ မိရိုးဖလာနဲ့ မတူတာကိုေပါ့။ ဥပမာ မဇ္ဈိမနိကာယ ေတဝဇ္ဖသုတ်မှာ ဗုဒ္ဓ ကိုယ်တိုင် ေြပာထားတဲ့ သူဟာ- အစဉ်အြမဲ မြပတ်တမ်းသိေနတဲ့ သဗ္ဗညုဉာဏ်ကို ရသူမဟုတ်။ တကယ်လို့ တစ်စံုတစ်ေယာက် ေဂါတမသည် အစဉ်အြမဲ မြပတ်တမ်းသိေနတဲ့ သဗ္ဗညုဉာဏ်ကို ရသူ လို့ ေြပာရင် ေြပာသူဟာ ငါ့ကို ေစာ်ကားသူ၊ ငါနဲ့ စပ်လျှဉ်းြပီး လိမ်လည်မှုသားေြပာဆိုသူသာ ြဖစ်တယ်။ ငါဟာ ဉာဏ်စဉ် အဆင့်မှာ သိနိုင်အား သံုးဆ ရှိသူသာ ြဖစ်တယ်။ လို့ ဆိုထားပါတယ်။ ဒီ အေြကာင်းကို ရူပရဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာအသိုင်းအဝိုင်းမှာ ေြပာြကည့်ပါ။ ပိဋကတ်ေတာ်ထဲမှာ အမှန်ပါတဲ့ အရာကို ရူပေြပာေပမယ့် အဲ့ဒီ စကား၊အဲ့ဒီစာေြကာင်းကို မျက်လံုးနဲ့ကိုယ်တိုင် ြမင်ရသူများကိုယ်တိုင် က ရိုးရိုးရှင်းရှင်း လက်ခံသူ။ မြဖစ်နိုင်ဘူး-ဘာသာြပန်မှားတာ။ သို့မဟုတ် အထာကထာဆရာေတာ် ေတွထည့်ထားတာ- စသည်ြဖင့် ြငင်းဆန်သူ။
အချို့က ရူပေရှ့မှာ အဲ့ဒီ စာေြကာင်းကို တစ်ကယ်ေတွ့ရ လို့ လက်ခံပါတယ်ဆိုြပီး ပါးစပ်က ေြပာေပမယ့်-နှစ်လံုးသားမှာ အစွဲရှိြပီးအရာကို သံရိုက်ထားသူ။ အမှန်တရားအား လက်ခံသူများအား အြပစ်ဆိုသူ။ အပျက်အေမှာင့်ြပုသူေတွကို ကိုယ်တိုင်ေတွ့ရပါ လိမ့်မယ်။ ဒါ- လူေတွရဲ့ အမျိုးအစား ြဖစ်ပါတယ်။ အဲ့ဒီလိုလက်ေတွ့မှန်လာရင်- ကာလမသုတ်ေတာ်ပါ အဆံုးအမ အတိုင်း ရူပကိုယ်တိုင် လက်ေတွ့မှန်တဲ့ ကုရ်အံကို ယံုြကည်နိုင်မလား။
အလ္လာဟ်ဆိုတာကို နားမလည်ေသးရင် ဗုဒ္ဓကျမ်းက ေြပာတဲ့ သက်တမ်း သံုးေသာင်း၊ ေလးေသာင်းကိုခဏဖယ်ထားသလို ဖယ်ထားေလ။ နားမလည်ေသးတာက- လက်ေတွ့ မဟုတ်ေသးဘူး ဆိုေတာ့ ကာလမသုတ်အရ အြပစ် မရှိဘူးေပါ့။ လက်ေတွ့မှန်တာကို လက်မခံရင်- ကာလာမသုတ်အရ အြပစ် မသင့်ဘူးလား။ ဆင်ြခင်ေပါ့ ရူပ။ (လက်ေတွ့မှန်ြခင်း ဆိုတာကို လက်မခံြခင်း အကျိုး၊ အြပစ်ေနာ်- ငရဲကျမယ်ငနီကျမယ်ဆိုတဲ့ အြပစ်မဟုတ်ဘူး။)
၂။ ဗုဒ္ဓဘာသာက ေပါ်ထွန်းလာတာ နှစ်ေပါင်း ၂၅၀၀ ေကျာ်ြပီြဖစ်ပါတယ် ဒီအေတာအတွင်း အဆိုြပုချက်များ(ကျမ်းများ) ြပင်ဆင်ြခင်း ြဖည့်စွက်ြခင်း များရှိေနနိုင်ပါတယ်။ ပံုြပင်ထဲ ထည့်လိုက်နိုင်ပါတယ်။
ဒါေပမယ့် မြပင်ဆင်ေသးတဲ့ ကျမ်းများလဲရှိေနနိုင်ေသးပါတယ်။ ထိုကဲ့သို့ ြပင်ြပီး ကျမ်း မြပင်ရေသးေသာ ကျမ်းများရဲ့ အဆိုြပုချက်များကိုလဲ အခုလိုပဲ ေဆွးေနွးြခင်း သံုးသပ်ဆင်ြခင်ြခင်းနဲ့သာ မိမိ ယံု ြကည်မှုမမှားေအာင်ြပုလုပ်နိုင်မှာပါ။
ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမ ဉာဏ်စဉ်ကိန်းဝပ် သိြပီး ေြပာတာကို မပစ်ပါယ်ပါဘူး။ ကုရ်အံကျမ်းကေလည်း ေရှးကျမ်းများကို ြပန်လည်ေြဖာင့်မှန်ေစေသာ ကျမ်းလို့ပဲ ဆိုထားပါတယ်။ ေရှးကျမ်းများကို ပစ်ပယ်လိုက်ေသာ ကျမ်းလို့ မဆိုပါဘူး။ ေြဖာင့်မှန်ေစတယ်ဆိုတာ- ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်တစ်ပါး ရဲ့ ပကတိ ဉာဏ်စဉ်သိတရားကို အထကထာဆရာေတာ်များရဲ့ ပံုြပင်ေတွ၊ လူ့အေတွးအေခါ်ေတွနဲ့ ေရာစပ်လိုက်တာက- အဲ့ဒီပံုြပင်ေတ၊ွ လူ့အေတွးအေခါ်ေတွကို ြပန်လည်သန့်စင်ေပးတယ်လို့ပဲအဓိပ္ပါယ်ေပးပါတယ်။
ကုရ်အံကို နားလည်စွာ ဖတ်ြပီးသူတစ်ဦးက ပိဋကတ်ကိုြဖစ်ေစ၊ သမ္မာကျမ်းကို ြဖစ်ေစ ဖတ်ရင် ကုရ်အံကို မဖတ်ဘူးတဲ့ သူတစ်ဦးဖတ်ြခင်းနဲ့ နားလည်မှု အလွန်ကွာြခားပါတယ်။ ဘယ်ဟာက ဉာဏ်စဉ်နဲ့ ေြပာခဲ့တာ။ ဘယ်ဟာက ြဖည့်စွပ်ခံရတာ လံုးဝ သိေနပါတယ်။ (ေကာင်းတဲ့ ေစတနာနဲ့ ဖတ်ရင်ေပါ့ ေလ။ အြပစ်တင်ဘို့ အမှားရှာမယ်၊ ယုတ္တိမဲ့တာ ရှာမယ်ဆိုေတာ့- တစ်မျိုးေပါ့။ ဒါေပမယ့် ယုတ္တိမဲ့တဲ့ ပံုြပင် တစ်ခုကို ေတွ့တိုင်း သက်ဆိုင်ရာ ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ကို အြပစ်တင်ခွင့် မရှိဘူး။ ေနာက်ေပါက် တပည့်ေတွကဋိကာချဲ့ထားတာေြကာင့် သက်ဆိုင်ရာ ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ကို မြပစ်မှားဘို့ ကုရ်အံမှာ အြကိမ်ြကိမ် သွန်သင်ထားပါတယ်။)
အကယ်လို ဒီလို ြပင်ထားတယ် ေရာေနဘီ ဆိုတိုင်း အဆိုြပုချက်များကို ပစ်ပယ်မယ်ဆိုရင်၊ အစ္စလာမ်ဘာသာရဲ့ ကုရ်အံကျမ်းလဲ ြပုြပင်ြခင်း ခံထားရတဲ့သမိုင်းများ ရှိေနပါတယ်။
ရူပေရ- အဲ့ဒီ သမိုင်းကိုေတာ့ ကျွန်ေတာ် စိတ်ဝင်စားတယ်ဗျာ။ ြဖစ်နိုင်မယ်ဆိုရင် ေဆွးေနွးေပးပါ။ ကျွန်ေတာ်က ဘယ်အရာကိုမှ မျက်လံုးမှိတ် မယံုတတ်ပါဘူး။ အေတွ့အြကံုေတာ့ ရှိတယ်- ၁၉၉၉ ခုနှစ်ကထိုင်းနိုင်ငံ နယ်စပ်မှာ ကျွန်ေတာ်ေနခဲ့ေတာ့- ကုရ်အံနှစ်မျိုးရှိတယ်လို့ စာအုပ်တစ်အုပ် ဖတ်ရတယ်။ အဲ့ဒီစာအုပ်မှာ အခုလက်ရှိ ကမ္ဘာ့စံထားတဲ့ ကုရ်အံအြပင် အြခားေသာ ကုရ်အံစာအုပ်တစ်ခု ရှိတယ်ေပါ့။ အဲ့ဒီစာအုပ်ကို ရှီယာမူဆလင်ေတွက ယံုြကည်တယ်ေပါ့။ လက်ရှိကုရ်အံမှာ မပါတဲ့ ကဏ္ဍတစ်ခု စူရာဟ်ေဝလာယာတ် (ရဟန္တာြဖစ်ြခင်း) ဆိုတာ အပိုပါတယ်ေပါ့ဗျာ။ ကေနဒါနိုင်ငံ ဘိုင်ဘယ် ဆိုဇိုက် တီက ထုတ်တာပါ။ အဲ့ဒီ ကဏ္ဍကိုလည်း အာရ်ဗီလိုပါ ေဖါ်ြပထားတယ်။ ကျွန်ေတာ်က အာရ်ဗီစာကို ဖတ်ြကည့်ေတာ့-ကုရ်အံဟန်၊ ကုရ်အံမူနဲ့ မကိုက်ညီ ြဖစ်ေနတယ်။ (ကုရ်အံမှာ အသံထူးြခားမှု ရှိတယ်။ သံစဉ်ရယ်၊ ဟန်ရယ်၊ မူရယ်၊ ဝါကျတည်ေဆာက်မှုရယ်၊ သဒ္ဒါရယ်) ဒါကို ဘယ်အာရ်ဗီစာကမှ ေကျာ် လို့ တုလို့ မရပါဘူး။ ဒါေပမယ့် ဘာပဲြဖစ်ြဖစ်- ဒီကိစ္စကို သိချင်တယ်ေလ။ ဒါေြကာင့် ထိုင်းနိုင်ငံ ဘန်ေကာက်ြမို့က အီရန် သံရံုးကို ေရာက်ေအာင် သွားလိုက်တယ်။ အီရန်က ရှီယာမူဆလင် အဓိကမဟုတ် လား၊ ြပီးေတာ့ အဲ့ဒီ သံရံုးမှာအီရန်ယဉ်ေကျးမှုဌာန သီးြခားရှိတယ်။ သူတို့ လက်ခံသမျှ၊ ထုတ်သမျှ စာအုပ်ေတွ အားလံုး ရှိတယ်။
ကျွန်ေတာ်က အီရန်နိုင်ငံက ြပန်ဆိုတဲ့ ကုရ်အံကျမ်းနဲ့ အီရန်မူကို လိုချင်တယ်လို့ ေတာင်းဆိုေတာ့- သံအမတ်ြကီးက အီရန်သံရံုးတံဆိပ်ထုြပီး ကုရ်အံဘာသာြပန်ေတွ (မူရင်း အာရ်ဗီနဲ့တွဲြပီး) စာအုပ်ေတ၊ွ တစ်အုပ်ချင်း တစ်လံုးချင်းြပန်တဲ့ စာအုပ်အတွဲေတွ၊ ဒါ့အြပင် အီရန်ရဲ့ ဖွဲ့ စည်းပံုကိုပါ ေလ့လာပါလို့ ေပးလိုက်ပါတယ်။ ဘာသာြပန်အယူ အချို့မတူတာက လွဲြပီး- မူရင်းအာရ်ဗီ လို တစ်လံုးတစ်ေပါက် မလွဲေတွ့ရပါတယ်။ ကျွန်ေတာ် ဒီေန့ထိ သိမ်းထားတုန်းပါ။
သိပ်မြကာမှီက ကေနဒါ ဘိုင်ဘယ်ဆိုဇိုက်တီကပဲ ဆီးရီးယားမှာ တူးေဖါ်ရင်း ကုရ်အံမူကွဲ တစ်ခု ေြကြငာြပန်တယ်။ အဲ့ဒီ ဇစ်ြမစ်ကို ကျွန်ေတာ်စိတ်ဝင်စားလို့ လိုက်ြပန်တယ်။ ဒါေပမယ့်- သူတို့ေြပာတဲ့ မူကွဲ ဆိုတာ- စာေတွ၊ မှင်ေတွ၊ ပျက်ေနလို့ ဖတ်မရဘူးတဲ့- ကဲေကာင်းေရာဗျာ။ လိမ်ရင်လည်း ပိပိယိယိ လိမ်ေပါ့။ ကုရ်အံသမိုင်းကို ြပန်-လိုက်ရင်- ကိုယ်ေတာ်မုဟမ္မဒ်လက်ထက်က မူရင်း မိတ္တူနှစ်အုပ်ထားခဲ့တယ်။
နိုင်ငံေတာ်က မူပိုင်အြဖစ် သတ်မှတ်တယ်။ ဒီေန့စကားနဲ့ ေရဂျစ်စတာလုပ်တယ်ေပါ့။ ဒါ ေပမယ့် အသံ ၆ မျိုးနဲ့ဖတ်တယ်။ ကိုယ်ေတာ့- သာဝကအရင်းြဖစ်တဲ့ အွစ္စမန်လက်ထက်မှာ အစ္စလာမ်ဟာ အာရဗ် မဟုတ်တဲ့ လူမျိုးေတွဆီကို ြပန့်လာတယ်။ အဲ့ဒီအခါ- အသံေပါ်မူတည်ြပီး အဓိပ္ပါယ်ေကာက် လွဲမှာ စိုးလို့ အသံတစ်သံတည်းကိုပဲ အသိအမှတ်ြပု ေရဂျစ်စတာလုပ်တယ်။ အသံထွက် သေကင်္တထည့်တယ်။ ဒီလိုအသံကို မူပိုင်လုပ်တာက ကိုယ်ေတာ် ပရိနိဗ္ဗာန်ြပု ြပီးနှစ် ၂၀ ေကျာ်မှာ ြဖစ်တယ်။ အွစ္စမန် သမ္မတ မြဖစ်မှီ၊ အိုမာရ် သမ္မေတာ့ြဖစ်ေတာ့ ကုရ်အံကို ကိုင်ြပီး ကျမ်းကျိန်တယ်။ ကိုယ်ေတာ်မုဟမ္မဒ် ပရိနိဗ္ဗာန် ြပုြပီး ၆ နှစ်အြကာမှာပါ။ ကိုယ့်ေတာ့ သာဝကေတွထဲမှာ ကုရ်အံကို အလွတ်ရတဲ့သူေတွ အများြကီး ရှိတယ်။ ဒီေခတ်မှာေတာင် မူဆလင်ရှိတဲ့ လမ်းတိုင်း ရွာတိုင်းမှာ အနည်းဆံုး တစ်ေယာက်က ကုရ်အံကို အလွတ်ရြကတယ်။
တကယ်လို့ ကုရ်အံကို တစ်စံုတစ်ေယာက်က မူြပင်ရင် အဲ့ဒီလူဟာ သမ္မတြဖစ်ေစ၊ မူဆလင်ေတွက အေသခံလုပ်ြကံသွားမှာ ြဖစ်တယ်။ ဒီေတာ့ မူဆလင်ထဲက ကုရ်အံကို ဘယ်သူမှ မထိရဲ မတို့ရဲဘူးေလ။
အာဏာရှင်ေတွက ကုရ်အံကို မြပင်ရဲေတာ-့ နားမလည်ေအာင် ဖတ်ေနဘို့ လမ်းေြကာင်းကိုပဲ လွှဲေပးခဲ့တယ်။ ဂိုဏ်းေတွကွဲတာလည်း နိုင်ငံေရး အာဏာလုမှုေတွေြကာင့်ပါ။ ကုရ်အံေြကာင့် မဟုတ်ဘူး။
ယုတ္တိေဗဒ ရှုေဒါင့်က ြကည့်ရင်- ဒီေလာက် မူဆလင်ေတွ ကွဲြပဲေနေပမယ့်၊ ကုရ်အံက အစက်အေပါက်မလွဲတူေနတယ်။ ေနာက်ဆံုး အွစ္စမန်လက်ထက်က မိတ္တူကူးြပီး ရုရှားနိုင်ငံကို ပို့ခဲ့တဲ့ ကုရ်အံနဲ့ ဒီေန့ပံုနှိပ်ကုရ်အံနဲ့ တစ်လံုးမှ မလွဲပါဘူး။
ေခတ်ကာလ၊ ြပန်ဆိုသ-ူ စတဲ့ အေနအထားမှာ ဘာသာြပန်ေတွ ကွဲလချွဲင-် ကွဲလွဲမှာပါ။ ဒါေြကာင့် ဒီေနာက်ပိုင်းမှာ မူဆလင်ေတွက ကုရ်အံကို ဘာသာြပန်ရင် မူရင်း အာရ်ဗီကို တစ်ပိုဒ်ြခင်းြဖစ်ေစ၊ တစ်လံုးချင်းြဖစ်ေစ ပါေအာင်ထည့်ပါတယ်။
ေခတ်အဆက်ဆက်မှာ မူဆလင်ဆိုတာ အတိုက်ခံရတဲ့ ဘာသာြဖစ်ပါတယ်။ မီဒီယာအားြဖင့်- နိုင်ငံေရးအေြကာင်းြပြခင်းြဖင့်၊ တကယ်လို့ ကုရ်အံမှာ နှစ်မျိုးသို့မဟုတ် မူကွဲေတွ ရှိတယ်ဆိုရင-် ဒီသတင်းကဘယ်သူမှ ဖံုးဖိထားလို့ ရမယ့်ကိစ္စမဟုတ်ပါ။ မူဆလင်ေတွက ဖံုးဖိထားရင်ေတာင်- မူဆလင်မှာ ဂိုဏ်းကွဲေတွ ရှိေနေတာ-့ အုပ်စုတစ်စုစုက မူကွဲတစ်ခုတစ်ခုကိုလက်ခံထားမှာပဲ။
မူဆလင်က ခွဲထွက်သွားတဲ့ ဘဟာအီ၊ မူဆလင်နဲ့ အင်နိုဗိတ်လုပ်ထားတဲ့ ကာဒယာနီ တို့က ဒီေြကာင်းေတွကို ေဖါ်မှာပါဘဲ။ ဒါေပမယ့်- အဲ့ဒီ အဖွဲ့အစည်း၊ ဂိုဏ်းေတွကိုယ်တိုင်က ကုရ်အံကို သူတို့အယူနဲ့ ဖွင့်ဆိုတာက လွဲ ေနာက်တစ်မျိုးအေြကာင်းကို မေြပာြကဘူးေလ။
အထူးသြဖင့် ကုရ်အံမှာ မူကွဲရှိတယ်- ြပင်ဆင်ခံထားရတယ် ဆိုရင် ဗဟာအီ ကေတာ့ တီးမှာ ေသချာတယ်။ သူတို့က အစ္စလာမ်ဆိုတဲ့ ေခါင်းစဉ်ေအာက်ကို ထွက်ခွာသွားတာပါ။ အစ္စေရးလ်က အေထာက်အပံ့ြပုထားပါတယ်။ ဌာနချုပ်က အစ္စေရးလ်နိုင်ငံ တဲလ်အဗစ်ြမို့မှာ ရှိတယ်။
ဗဟာအီေပါင်းများစွာနဲ့ ကျွန်ေတာ်ေဆွးေနွးဘူးပါတယ်။ သူတို့ကို ဒီအေြကာင်းေတွလည်း ေမးဘူးတယ်ဒါေပမယ့် သူတို့က ကုရ်အံအေြကာင်းကို မူကွဲရှိတယ်လို့ မဟရဲဘူး ြဖစ်ေနတယ်။
အခု ရူပဆီက ကုရ်အံလည်း ြပုြပင်ြခင်းခံရတဲ့ သမိုင်းများ ရှိတယ်ဆိုေတာ့- ကျွန်ေတာ်စိတ်ဝင်စားပါတယ်- ခင်ဗျား။ ြဖစ်နိုင်ရင်- အတိအကျ ေဆွးေနွးေပးေစချင်ပါတယ်။ ရိုးသားစွာ စိတ်ဝင်စားလို့ပါ။
(ကျွန်ေတာ်အြမင်အရေတာ့ မြပင်ဆင်ရေသးတဲ့ အနှစ်သာရ မပျက်ေသးတဲ့ တရားများရှိေသးတယ်လို့ထင်ပါတယ်။ ကိုထွန်းထွန်းေအာင်က ေတာ့ ပံုြပင်ထဲ ထည့်ပစ်လိုက်ြကဘီလို့ထင်နိုင်ပါတယ်။ အသက် ေသာင်းဂဏန်းရှိတဲ့သေဘာတရား၊ သံသရာကို လူေတွ နတ်ေတွ တိရစ္ဆာန်ေတွြဖစ်ြဖစ်ြပီး လည်ေနတဲ့ အဆိုေတွကို ပယ်တယ်ထားပါေတာ့၊ သစ္စာေလးပါးေဟာတဲ့ တရားနဲ့ ေြကာင်းကျိုးတရား (ပဋိစ္စ သမု ပဒ်) တို့ စတဲ့တရားများကို ေရာဘာေြကာင့် ပယ်လိုက်သလဲကျွန်ေတာ်သိချင်ေနမိပါတယ်။) ( ဒီအြမင်က ပုဂ္ဂလိက အြမင်ေတွမို့ မေဆွးေနွးရင်လဲရပါတယ်)
အေပါ်မှာ ေြပာခဲ့ပါြပီ။ အားလံုးေတာ့ မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါေပမယ့်များပါတယ်- အနှစ်သာရရှိတဲ့ ဉာဏ်စဉ်သိဓမ္မအစစ်ကို ကုရ်အံက မပါယ်သလို၊ လက်ေတွ့မှန်တဲ့ အမှန်တရားေတွကို ပစ်ပယ်ဘို့ မသွန်သင်ပါဘူး။
အစ္စလာမက် ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ေတွ အားလံုးကို တန်ဘိုးထား ေလးစားတယ်။ ပဋိစ္စသမုပဒ်မှာ အဝိဇ္ဇာကစတယ်ဆိုရင-် လည်ပတ်မှု သေဘာတရားအရာ အဝိဇ္ဇာမှာပဲ ဆံုးရမှာေလ။ စကားလံုးမဲ့ တစ်ခုမှာချုပ်ြငိမ်းြခင်းတယ် (ဆံုးတယ်) ဆိုရင်- အဝိဇ္ဇာထဲကို မဝင်မှီ စကားလံုးမဲ့ တစ်ခု ရှိရမယ် ဆိုတာကို ဆက်ြပီး စဉ်းစားဘို့ဘဲ အစ္စလာမ်က သွန်သင်တာပါ။ ဒီသေဘာတရားေတွကို ကုရ်အံက ေြပာတဲ့ နာ့ဖ်ဆိအမာရာဟ်၊ နာ့ဖ်ဆိေလာင်ဝါမာဟ်၊ နာ့ဖ်ဆိမုတွအီနာ ေတွထိ သိဘို့ လိုပါတယ်။ ဒါေတွက ဝိပသနာအဆင့်ပါ။ လူတိုင်းက ဒီအဆင့်ေတွမှာ ကျင်လည်ရတာ မှန်ေပမယ့်- လူတစ်ရာမှာ ၅ ေယာက်ေလာက် ပဲပဋိစ္စသမုပဒ်ကို ေလ့လာကျက်မှတ်ကျင့်ေဆာင်နိုင်အားပါတယ်။ အစ္စလာမ်က လူတစ်ရာမှာ ငါး ေယာက်ေလာက်ပဲ လုပ်နိုင်အားတာကို ေရးြကီးကငွ်းကျယ် သိပ်ေဖါ်မြပေတာ့ အစ္စလာမ်မှာ မရှိဘူး ထင်ေနတာေပါ့။ လူတစ်ရာမှာ ၇၀ ေလာက်လိုက်နာကျင့်ေဆာင်နိုင်မယ့် စည်းကမ်းေတွ။ လူတစ်ရာ မှာ ၈၀ ေလာက် အတူအကွြပုလုပ်နိုင်မယ့် ကျွဲကူးေရပါ ကျင့်ေဆာင်မှုေတွကို အေလးေပးေဖါ်ြပပါတယ်။ လူတစ်ရာမှာ တစ်ရာကေတာ့ တရားဓမ္မြဖစ်တဲ့ ကုရ်အံကို တတ်နိုင်တဲ့နည်းနဲ့ ကာကွယ်ထားဘို့သွန် သင်ထားတယ်ေလ။ တရားဓမ္မ ကွယ်ေပျာက် မသွားရင် ေခတ်တိုင်းကာလတိုင်းမှာ ဝိပသနာကို ကျင့် ေဆာင်လိုသူေတွ ေပါ်လာတိုင်း မူရင်းမပျက် သွန်သင်မှုအတိုင်း ကျင့်ေဆာင်နိုင်တာေပါ့။
၃။ အလ္လဟ်ဟာ ဉာဏ်စဉ်ေတာ် သံသရာ၊ ဓမ္မ တို့ရဲ့ ဇစ်ြမစ် ဆိုတဲ့ အဆိုြပုချက်ကို လက်ခံေဆွးေနွးထားတာ ေမးခွန်း၃ ကို ြပန်လည်ေဆွးေနွးတဲ့ အထဲမှာပါ ပါတယ်။
ဟုတ်ကဲ့၊
၄။ တချို့ ကျမ်းများမှာ ဗုဒ္ဓကို အမွန်း တင်လွန်းတာရှိတယ် ဆိုတာ လက်ခံပါတယ်။ ဒါကို ဆင်ြခင် ဉာဏ်နဲ့ပဲ ဆံုးြဖတ်ရမှာပါ။ ဒါေပမယ့် အမွန်းမတင်တဲ့ကျမ်းများ သေဘာတရားများရှင်းထားတဲ့ ကျမ်းများလဲရှိေနေသးပါတယ်။ ၎င်း သေဘာတရားများကိုလဲ ဆင်ြခင်ဉာဏ်နဲ့ပဲ စီစစ်ရမှာပါ။ လူ့သက်တမ်း ေသာင်းဂဏန်းများကို မယံုြကည်လို့ရပါတယ်။ (၎င်းေသာင်းဂဏန်း ကိစ္စက သေဘာတရားအေနနဲ့ သိပ်အကျိုးမြပုပါဘူး) ကျွန်ေတာ်လဲသံုးသပ်ဆဲပါပဲ။
အဲ့ဒီလို ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ေတွကို ဒဏ္ဍာရီဇတ်ေကာင် အြဖစ်ပို့ထားတာေတွက ြပန်လည် ကာကွယ် ေစာင့်ေရှာက်ြခင်းဟာ မွန်ြမတ်တဲ့ အားထုတ်မှု တစ်ခုလို့ ကျွန်ေတာ်ြမင်ပါတယ်။ အဲ့ဒီအတွက် အြကံ ဉာဏ်ယုတ္တိေဗဒေတွကို ကုရ်အံကို ဖတ်ြခင်းြဖင့် ပိုြပီးရလာနိုင်တယ်လို့ အြကံေပးပါရေစ။
သက်တမ်းနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကျွန်ေတာ် ကေတာ့ သက်ဆိုင်ရာ ကိုယ်ေတာ်ေတွရဲ့ ဩဇာသက်တမ်း၊ သာသနာ သက်တမ်းလို့ ယူဆပါတယ်။ ကုရ်အံက အဲ့ဒီအတိုင်း သင်ပါတယ်။ အာရ်ဗီစကားမှာေတာ့ သက်တမ်းကို သံုးတဲ့ အသံုးေဝါဟာရေတွကို ခွဲထားပါတယ်။ လူခန္ဓာသက်တမ်းနဲ့ ေနတာလား၊ ဩဇာ သက်တမ်းသေဘာကို ေြပာတာလားေပါ့။ ေဝါဟာရကွဲေတာ့ အေြဖထုတ်ရလွယ်ပါတယ်။ သက်တမ်းအေြကာင်းကို ြကံုရင် အပတ်စဉ် ဗဟုသုတထဲက ကုရ်အံပါ နူးဟ်ကိုယ်ေတာ် အေြကာင်းကိုဖတ်ြကည့်ပါ။ ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမကေတာ့ ပံုေြပာမယ့် ပုဂ္ဂိုလ်မဟုတ်ပါဘူး။ ဒါေြကာင့် ကျွန်ေတာ် သံုးသပ်တာမှာ ဖငွ့်ဆိုသူ၊ မိမိဖငွ့်ဆိုြခင်းကိုဘုရားစကားအလား လိုက်ယံုေစသူ ေတွကိုပဲသံုးသပ်တာပါ။
၅။ ကိုးကွယ်တယ်ဆိုတာ ဘယ်လိုကိုးကွယ်မှုကိုဆိုလိုသလဲဆိုတာကို မသိနိုင်ပါ။ မိမိကို ရန်သူမှ ကာကွယ်ေပးဖို့ ဒုက္ခမှ ကယ်တင်ဖို့ ကိုးကွယ်တာလား။ ငရဲကျမှာ ေသာကဘံုေရာက်မှာ ေြကာက်လို့ ကိုးကွယ်တာလား။ သူေြပာတာမှန်ပါတယ် သူ့ေြပာတဲ့ တရားေတွကို လိုက်နာမယ်ဆိုြပီး ကိုးကွယ် တာလား။ သူ့ဆီမှာေတာ့ တရားဓမ္မေတွရှိတယ် သူက ြပန်ရှင်းြပနိုင်တယ်ဆိုြပီး ကိုးကွယ်တာလား။ အများြကီး ကွဲြပားြကပါတယ်။ ဘာသာတစ်ခုမှာေတာင် လူတစ်ေယာက်ရဲ့ ဉာဏ်ရည်နဲ့ လိုက်ြပီး ကိုးကွယ်ပံုြခင်းြခားနားပါတယ်။
(ဒီေနရာမှာလဲ နှစ်လံုးဂဏန်းေပးလို့ ကိုးကွယ်တဲ့ဘုန်းြကီးတို့ ဘာတို့က အမှန်ကိုးကွယ်တယ် မေခါ်ပါဘူး။ ) ဟုတ်တယ်။ ြမန်မာစကား ကိုးကွယ်တယ်ဆိုတာ အဓိပ္ပါယ်ေတွ ြပား ေနပါတယ်။ သရဏဂံုတည်တာကဆင်းသက်လာတဲ့ ကိုးကွယ်ြခင်း၊ နာထ ဆိုတာက ဆင်းသက်လာတဲ့ ကိုးကွယ်ြခင်း၊ ပူစာမိ ကဆင်း သက်လာတဲ့ ပူေဇာ်ပသ ကိုးကွယ်ြခင်း။ ဒိေဌန ေစ့ေစ့ြကည့်ြပီး သဒ္ဓါအားလွန်ြပီး ကိုးကွယ်မိြခင်း--စ သည်ြဖင့်များစွာ ရှိေနပါတယ်။
အစ္စလာမ်မှာ အာရ်ဗီစကားအရ အဗဒ လို့ သံုးပါတယ်။ မိမိကိုယ်တိုင် လိုက်နာကျင့်သံုးြခင်းလို့ ြဖစ်ပါတယ်။ အေပါ်က လူသတ်မှု ဥပေဒမှာ ဝန်ထမ်းလို့ သံုးခဲ့တဲ့ عبد အာ့ဗ့ဗ်ဒ်ဒိ ဆိုတာ အဲ့ဒီ အဗဒ ရဲ့ ဆင့်ပွားြဖစ်ပါတယ်။ ဒါေြကာင့်- ေလာကဓမ္မအတိုင်း ေနထိုင်ြပုမူြခင်းဟာ အဗဒ ြဖစ်ပါတယ်။ ဥပမာ- အစားအေသာက်ကို ပါးစပ်ြဖင့်စားြခင်း- ဒါဟာ ေလာကဓမ္မရဲ့ အမှန်တရားအတိုင်းြဖစ်လို့ အဗဒ ြဖစ်ပါတယ်။ တကယ်လို့ ေလာကဓမ္မကို ကရုမစိုက်ဘူးကွာ ထမင်းကို နှာေခါင်းေပါက်ကသငွ်းမယ် ဆိုရင် အဗဒကိုဆန့်ကျင်ြခင်း ြဖစ်ပါတယ်။ ကုရ်အံက စြကာဝဠာအနန္တ (အတွင်းအြပင်အားလံုး) ဟာ နာခံလိုသည် ြဖစ်ေစ၊ မနာခံလိုသည်ြဖစ်ေစ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာအားြဖင့် အဗဒ လုပ်ေနရတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ဉာဏ်ပိုင်းဆိုင်ရာကို လွတ်လပ်စွာ ေရွးချယ်ခွင့်ြပုထားတယ်။ လူသားဟာ ဉာဏ်ပိုင်း ဆိုင်ရာအားြဖင့် လူမှာ ပုန်ကန်ဆန့်ကျင်လိုတဲ့ သေဘာရှိတယ်။ အဲ့ဒီ ဉာဏ်ပိုင်းဆိုင်ရာကိုသာ ဘယ်လိုေနသင့်တယ်။ ဘယ်လိုထားသင့်တယ်လို့ ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ေတွ ပငွ့်ေပါ်ြပီး အဗဒ လုပ်တတ်ဘို့ သွန်သင်ေပးပါတယ်။ ဒါ လူေတွအတွက်ေနာ်။ လူမှအပေသာ တိရိစ္ဆာန်ေတွမှာ စိတ်ေရာ၊ ရုပ်ေရာ အဗဒ လုပ်ေနရတယ်။ သူတို့မှာဉာဏ်စဉ်ပါဝါကို လက်ခံနိုင်တဲ့ ကရိယာ မပါဘူး။ သူတို့က စိတ်ေတာ့ ပါတယ်။ စိတ်ဆိုးတတ်တယ်။
ေြကာက်တတ်တယ်။ ဆာတတ်တယ်။ ကာမြကွတတ်တယ်-- စသည်ြဖင့် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ ခံစားချက်ေတွရှိေနတယ်။ ဒါေပမယ့်- ဉာဏ်စဉ်ဓါတ်ခံ မပါဘူး-လို့ ဆိုတယ်။ (ကုရ်အံ အဆို မှန်နိုင်သလား မှားနိုင်သလား ရူပ စဉ်းစားေပါ့။)
ဒါဆို အလ္လာဟ်က်ိုသာ အဗဒ လုပ်ပါဆိုတာက ေလာကနိယာမ သစ္စာဓမ္မအတိုင်း ေနထိုင်နိုင်ေအာင်ြကိုးစားပါလို့ သွန်သင်တာပါ။ အလ္လာဟ်က အသေကင်္တ ြဖစ်ေတာ့၊ ရှိခိုးပူေဇာ်- ဆက်ကပ် ပသဘို့ မလိုသလို၊ လူေတွေြပာေနတဲ့ ေြကာင်ြခင်းမျိုးနဲ့ ေြကာက်ဘို့လည်း မလိုပါဘူး။ အလ္လာဟ်ကို ေြကာက်ပါဆိုတဲ့ စကားက ဗုဒ္ဓဘာသာေတွဘုရားကို ေြကာက်ပါလို့ ေြပာတဲ့ စကားမျိုးသာ ြဖစ်တယ်။ အဗဒ ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ဦးေဌးလွင်ဦး ဘာသာြပန် ၁း၅ မှာ ရှင်းထားပါတယ်။ ထို့အြပင် လက်ဆင့်ကမ်း ေဟာြပမယ့်သူေတွ တစ်ရပ်အေနနဲ့၊ အစ္စလာမ်မှာ ဟာဂျ် ြပုြပီးသူ အစ္စလာမ်ဘုန်းြကီးရှိပါမယ် (သို့) ကျမ်းတတ်ပုဂ္ဂိုလ် (ဓမ္မစရိယ) ရှိပါမယ်၊ Fအther လို့ေခါ်ြကတဲ့ ခရစ်ယာန် ဘုန်းြကီးရှိပါတယ်၊ ဒါေတွဟာလဲ လူတန်းစားတစ်ရပ်အေနနဲ့ရှိပါတယ်။ ၎င်းလူတန်းစား အားလံုးကို သာမာန်ဘာသာဝင်များက ေထာက်ခံြကတယ် ပံ့ပိုးေပးြကတယ်၊ အရိုအေသ ေပးြကပါတယ်။ (အရို အေသေပးပံုြခင်းကွာြခားြကပါတယ်) ထို့အတွက် ထိုကဲ့သို့လူတန်းစား တစ်ရပ်အေနနဲ့ ြဖစ်ြခင်းကို အစ္စလာမ် ကလက်မခံဘူး ဆိုတာ ဘယ်လို လက်မခံတာလဲ အစ္စလာမ်ဘာသာ ဓမ္မစရိယများက အကိုးကွယ်ခံ လူတန်းစား မြဖစ်ပံုေလး သိပါရေစ။
အစ္စလာမ် ဟုတ်ဟုတ် မဟုတ်ဟုတ် လူလူချင်း ဂုဏ်ေပးဆက်ဆံရပါမယ်။ လူသားဟာ သတဝ္တါေတွထဲမှာ အြမင့်ဆံုး အဆင့်မှာ ရှိပါတယ်။ အစ္စလာမ်မှာ ဓမ္မစရိယေြကာင့်- ဟာဂျီေြကာင့် ဆိုတဲ့ ပညတ်ေအာက်မှာ သာမန်လူေတွထက် ပိုြပီး လူတန်းစား တစ်ရပ်အေနနဲ့ ဂုဏ်ေပးေနစရာ မလိုပါဘူး။ အဲ့ဒီ လိုအသားကျေအာင်လည်း အစ္စလာမ်ေတွကို ထံုးတမ်းစဉ်လာ ြဖစ်ေအာင် ေလ့ကျင့်ထားပါတယ်။ ဓမ္မစရိယြဖစ်ြဖစ်၊ ဟာဂျီြဖစ်ြဖစ်၊ သာမန်လူြဖစ်ြဖစ် သူ့ကို ဂုဏ်သိက္ခာ ေသးသိမ်ေအာင်လည်း မလုပ်ရဘူး၊လူသားတစ်ဦးချင်းစီရဲ့ အသိအမှတ်ြပုခံရြခင်းက သူ့ရဲ့ အလုပ်အေကျွးြပုမှု အေပါ်မှာပဲ တည်ပါတယ်။ ဥပမာ- အဂင်္လိပ်စာ တတ်သူတစ်ဦးက သူ့ဟာသူ ဘယ်ေလာက်တတ်တတ် သူ့ရဲ့ပညာနဲ့ (စာေရးဆရာ၊ဘာသာြပန်ဆရာ၊ ေကျင်းဆရာ) လူထုကို အလုပ်အေကျွးမြပုရင် သူ့မှာ ခံစားခငွ့် မရှိဘူး။ အလားတူပဲ
ဘာသာေရး ပညာဆိုတာလည်း ဘာသာရပ်ေတွထဲက ဘာသာရပ်တစ်ခုပါပဲ။ အာရ်ဗီစာတတ်လို့ သူ့ကိုထမင်းေကျွးထားရမယ်၊ ေလးစားေနရမယ်လို့ မဆိုလိုဘူး။ အလားတူ ပါဠိကိုတတ်လို့ ထမင်းေကျွးထားရမယ် ေလးစားေနရမယ်လို့ မသတ်မှတ်ဘူး။ သူတတ်တဲ့ ဘာသာရပ်နဲ့ လူထုကို အလုပ်အေကျွးြပုရပါတယ်။ ဒါေြကာင့် ဗလီေတွမှာ ဆရာအြဖစ် ဝန်ထမ်းပဲခန့်ပါတယ်။ သူနဲ့ သူ့ကိုခန့်အပ်တဲ့ ေဂါပက ရပ်ကွက်ြကားမှာ ကတိအဝတ်ေတွရှိတယ်။ စာချုပ်ေတွရှိတယ်။ ဌာနတစ်ခု ေကျာင်းတစ်ေကျာင်းမှာေကျာင်းဆရာ ခန့်သလိုပါပဲ။ တစ်ခုေတာ့ ရှိတယ် ဝန်ထမ်းတစ်ဦးြဖစ်ဘို့ သက်ဆိုင်ရာ ကဏ္ဍမှာဝန်ထမ်းလုပ်နိုင်တဲ့ အရည်အချင်းေတာ့ ရှိရမယ်။ ကွန်ြပူတာသင်တန်းအတွက် ကွန်ြပူတာမကျွမ်းကျင်သူကို ဝန်ထမ်းမခန့်သလိုပါပဲ။ ြပီးေတာ့ အဲ့ဒီဝန်ထမ်းြဖစ်တဲ့ ဗလီဆရာဟာ ဂိုဏ်းချုပ်၊ သာသနာပိုင်ြဖစ်ခွင့်မရှိဘူး။ အဲ့ဒီ ရာထူးများ အစ္စလာမ်မှာ မရှိလို့ပါ။
အသင်းအဖွဲ့အစည်းေတွမှာေတာ့ သူပါဝင်ရင် အရည်အချင်းေပါ်မူတည်ြပီး ဥက္ကဌ အတွင်းေရးမှုး ဆိုြပီးြဖစ်ခွင့်ရှိတယ်။ ဒါလည်း အြခားေသာ ဘာသာေရးနိုင်ငံေရး အသင်းအဖွဲ့အစည်းေတွလိုပါပဲ။ သူ့မှာလစာရှိနိုင်တယ်။ ပင်စင်ရှိနိုင်တယ်။ သာသနာဂိုဏ်းချုပ်ရယ်လို့ ဘယ်သူမှ ြဖစ်ခွင့်မရှိသလို။ သူ့ကိုထမင်းထိုင်ေြကွးထားရမယ်လို့လည်း သူ့အတွက် သာမန်လူတန်းစားထက်ပိုြပီး ေနရာထိုင်ခင်းစီစဉ်ေပးထားရမယ်ဆိုတဲ့တာဝန်ေတွ မရှိပါဘူး။ ရပ်ကွက်က ေကျာင်းဆရာတစ်ဦးရဲ့ဘဝကို ြမင်ေယာင်လိုက်ပါ-အဲ့ဒီ အဆင့်ပါပဲ။ ဒီေတာ့ အြခားဘာသာများနဲ့ တူ-မတူ ရူပ စဉ်းစားေပါ့။ ဘိက္ခူ သို့ ရဟန်းဆိုတာ အစကတည်းက သံဃာ အဖွဲ့ထဲက သူေတွပါ။ မဟုတ်ေသးဘူး ထင်တယ်။ ေသချာေအာင် ေလ့လာေစချင်ပါတယ်။ ကျွန်ေတာ်သိတာက သံဃာ ဆိုတာ- သံ ဟနီတီတ သံေဃာ- သံသရာကို ပါယ်သတ်နိုင်သူကိုမှ သံဃာလို့ ေခါ်တယ်လို့ ြဖစ်ပါတယ်။
အဲ့ဒီ အဆင့်ရှိတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ် (ဥပမာ- ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမ- က သံဃာြဖစ်သွားလို့ သံဃာအဖွဲ့ကို ထူေထာင်တယ်။ အဲ့ဒီမှာ ဘိက္ခူ (ရဟန်း) ေတွက သံဃာဂိုဏ်းဝင်၊ အဖွဲ့ဝင်ြဖစ်တယ်။) ဘိက္ခူဆိုတဲ့ လူတန်းစားက ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမ ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်အြဖစ် ဝန်မခံမှီကတည်းက ရှိေနတာပါ။
ဘိက္ခူကို သံဃာလို့ သတ်မှတ်ရင် ဓမ္မပဒ ၁၈၉ က ဗုဒ္ဓ၊ ဓမ္မ၊ သံဃာသည်သာ ကိုးကွယ်ရာလို့ ေြပာထားတာဟာ ယုတ္တိနဲနဲလွဲေနမယ်ထင်တယ်။ ဘာေြကာင့်လဲဆိုေတာ့ဘိက္ခူက ဗုဒ္ဓနဲ့ ဗုဒ္ဓေဟာတဲ့ ဓမ္မ မေပါ်မှီကတည်းက ရှိြပီးသား ြဖစ်ေနလို့ပါ။ ဒါကို သံဃာေနရာကို ရဟန်းကဝင်ယူလိုက်တယ် ဆိုေတာ့ ဘာြပန်ေြပာရမှန်းေတာင် မသိပါဘူး။
ဘယ်လို ေြပာရမှန်းသိေအာင်၊ အေပါ်က ကျွန်ေတာ်ေထာက်ြပတာကို သမ္မာသကင်္ပနဲ့ ဆင်ြခင်ေစချင်ပါတယ်။ အခု ဘိက္ခူေတွက- ပါဠိစကားလံုး ေတ- တွံ (သင်) ဆိုတာကို သူတို့အတွက် အရှင်ဘုးရား လို့ဘာသာြပန်ြပီး- သူတို့က သူများကိုေြပာေတာ့ ဒကာ၊ ဒကာမ လို့ ဘာသာြပန်ထားပါတယ်။ အဟံ (ကျွန်ုပ်) ဆိုတာကို သူတို့ကိုေြပာတဲ့အခါမှာ (တပည့်ေတာ်) လို့ ဘာသာြပန်ထားပါတယ်။ အဲ့ဒါကို ဘာ သာေရးေဝါဟာရ သို့မဟုတ် ဘာသာေဗဒတစ်ခု အြဖစ် ဖန်တီးထားပါတယ်။ အထူးသြဖင့် ြမန်မာနိုင်ငံ မှာလို့ဆိုရမှာပါ။ သီရိလကင်္ာမှာေတာ့ မသိဘူး- ထိုင်းမှာေတာ့ အဲ့ဒီလို မဟုတ်ပါဘူး။
ြမန်မာစကား ပညတ်သွားရာ ဓါတ်သက်ပါသလို ြဖစ်ေနေတာ့- အရှင်ဘုရား လူတန်းစားကို တပည့်ေတာ်လို့ မိမိကိုယ်မိမိနှိမ့်ချေနရတဲ့ လူတန်းစားက တစ်စံုတစ်ခု ေစာေြကာဘို့ ဆိုတာ စိတ်ဓါတ်ေရးရာအရ သိမ်ငယ်ေနရပါတယ်။ ကျွန်ေတာ့အြမင်ကေတာ့- ဂုဏ်ေပးြခင်း၊ သိက္ခာေပးြခင်းထက် ေကျာ်လွန်ေနတယ်လို့ ြမင်တယ်ဗျာ။ ကျွန်ေတာ်တို့ လူမျိုးဟာ ရိုးသားလှပါတယ်။ ရိုးသားလွန်းတဲ့ လူမျိုးကို ဒီလိုအသံုးအနှုန်းေတွက ေကျးကျွန်စိတ် ကိန်းဝပ်ေစတယ်-လို့ သံုးသပ်မိပါတယ်။ ကျွန်ေတာ့အြမင်မှားယွင်းေနရင်လည်း ရူပ ေဆွးေနွးနိုင်ပါတယ်။
ဆိုလိုချင်ပံုက ခုနကေြပာခဲ့တဲ့ ရဟန်း အလုပ် မဟုတ်တဲ့ ကိစ္စေတွကို (၂လံုးဂဏန်းေပးြခင်း ေဗဒင်ေဟာြခင်း) လုပ်ေနသူများလားြခင်းကို ဆိုလိုပံုရပါတယ်။
ဒီလို စရိုက်ဆိုးရှိတဲ့ လူတန်းစားကေတာ့ ဘာသာတိုင်း လူမျိုးတိုင်းမှာ ရှိေနပါတယ်။ ဗုဒ္ဓဘာသာတစ်တည်းမှာ မဟုတ်ပါဘူး။ ဘိက္ခူလူတန်းစား တစ်ရပ်ကို ဘုရားတစ်ဆူ ဂူတစ်လံုး သတ်မှတ်မိေနတဲ့ ဓေလ့ကို အစဉ်အလာအြဖစ် သတ်မှတ်ခံရတဲ့ ြမန်မာြပည်က ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်ေတွကေတာ့ ပိုခံရတာေပါ့။ အဲ့ဒီဘိက္ခူလို အေရာင်ကိုြမင်တာနဲ့ သူ့ခြမာေတွက ဦးချြပီးသား ြဖစ်သွားတယ်ေလ။ (ပညာတတ် အနည်းစုကေတာ့ ဆင်ြခင်နိုင်တာေပါ့- ဒါေတာင် မိရိုးဖလာကို မနဲ အံတုေနရတယ်) ဒီေတာ့ အတု အေယာင်စရိုက်ပျက်ေတွ ပိုြပီးလှုပ်ရှား ကျက်စားရ အခငွ့်သာတာေပါ့။ အဲ့ဒီက တစ်ဆင့်သာသနာသိက္ခာ ကျမှုေတွြဖစ်ကုန်တာေပါ့ဗျာ။
ဒါေပမယ့် ဝိနည်း စည်းကမ်းလိုက်နာြကတဲ့ သူေတာ်ေကာင်း ရဟန်း များလဲရှိပါတယ်- ဝိနည်းစည်းကမ်းနဲ့ ညီမညီေတာ့ မသိဘူးဗျာ- တကယ့်သူေတာ်စဉ် သူေတာ်ေကာင်းေတွကေတာ့ ဘာသာတိုင်း လူမျိုးတိုင်းမှာ ရှိေနတယ် ဆိုတာကို ေထာက်ခံပါတယ်။ ေစာေစာက ကျွန်ေတာ်ေယဘုယျေထာက်ြပခဲ့တဲ့ ဘိက္ခူလူတန်းစားထဲမှာလည်း ရှိကိုရှိေနပါတယ်။ လူတစ်ရာမှာ တစ်ရာလံုးေတာ့ လူဆိုးေတွ၊ လုပ်စားသူေတွချည်း ဘယ်ဟုတ်ပါ့မလဲ။
ဒါေပမယ့် အဲ့ဒီ အချက်ကိုလည်း ကျွန်ေတာ် သံုးသပ်တာကေတာ့- အြခားပညာရပ်ေလာကများလိုပါပဲ။ ဥပမာ- လူေတွ သန်းနဲ့ချီြပီး ေဘာ်လံုးကစားြကတယ-် ကစားေနတယ်။ ဒါေပမယ့် ပီလီ၊ ေရာ်နယ်ဒ၊ို မာရာဒိုနာ၊ ဘက်ဟမ်း၊ ဇီဒိန်း- လိုလူမျိုးြဖစ်လာဘို့ ရာနှုန်းအားြဖင့် အလွန်နည်းပါတယ်။ တကမ္ဘာလံုးကလူေတွ သီချင်းဆိုြကတယ် သို့မဟုတ် ြငိမ့်ေြငာင်းတဲ့ သံစဉ်ေတွနဲ့ ပတ်သက်ြကတယ-် ဒါေပမယ့် မိုက်ကယ်ဂျစ်ဆင်လို ြဖစ်တဲ့ လူက ရာနှုန်း အလွန်နည်းပါတယ်။ အလားတူပါပ-ဲ တကမ္ဘာလံုး လူသားေတွက သူေတာ်စင်ြဖစ်ဘို့ ရည်ရွယ်ြပီး ဘိက္ခူလုပ်လိုက်ရင်လည်း သူေတာ်စင်-စစ်စစ်ြဖစ်လာဘို့ ရာနှုန်းအလွန်နည်းမှာပါ။ ထမင်းငတ်လို့ မေကာင်းေကျာင်းပို့ (သူေတာ်စင်ြဖစ်ဘို့ ရည်ရွယ်ချက်မရှိဘဲ ဘိက္ခူြဖစ်လာသူ)ေတွထဲကဆို ရာနှုန်းက ဒီထက်ပိုြပီး နည်းသွားနိုင်ပါတယ်။
ဒီေတာ့ တစ်ဦးတစ်ေယာက် သို့မဟုတ် ရာနှုန်းအလွန်တရာ အနည်းစုသာ ြဖစ်လာနိုင်တဲ့ လူတန်းစားတစ်ရပ်မှာ အဲ့ဒီ တစ်ေထာင်တစ်ေယာက်၊ တစ်ေသာင်းတစ်ေယာက်ေြကာင့် ကျန်တဲ့ ၉၉၉ ေယာက် ၉၉၉၉ ေယာက်ကို သူေတာ်စင်တစ်ဦး အဆင့်နဲ့ အတူထားမိေနတာေတာ့ ြပန်မစဉ်းစားသင့်ဘူးလား။ ြဖစ်သင့်တာက (ကျွန်ေတာ့အေတွးအေခါ်ေနာ)် အဲ့ဒီလူတန်းစားကို စာသင်မယ့်ေကျာင်းေတွ ဖွင့်ေပး လိုက်သင့်တယ်။ အဲ့ဒီမှာ သူတို့ကျွမ်းကျင်တဲ့ ပါဠိဘာသာ ြဖစ်ြဖစ် သက္ကထဘာသာြဖစ်ြဖစ်၊ ယဉ်ေကျးမှုသင်တန်းြဖစ်ြဖစ်မှာ ဆရာေတွအြဖစ် ခန့်အပ်သင့်တယ်။ ဟိုေရှးက ြမန်မာစာဆိုတာကို ဘုန်းြကီးေကျာင်းေတွကသင်ေပးခဲ့တာ။ လူမျိုးတစ်မျိုး စာတတ်ဘို့ ေကျးဇူးြပုေပးတဲ့ သူေတွက ဘုန်ြကီးေတွြဖစ်ခဲ့တယ်။ အဲ့ဒီ ဘုန်းြကီးေတွကို ေလးစားရတာ။ စားဝတ်ေနေရး ေြဖရှင်းေပးရတာ- လူထုအေနနဲ့လုပ်သင့်တဲ့ အလုပ်ကို လုပ်ခဲ့တာပါ။
အဲ့ဒီမှာ လူထုအတွက် စာေပပညာရှင်ေတွ ေပါ်ထွန်းခဲ့တယ်။ ရှင်မဟာသီလဝံသ၊ မံုေရွးဆရာေတာ် ရှင်အာဒိစ္စဝံသီ၊ ေရွဘို ရှင်သီရိမာလာ၊ ေနာက်ပိုင်း ရှင်ဥတ္တမေကျာ်၊ ဦးပုည၊ ဒုတိယေကျာ်ေအာင်စံထား၊ ဗန်းေမာ်ဆရာေတာ်--- အများြကီးပါ။ ကဲ လူထုဘက်က အလုပ်အေကျွးြပုေပးရတာ မတန်ဘူးလား။
ရပ်တိုင်းရွာတိုင်းက ဘုန်းြကီးေကျာင်းေတွဟာ နာမည်မေကျာ်ေပမယ့်- ရပ်တိုင်းရွာတိုင်းရဲ့ စာေပပညာကို အနည်းဆံုး သင်ပုန်းြကီးသင်ေပးခဲ့တယ်ေလ။
အခုေခတ်က ဘုန်းြကီးေတွ (အများစ)ု ဘာလုပ်သလ။ဲ - ဒီလိုေမးရင် ေစာ်ကားတယ်ထင်ဦးမယ်။ အနည်းစုေလာက်ေတာ့ ဘုန်းြကီးေကျာင်း ပညာေရးဆိုြပီး ဖငွ့်တယ်။ ဒါေပမယ့် အဲ့ဒီေကျာင်းထွက်ေတွအတွက်အသက်ေမွးဝမ်းေကျာင်း ပညာမရခဲ့နိုင်ဘူး။ အဲ့ဒီေကျာင်းက ေကျာင်းသားေလးေတွ စာသင် လိုက်ရတဲ့အချိန်ပဲကုန်သွားတယ်။ အရွယ်ေရာက်လို့ ေကျာင်းကထွက်လာရင် သူတတ်လာတာနဲ့ လုပ်စားဘို့ ေနရာမရှိဘူး ြဖစ်ရတယ်။- တစ်စံုတစ်ခုေတာ့ ဆင်ြခင်သင့်တယ်လို့ ကျွန်ေတာ်ြမင်ပါတယ်။ ဒါေပမယ့် သူတို့လည်း လူသားေတွပဲ အမုန်းတရားနဲ့ေတာ့ မဆင်ြခင်မိဘို့လိုပါတယ်။ သူတို့ေတွလည်း အစဉ် အလာေအာက်မှာ စီးေြမာရင်း ရည်ရွယ်မရှိဘဲအြဖူထည်သက်သက် မှားေနသူေတွများပါတယ်။ မှန်ပါတယ် ရဟန်းများ (အများကိန်း)ကို သံဃာ ေခါ်တာပါ။ (အတိအကျ ေလးပါးနဲ့ အထက်ကိုေခါ်တာဟုတ် မဟုတ်ေတာ့ မသိဘူးဗျ)
ကျွန်ေတာ်ေလ့လာမိသေလာက်ေတာ့- ဘိက္ခူက ဘိက္ခူပါပဲ၊ ဘိက္ခူနီက ဘိက္ခူနီပါပဲ။ သံဃာဆိုတာအဖွဲ့အစည်းအမည်သာ ြဖစ်ပါတယ်။- မဟာဝဂ်ပါဠိေတာ် သံဃိကသကင်္န်းြဖစ်ေပါ်ြခင်း ဆိုတဲ့ ေခါင်းစဉ်ေအာက်မှာ ြမတ်စွာဘုရားသည် အနည်းဆံုး ေလးပါးအစုရှိမှ သံဃာမည်၏ ဟု ပညတ်ေတာ်မူ၏ လို့ ဆိုထားပါတယ်။ ဒါေြကာင့် ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမထံတွင် တပည့်ခံယူေသာ ဘိက္ခူ (အြခားဂိုဏ်းက ဘိက္ခူများမပါ)များမှ ေလးပါးထက်များတဲ့ ဘိက္ခူအစုဟာ သံဃာေပါ့ဗျာ။ ငယ်ငယ်က ေကျာင်းမှာ အသင်းခွဲသလို-ကျန်စစ်သားအသင်း၊ ဗန္ဓုလ အသင်းေပါ့။ ကျန်စစ်သား အသင်းဝင်ေတွကေတာ့ ကျန်စစ်သားေတွ ြဖစ်နိုင်ပါ့မလား။
သံဃာနဲ့ ရဟန်း အေခါ်အေဝါ်များကို အဓိပ္ပါယ်ေသချာ မသိြကလို့ မှားယွင်းေခါ်ဆိုြကသာ ြဖစ်ပါတယ်။ မှန်ပါတယ်။ ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်တိုင်း ေသချာစွာ သိနိုင်ြကပါေစလို့ ရိုးရိုးသားသား လှိုက်လှိုက်လဲလဲ ဆုေတာင်းပါတယ်။
ပွင့်ပွင့်လင်းလင်း ရင်းရင်းနှီးနှီး ြပန်လည် ေဆွးေနွးပါ။ ကျွန်ေတာ်တို့ အစ္စလာမ်ြမန်မာ အဖွဲ့ဝင်ေတွကေတာ့-ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမ၊ ကိုယ်ေတာ်မုဟမ္မဒ် အပါအဝင် ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ကိုယ်ေတာ်များ အားလံုးကို ကိုယ်နှတ်နှလံုး သံုးပါးလံုးနဲ့ ေလးစားြကည်ညိုပါတယ်။ ဘယ်ေသာအခါ၊ ဘယ်ေနရာမှာ မဆို ကာယကံ၊ ဝစီကံ၊ မေနာကံနဲ့ေတာင် ြပစ်မှားခွင့်မရှိဘူးလို့အဖွဲ့ဝင်ေတွအားလံုး အတွက် စည်းမျည်းချမှတ်ထားပါတယ်။ တကယ်လို့ အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးဦးက ြပစ်မှားခဲ့ေသာ်- ပါရာဇိကံ ေပါ့ဗျာ။ သူက အဖွဲ့အစည်းနဲ့ ပတ်သက်ခွင့် မရှိေတာ့ဘူးေပါ့။
ေလးစားစွာြဖင့်
ထွန်းထွန်းေအာင်
