ဒီေဆွးေနွးမှုက ရူပ ဟာ ခရစ်ယာန်က ရှ င်းြပတဲ့ ကမ္ဘာအစ၊ သံသရာ အစကို နားလည်ြပီးသား ေလ့
လာြပီးသား ြဖစ်တယ်လို့ ေဖါ်ြပေနပါတယ်။ ရူပ- နားလည်ထားတဲ့ ခရစ်ယာန် သီအိုရီကို အရင် ေဆွး
ေနွးေပးပါလို့ ေမတ္တာရပ်ခံ ပါတယ်။
ေလးစားစွာြဖင့်
ထွန်းထွန်းေအာင်
ြပန်လည်ေဆွးေနွချက်များ
၃၊ ခရစ်ယာန်မှာက အခုြမင်ေနရတဲ့ ကမ္ဘာြကီးနဲ့ စြကာဝဠာကို ၇ ရက် ဖန်ဆင်းခဲ့တယ်လို့ သိရပါတယ်၊ ကျွန်ေတာ်သိရသေလာက်ေြမြကီးေကာင်းကင် အလင်း စသြဖင့်ေပါ့ သူ့ရက်နဲ့သူေပါ့.. ဗုဒ္ဓဘာသာမှာြကေတာ့ အစကို မသိအပ် လို့ေြပာပါတယ်၊ အဲဒါေြကာင့် ကိုအာမ်ကျမ်းမှာေြပာထားတာကို သိလိုပါတယ်၊
ထွန်းထွန်းေအာင်၏
ရူပေြပာတာ- သံသရာနဲ့၊ ကမ္ဘာ နဲနဲ လွဲေနသလားလို့၊ ဒါေြကာင့် ဒီေမးခွန်း (၃) ကို ြပန်ေဆွးေနွးေပးပါလို့ေမတ္တာရပ်ခံခဲ့တာပါ၊ ခရစ်ယာန်မှာေြပာတာက ၇ ရက်အတွင်း ဖန်ဆင်းတာ ဒီကမ္ဘာြကီးနဲ့ အလင်း၊ အေမှာင်၊ အပင်၊သတ္တဝါများ ြဖစ်ပါတယ်၊ ဓမ္မေဟာင်း ကမ္ဘာဦးကျမ်း အခန်းြကီး (၁)မှာ ဖတ်ပါ၊ ဒါေပမယ့် ခရစ်ယာန်မှာ သံသရာ အစ ဆိုတဲ့ စကားလံုးနဲ့ ပတ်သက်ြပီးေြပာဆိုထားတာ မေတွ့ရဘူး၊ ဒီကမ္ဘာဟာ ဗုဒ္ဓဘာသာကေြပာတဲ့မဟုတ်ေသးဘူးေလ၊ ကျွန်ေတာ်ကပဲ နည်းနည်း ဆက်စပ်ေပးလိုက်ပါမယ်၊
တကယ်ေတာ့ ဒီကမ္ဘာရဲ့ အစ ဆိုတာကိုေြပာတာမှာ ခရစ်ယာန်နဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာ အများြကီး ကွဲြပားေနတာ မရှိဘူး၊ (ဘဒ္ဒကမ္ဘာ)
ဗုဒ္ဓဘာသာနဲ့ ခရစ်ယာန် အဆိုဒီဃနီကယ်၊ ပါတိကဝဂ်၊ အဂ္ဂညသုတ် (၁၂၀) ကိုြကည့်ပါ၊ ဗုဒ္ဓက ဝါေသဌကိုေြပာတာမှာ- (စြကာဝဠာ ကေဋတသိန်းသည် တခုတည်းေသာေရြပင်ြကီးသာ ြဖစ်၏၊ ေမှာင်အတိ ြဖစ်၏၊ တခဲနက်ေမှာင်အတိ ြဖစ်၏၊ လေနတို့သည် ထင်ရှား မရှိကုန်၊ နက္ခတ်တာရာ သဏ္ဍာန်တို့သည် ထင်ရှား မရှိကုန်၊ ညဉ့်ေန့တို့သည် ထင်ရှား မရှိကုန်၊
လ လခွဲတို့သည် ထင်ရှား မရှိကုန်၊ ဥတု နှစ်တို့သည် ထင်ရှား မရှိကုန်၊ မိန်းမေယာကျာ်းတို့သည် ထင်ရှား မရှိကုန်၊ သတ္တဝါတို့သည် သတ္တဝါဟူ၍သာေခါ်ေဝါ်ြခင်းသို့ေရာက်ကုန်၏၊
အဲ့ဒါ ြပီးေတာ့မှ လေနတို့ ြဖစ်ေပါ်လာပံု၊-ေြမလွှာေပါ်လာပံု၊ နွယ်ချိုေပါ်လာပံု၊ သေလးဆန်ေပါ်လာပံု---- စသည်ြဖင့် ဆက်ဖတ်ြကည့်ပါ၊
သမ္မာကျမ်းစာမှာလည်း ကမ္ဘာေပါ်တယ်၊ အေမှာင်ထု၊ေရြပင်ကိုခွဲတယ်၊ သတ္တဝါ၊ အပင်ေပါ်လာတယ်၊ လူေပါ်လာတယ်၊ ြပီးေတာ့မှေနလေပါ်လာတယ်၊ အတူတူပါပဲ၊ ေနာက်ဆံုး သမ္မာကျမ်းစာမှာ လူြဖစ်တဲ့ အာဒံနဲ့ ဧဝ ကတားြမစ် ထားတဲ့ အပင်ကို စားလို့ ဘုန်းနိမ့်သွားတယ်၊ ပဋိကတ်မှာက နွယ်ချိုပင်ကို စားလို့ ဘုန်းနိမ့်သွားတယ်၊
အပင်ကို လေန ထွက်လာတဲ့ ပံုစံက ပိဋကတ်မှာေရာ၊ သမ္မကျမ်းစာမှာေရာ သတ္တဝါေတွ အပင်ေတွထက်ေနာက်ကျတယ်၊ အေမှာင်ထု ဖံုးထားတာ တူတယ်၊ သမ္မကျမ်းစာမှာ လူနာမည်ကို အာဒံလို့ေြပာတယ်၊ ပိဋကတ်ကလူနာမည် မေြပာဘူး- ကာမတဏှာကို စားသံုးမိလို့ အြပစ်သင့်သွားပံုချင်း တူတယ်၊ (စကာလံုးနဲ့ တင်ြပပံုပဲအနည်းကွဲတာပါ၊ -) တစ်ကယ်ေတာ့ ရာဂုနဲ့ ထမင်းနဲ လိုပါပဲ၊
ဒါေပမယ့် ဘဒ္ဒကမ္ဘာကို ဖန်ဆင်းတဲ့ လက်သည်ေတာ့ ကွာတယ်၊ သမ္မာကျမ်းစာက ထာဝရဘုရားက ဖန်ဆင်းတာလို့ သံုးတယ်၊ ဗုဒ္ဓဘာသာက အာဘဿရဘံုမှာ စုေတတဲ့ (လူ- သို့မဟုတ် ဝိညဉ် သို့မဟုတ် သက်ရှိေတွ) က- သူတို့ရဲ့ စိတ်ေြကာင့်ေလာကမှာ လူြဖစ်လာရတယ်လို့ ဆိုတယ်၊
(ဒါေတွက သံသရာ မဟုတ်ေသးဘူးေနာ်- ဗုဒ္ဓကကမ္ဘာအစကို မသိနိုင်လို့ေဟာခဲ့တာ မဟုတ်ဘူး၊ ကမ္ဘာအစကို သိလို့ေဟာခဲ့တာ၊ )
ကုရ်အံကျမ်းကေြပာတဲ့ ကမ္ဘာ ကုရ်အံသံုး အာရ်ဗီစကားမှာ ကမ္ဘာကို ﺽﺭَေအာက်သ်လို့ေခါ်ပါတယ်၊ အဂင်္လိပ်ေဝါဟာရ ဧarth အာ့သ် ဆိုတာအာရ်ဗီက ဂရိ၊ လက်တန်ကို ြဖတ်ြပီး ဆင်းသက်လာတာပါ၊ ေလာက၊ ပတ်ဝန်းကျင် ကုရ်အံကျမ်းမှာ ကမ္ဘာကို အဓိပ္ပါယ် (၂) မျိုးနဲ့ သံုးတယ်၊ ဒီေခတ် စာေပ အသံုးအနှုန်းနဲ့ တူတယ်၊ ဥပမာ- အာရဗ်ကမ္ဘာ၊ အေနာက်ကမ္ဘာ၊ အေရှ့ကမ္ဘာ- ဆိုတဲ့ စကာလံုးေတွက ကမ္ဘာဆိုတဲ့ စကားလံုးေတွဟာ ကမ္ဘာြဂိုလ်တစ်ခုလံုးကို ကိုယ်စားမြပုဘူး၊ ပါဠိမှာေတာ့ အဲ့ဒီလို ကမ္ဘာအသံုးေတွကိုေလာေကာ (ေလာက) လို့ေဖါ်ြပတယ်၊ အာရဗ်ေလာက၊ ခရစ်ယာန်ေလာက၊ ဗုဒ္ဓဘာသာေလာက - စသည်ြဖင့် ြဖစ်သွားနိုင်တယ်၊
အဲ့ဒီလို အသံုး ကမ္ဘာကိုလည်း ကုရ်အံမှာ ﺽﺭَေအာက်သ်လို့ေခါ်ပါတယ်၊ ဥပမာ- ကိုယ်ေတာ် နူးဟ် လက်ထက်က ကမ္ဘာြကီးကိုေရလွှမ်းမိုးတယ်ဆိုတာ- သမ္မာကျမ်းစာမှာ ဒီကမ္ဘာြဂိုလ် တစ်ခုလံုးကိုေြပာဆိုသလို ြဖစ်ေနေပမယ့်- ကုရ်အံကေြပာတာမှာ နူးဟ်ရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင့် သူ့ကမ္ဘာ ကိုေြပာြခင်းသာ ြဖစ်ပါတယ်၊ ကမ္ဘာြဂိုလ်တစ်ခုလံုးကို ကိုယ်စား မြပုပါဘူး၊
ကမ္ဘာြဂိုလ်ေနာက်တစ်မျိုးက ကမ္ဘာြဂိုလ်ကိုလည်း လို့ေခါ်ပါတယ်၊ ဥပမာ ﻙِﻝﹶﺫ ﺩﻌﺒ ﺽﺭَﺄﹾﻝﺍﻭ ﺎﺤﺩﺎﻫ ကမ္ဘာြဂိုလ် ဤေနာက်၎င်းကို ြကက်ဥပံု ြဖစ်ေစ၏၊ ၇၉း၃၀ ဆိုတဲ့ အသံုးမျိုးပါ၊ အဲ့ဒီ အသံုးအနှုန်းကွဲြပားမှုကို အခုေခတ်မှာ သံုးသလို သံုတဲ့အတွက်ေရှ့ေနာက်စာလံုးေပါ်တည်ြပီး ဓိပ္ပါယ်က ထင်ထင်ရှားရှား ကွဲြပားပါတယ်၊
ကမ္ဘာအများ
ကုရ်အံကျမ်းမှာ ကမ္ဘာကဲ့သို့ ြဂိုလ်အများ ရှိတယ်လို့ ဆိုတယ်၊ ြဂိုလ်တစ်ခုတိုင်းမှာ ဝန်းဝိုင်းထားတဲ့ေကာင်းကင်ထု တစ်ခုစီပါဝင်တယ်- အဲ့ဒါ ဝန်းဝိုင်း၍ ကမ္ဘာေြမ (သို့မဟုတ်) ြဂိုလ်နဲ့ တွယ်ဆက်ေနတဲ့ ကိုယ်ထည် ﺀﺎﹶﻨﹺﺒ ဘနားအံ လို့ ကုရ်အံ ၂း၂၂ မှာ ဆိုထားတယ်၊ အဲ့ဒီလိုေအာက်ခံေြမထုနဲ့ေကာင်းကင်ယံ ဝိုင်းရံထားတဲ့ ြဂိုလ်ကမ္ဘာ ခုနစ်ဆက် ရှိတယ်လို့ ၆၅း၁၂ မှာ ဆိုတယ်၊
ခုနစ်ဆက် ဆိုတာ အာရ်ဗီစကားမှာ မေရတွက်နိုင်တဲ့ အများကိန်းကို ကိုယ်စားြပုပါတယ်၊ ဥပမာ-ေဆွးစဉ်မျိုးဆက် ၇ ဆက်ကို သတ်ေစလို့ အမိန့်ထုတ်လိုက်တဲ့ ြမန်မာေရှးေဝါဟာ အသံုးနဲ့ တူတယ်၊ အဲ့ဒီေရှးေဝါရအသံုး ၇ ဆက်ကို သတ်ေစ- ဆိုတာ၊ ရှိသမျှေသာ ၇ ဆက် မကေသာမျိုးစဉ်မျိုးဆက်ကို ရှင်းလင်းပစ်လိုက် ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပါယ် ြဖစ်ပါတယ်၊
အဲ့ဒီ ၇ ဆက်ေသာ (မေရတွက်နိုင်ေသာ) ြဂိုလ်များဟာ သူတို့ကိုယ်ပိုင် လမ်းေြကာင်းေတွနဲ့ သွားလာေနြကတယ်လို့ ၂၃း၁၇ မှာ ဆိုပါတယ်၊
ကမ္ဘာတစ်ခုချင်းရဲ့ ြဖစ်ပံု
မိုးေြမဆိုတာ- အစကနဦးက အစိုင်အခဲ သို့မဟုတ် အေငွ့ သို့မဟုတ်- အရာ တစ်ခုတည်း ြဖစ်ခဲ့သည်၊ ထိုမှေပါက်ကွဲလွင့်စင်ြခင်းြဖင့် ကွဲကွာသွားခဲ့သည်၊ (၂၁း၃၀)
ြပီးေတာ့ မိုးများ (အာကာသများ) နဲ့ကမ္ဘာ- ထိုနှစ်ြကား အရာများကို ကာလေြခာက်ခုနဲ့ ြဖစ်ေစတယ်လို့ ဆို တယ်၊ (၃၂း၄) (ခရစ်ယာန်သာသနာြပု ဆရာေတာ်ေတွက သူတို့ သမ္မာကျမ်း အဆိုနဲ့ ကိုက်ညီေအာင်ေြခာက်ရက်လို့ဘာသာြပန်ြကတယ်၊ - မှားယွင်းတဲ့ ဘာသာြပန်ချက်ပါ၊ ) အဲ့ဒီ ကာလေြခာက်ခုကို အပိုင်း အြခား ြပန်ခွဲတယ်၊
ေြမကမ္ဘာြဖစ်တည်မှုက ကာလ (၂) ခု ြဖစ်တယ်၊ ၄၁း၉- ဒီမှာ အဆင့် နှစ်ဆင့် ရှိြပန်တယ်၊ ေြမကမ္ဘာရယ်လို့ စုစည်းအိမ်ဖွဲ့ မြဖစ်တည်မှီ- အာကာသြကီးဟာ (ြဂိုလ်တစ်ခုစီရဲ့ အာကာသ)တိုင်းဟာ အခိုးအေငွ့ြဖစ်တယ်၊ ၄၁း၁၁-၊
အဲ့ဒီအခိုးအေငွ့ကာလကို ြဖတ်သန်းြခင်း ကာလ တစ်ခု၊ အစိုင်အခဲစုစည်းလာမှု ကာလ တစ်ခု- စုစုေပါင်း ကာလ(၂)ကို ဆိုလိုပါတယ်၊
ြပီးေတာ့ေနာက်ထပ် ကာလ (၄) ခုမှာ
(၁)ေြမကမ္ဘာေပါ်မှာ ကမ္ဘာေြမခိုင်ြမဲေစဘို့ သပ်ရိုက်ထားသလို ြဖစ်တဲ့ေတာေတာင်ေတွကို ြဖစ်ေစတယ်၊
(၂) အပင်ေတွေပါက်ေရာက်ေစတယ်
(၃) အစားအစာေတွ ြဖစ်ေစတယ်၊
(၄)လှုပ်ရှားသွားလာတဲ့ သက်ရှိေတွ ြဖစ်ေစတယ်၊ ဒီေလးချက်လံုးကို ၄၁း၁၀ မှာေြပာထားတယ်၊
ဒါေပမယ့် အဲ့ဒီေလးချက်ထဲကေနာက်ဆံုးအချက် လှုပ်ရှားတဲ့ သက်ရှိေတွ ြဖစ်တယ်ဆိုတာကိုေတာ့ အဲ့ဒီကျမ်းချက်ထဲမှာြမှုပ်ထားတယ်၊ အဲ့ဒီအတွက်ေနာက်ထပ်ကျမ်းချက်ေတွနဲ့ ရှင်းရမှာပါ၊ ဒါေပမယ့် အစားအစာ ြဖစ်ေစတယ်ဆိုတဲ့စကားလံုးမှာ စားသံုးမယ့် သက်ရှိ- ရှိေနတယ်ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို အဓိပ္ပါယ် သက်ေရာက်ေစတယ်၊ အစားအစာအပင်ေတွကေတာေတာင်ကို လှပတင့်တယ်ေစတဲ့ သဘာဝ အပင်ေတွမဟုတ်ဘူး၊ သဘာဝ အပင်ေတွေတာေတွကို ကျက်သေရ ရှိေသာ အရာများလို့ ဒီကျမ်းချက်ထဲမှာ ခွဲြပီးေြပာထားတယ်၊
ေန၊ လ၊ ကမ္ဘာ ဘယ်ဟာေတွက အရင်လဲ
မူလအစကေတာ့ အားလံုးအား အာကာသထဲမှာ အေငွ့ထုြကီးပဲလို့ ကုရ်အံက ဆိုတယ်၊ ြပီးေတာ့ ကာလ အပိုင်းအြခား ၆ ခုအတွင်း ြဖစ်တည်လာေစတာမှာ ပထမ ကာလ (၂) အတွင်း အာကာသကို ြဖစ်တည်ေစတယ်၊ ဒါကို၄၁း၁၂ မှာ ဆက်ရှင်းတာက-
အာကာသေကာင်းကင်ယံနဲ့ အာကာသ အတွင်း ရှိြကယ်နက္ခတ်တို့အတွက် ကာလ အပိုင်း အြခား ၂ ခု ြဖစ်ေစတယ်၊ (၄၁း၁၂) အာကာသေကာင်းကင်ကို ကာလ နှစ်ခုနဲ့ ြဖစ်တည်ေစြပီး- ြပီးြပီးေရာ မဟုတ်ဘူးေနာ် သူ့ရဲ့လည်ပတ်မှု ဆက်လက် ဖွံ့ြဖိုးမှု နိယာမေတွ ရှိတယ်၊ ဒါကိုလည်း တစ်ခုစီ၏ အေရးအရာ များအတွက် အာရံုြဖစ်ေစသည် (၄၁း၁၂) မှာ ဆက်ေြပာထားတယ်၊ ြဂိုလ်တစ်ခုစီ၊ အာကာသ တစ်ခုစီ၊ ြကယ်တစ်ခုစီ၊ လ၊ေန တစ်ခုစီဟာ သူ့ရဲ့ လုပ်ေဆာင်မှုကို သူဆက်လုပ်ေနရမှာပဲ၊
ဒီကဏ္ဍကေတာ့ သိပ္ပံပညာကို တီးမိေခါက်မိရှိဘို့ေတာ့ လိုလိမ့်မယ်ထင်တယ်၊ စြကာဝဠာ လဟာြပင်ြကီးအား အစဉ်ကျယ်ြပန့်ေနတယ်လို့ ၅၁း၄၇ မှာေြပာပါတယ်၊
လူသား
ြပီးေတာ့- သက်ရှိကိုေြမက၊ေြမမှုန့်က၊ အိုးခတ်ေြမက စသည်ြဖင့် အဆင့်ဆင့် ပံုေဆာင်ြပပါတယ်၊ ေြမ၊ေြမမှုန့်၊ အိုးခတ်ေြမ- ဆိုတာ ပထဝီဓါတ်ကို ဆိုလိုတာပါ၊ ေြမနဲ့ လူပံုလုပ်ြပီး အသက်မှုတ်သွင်းလိုက်တယ်လို့ မဆိုလိုပါဘူး၊ ေြမကို အဆင့်သံုးဆင့် ခွဲြပတာက၊ ဒီအဆင့်ေတွကို ရူပ နားမလည်ရင် ြပန်ေမးပါ၊ အခုေတာ့ စာက အရမ်းရှည်သွားမှာမို့၊ ဒီအဆင့်လို့ပဲ သတ်မှတ်ထားပါ၊ (ဒီေနရာမှာ လွဲမှားစွာ နားလည်မှု တစ်ခု ရှိေသးတယ်- တစ်ခါကကမ္ဘာနဲ့ သံသရာကိုေသချာစွာ နားမလည်တဲ့ ဓမ္မစရိယ တစ်ေယာက်က အလျှင်စလို ခနဲ့သွားတာ ဖတ် လိုက်ရတယ်၊ သူခနဲ့ပံုက မူဆလင်ေတွရဲ့ ကုရ်အံကျမ်းမှာ လူကို အသံြမည်ေသာေြမမှ စတင်ြဖစ်ေစတယ်လို့ ပါ၊
အချို့ဆရာေတာ်ေတွက အခု ကျွန်ေတာ်ေြပာတဲ့ အိုးခတ်ေြမ ဆိုတာကို အိုးြပုလုပ်သူ တစ်ဦး အိုးကို ြပုလုပ်စဉ် ထုတဲ့အခါ- အသံြမည်တတ်တဲ့ သေဘာေြကာင့် အသံြမည်ေသာေြမလို့ ဘာသာြပန်ြခင်း ြဖစ်ပါတယ်၊ ဒါေပမယ့် ခနဲ့တဲ့သူက ကမ္ဘာေြမဆိုတာ အသံြမည်တယ်လို့ မရှိဘူး ဆိုတဲ့ သေဘာ သေရာ်တဲ့ စာသားပါ၊ တကယ်ေတာ့ ခနဲ့သူက ဗဟုသုတ မြပည့်လို့သာ ြဖစ်ပါတယ်၊ ဒီကမ္ဘာြကီးဟာ ညီးညူအသံြမည်တဲ့ သက်ရှိ ဝတ္ထုတစ်ခု ြဖစ်တယ် ဆိုတာ သူ့ခြမာ မသိရှာဘူးေလ၊
သမ္မာကျမ်းနဲ့ ကုရ်အံ မတူေသာ ဒသန
ရူပ ဆင်ြခင်မိမယ်ထင်ပါတယ်၊ သမ္မာကျမ်းအရ လူသား ဆိုတာ အာဒံက စတာပါ၊ သမ္မာကျမ်းအရပဲ ြပန်တွက်ရင် အဲ့ဒီ လူသား စတင်တာဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ေပါင်း ၆၀၀၀ေကျာ်ကမှ ြဖစ်ပါတယ်၊ အာဒံ သက်တမ်း၊ေနာဧ သက်တမ်း၊ အာြဗံသက်တမ်း--- စသည်ြဖင့် သမ္မာကျမ်းမှာေဖါ်ြပတဲ့ မျိုးဆက်ေတွရဲ့ သက်တမ်းကို ြပန်ေပါင်းြကည့်ပါ၊
ေနာက်ဆံုးေယရှုထိ နှစ်ေပါင်း ၄၀၀၀ေကျာ်၊ေယရှုေနာက်ပိုင်း အခုထိ နှစ်ေပါင်း ၂၀၀၀ေကျာ် စုစုေပါင်း ၆၀၀၀ေကျာ် ပဲ ရှိပါေသးတယ်၊ ကုရ်အံမှာက အာဒံဟာ ကမ္ဘာ့ ပထမဦးဆံုး လူသား ြဖစ်တယ်လို့ ဘယ်ေနရာမှာမှေြပာမထားဘူး၊ သမိုင်း မတင်မှီ ေခတ်ကာလ လူသားေတွရှိခဲ့တယ်လို့ ၇၆း၁ မှာေြပာထားတယ်၊ ဒီေတာ့ လူြဖစ်တည်ပံု- ကမ္ဘာြဖစ် တည်ပံုကို ရှင်းြပ ြခင်းတာချင်း မတူမညီဘူးေလ၊
သံသရာ
ဗုဒ္ဓဘာသာ
ကမ္ဘာအစနဲ့ သံသရာ အစ ဆိုတာ မတူပါ၊ ဗုဒ္ဓက ကမ္ဘာြဖစ်တည်ပံုကို မသိအပ်ေသာ အစ ရှိသည်လို့ မေြပာခဲ့ ဘူး၊ သိလို့ ရှင်းြပခဲ့တယ်- အေပါ်မှာ ြပန်ြကည့်ပါ၊ သံသရာ ဆိုတာကိုသာ- နိဒါနဝဂ္ဂ သံယုတ်ပါဠိမှာ-
ဘိက္ခေဝ၊ အယံ သံသာေရာ၊ အနမတေဂ္ဂါ လို့ ဆိုပါတယ်၊ အဓိပ္ပါယ်က- ရဟန်းတို့၊ သတ္တဝါတို့ ြဖစ်စဉ်တည်းဟူေသာ သံသရာြကီးသည်ကား အနမတေဂ္ဂါ- မသိအပ် မသိနိုင်ေသာ အစ ရှိ၏- ြဖစ်ပါတယ်၊
ဒီေနရာမှာ ကျွန်ေတာ်နားလည်တာကို နဲနဲေဆွးေနွးချင်ပါတယ်၊ အစ ဆိုတာကို ပါဠိလို အဂ္ဂည လို့ေခါ်တယ်၊
အဲ့ဒီ အစကို ဗုဒ္ဓက သိတယ်၊ ဒါေပမယ့် အြခားသူေတွကို ရှင်းြပလို့ သိနိုင်အား မရှိဘူး ြဖစ်ေနတယ်၊ ဗုဒ္ဓသိေြကာင်းကိုလည်း ပါထိကဝဂ် မှာ- ငါသည်ေလာက၏ အစဟု သိအပ်ေသာ အဂ္ဂည တရားကိုလည်း သိ၏- လို့တိတိကျကျ ဆိုထားတယ်၊ ဆိုလိုတာက- ဗုဒ္ဓက သိေပမယ့်- ဗုဒ္ဓမှာ သူ့ေခတ်၊ သူ့ကာလ၊ သူ့အသိုင်းအဝိုင်းမှာ ဒီအေြကာင်းကို ရှင်းဘို့ အေတာ်ကိုေဘးြကပ်နံြကပ် ြဖစ်ေနရေြကာင်း ပိဋကတ်ကိုေစတနာနဲ့ တိတိကျကျေလ့လာသူတိုင်းေတွ့နိုင်တယ်၊ -
အဲ့ဒီ အခက်အခဲေတွက-၊
(၁) ဗုဒ္ဓရင်ဆိုင်ရတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်က ြဗဟ္မဏဝါဒကို လက်ခံထားတယ်၊ ေလာကရဲ့ အစကို ဖန်ဆင်းသူဟာ ြဗဟ္မာြဖစ်တယ်၊ ြဗဟ္မာဟာ အတ္တြဖစ်တယ်လို့ ခံယူထားတယ်၊ ြပီးေတာ့ အဲ့ဒီ အတ္တကို လက်ခံတဲ့ လူေတွထဲက ဘုန်းြကီးရဟန်း လူတန်းစားကို ြဗဟ္မာလို့ သတ်မှတ်ထားြပန်တယ်၊ ဒီေတာ့ အတ္တကို လက်ခံရင်၊ ြဗဟ္မာကိုလက်ခံရာေရာက်တယ်၊ ြဗဟ္မာကို လက်ခံရင် လူလူချင်း ဇာတ်ခွဲထားတဲ့ ြဗဟ္မာလူတန်းစားကို အသိအမှတ်ြပု ဘုရားရယ်လို့ ဝန်ခံရာေရာက်တယ်၊ အဲ့ဒီေတာ့ လူလူချင်း ခွဲြခားသတ်မှတ်တဲ့ ဇာတ်စနစ်ကို ဗုဒ္ဓက အသိအမှတ်မြပုေပးနိုင်ေတာ့- ဒီေမးခွန်းေတွကို သွယ်ကာ ဝှိုက်ကာေြဖရတာေတွ ရှိတယ်၊
(၂) အတ္တေရာ ကမ္ဘာေရာ၊ သက်ရှိသက်မဲ့ သံသရာေရာ သဘဝအတိုင်း အလိုအေလျှာက် ြဖစ်ေစလာ သလားဆိုေတာ့- အဲ့ဒါကိုလည်း ဗုဒ္ဓက ြငင်းတယ်၊ ဒါကို သုတ်ပါထိကဝဂ် အမှတ်စဉ် (၄၅) မှာ တိတိကျကျေတွ့ရတယ်၊ ဆိုလိုတာကေလာကမှာ အေြကာင်းမဲ့ ြဖစ်ေစတာ ဘာမှ မရှိဘူးတဲ့၊
ပိဋကတ်မှာ-ေလာကကို ြဖစ်တည်ေစတဲ့ အဓိက အခရာက စိတ် (စိေတ္တန နိေယေတေလာေကာ) ဆိုတာကိုေြပာထားတယ်၊ စိတ်ဆိုတာ- အသိဉာဏ်မဲ့တဲ့ ဝတ္ထုပစ္စည်း မဟုတ်ဘူးေလ၊ ဒါေပမယ့် လူေတွနားလည်ထားတဲ့အတ္တတို့ ြဗဟ္မာတို့လည်း မဟုတ်ဘူး၊ ဒီအတွက် ဗုဒ္ဓေခတ်က၊ ဗုဒ္ဓပတ်ဝန်းကျင်က လူေတွနားလည်ေစနိုင်မယ့် စကားလံုး မရှိခဲ့ဘူး၊ အေပါ်က အချက် (၂) ချက်ကိုေြဖရှင်းရခက်ေတာ့ အထကထာ ဆရာေတာ်ြကီးေတွက စိတ်ဆိုတာ- အာဘဿရ ဘံုက စိတ်စုကိုေြပာသလိုလို၊ ရှင်းတာေတွလည်း ရှိတယ်၊ အချို့ ကထာကထာေတွကအသကင်္တဓါတ်ေတာ်လို့ ရှင်းတာေတွလည်း ရှိတယ်၊
ဗုဒ္ဓေြပာတဲ့ စကား ဘယ်အရာမှ အေြကာင်းမဲ့ ြဖစ်ေပါ်ြခင်း မရှိဘူး ဆိုတာမှာ သံသရာေကာ မပါဘူးလား၊ ရူပစဉ်းစားေစချင်တယ်၊
ပိဋကတ်ရဲ့ အချို့ေနရာေတွမှာ- ဓမ္မ က အခရာလို့ေြပာတယ်၊ ဒီေနရာမှာ ဆိုလိုတဲ့ ဓမ္မဆိုတာ ဗုဒ္ဓေဟာတဲ့တရားဓမ္မ မဟုတ်ဘူးေနာ်၊ ပါဠိသံုး ဓမ္မေတွကို တရား၊ ပရမတ္ထသစ္စာ၊ေဖါက်ြပန်ေြပာင်းလဲမှုကင်းေသာေလာကဥပေဒ၊ စသည်ြဖင့် အမျိုးမျိုး နားလည်သင့်တယ်၊
ဒါေပမယ့်-- ဗုဒ္ဓက စိတ်တို့၊ ဓမ္မတို့ကေလာက ဦးေဆာင်တယ် ဆိုတဲ့ အဓိပ္ပါယ်ကိုပဲေြပာြပီး၊ သံသရာကို စတင်ြဖစ်ေပါ်ေစတဲ့ အရာလို့ေြပာဘို့ကို များေသာေနရာေတွမှာေရှာင်ခဲ့တယ်၊
အဓိက- က သူသိတဲ့ အသိကို ြပန်ေြပာတဲ့ အခါ-၊ နားေထာင်နိုင်စွမ်း ရှိတဲ့ လူေတွရဲ့ လက်ခံနိုင်ရည်ေြကာင့်လို့ကျွန်ေတာ် သံုးသပ်မိတယ်၊ ဥပမာ-- မူြကိုေကျာင်းသား တစ်ဦးကိုေအာ်ဂင်းနစ် ကက်မက်စထရီ (Organic Chemistry) အေြကာင်း ရှင်းြပေနရင်-၊ နားေထာင်သူအတွက်လည်း အကျိုးမြဖစ် ၊ သင်ေပးသူအတွက်လည်းအချိန်ကုန်ပဲ ြဖစ်နိုင်တဲ့ သေဘာပါ၊ သူ့ေနာက်မှာ အလံုးစံုေသာ တရားကိုေြပာြပမယ့် ဗုဒ္ဓတစ်ပါး ရှိေသးတယ်ေလ၊ စက္ကဝတ္တိသုတ် ၁၀၇- (လူေတွရဲ့ ဖွံ့ြဖိုးတိုးတက်လာမယ့်ေခတ်ကာလ ကို မူတည်ြပီးေနာက်ဆံုး တရားကိုသွန်သင်ြပသမယ့် ပုဂ္ဂိုလ် ရှိေနေသးတဲ့အတွက်ေဂါတမဗုဒ္ဓက သူ့ေခတ်က ချန်ထားခဲ့တဲ့ ပုစ္ဆာပံုေသနည်းေတွအတွက် အြပစ် မရှိဘူး-လို့ ကျွန်ေတာ်ြမင်ပါတယ်၊ )
ခရစ်ယာန်-
ခရစ်ယာန် ဘာသာက သံသရာ အေြကာင်းကိုေြပာမထားပါဘူး၊ ကမ္ဘာအစကို ထာဝရ ဘုရားသခင်ကလို့ေြပာတယ်၊ အဲ့ဒီ ထာဝရ ဘုရားသခင်ကို ဟီးဘရူး မူရင်းကျမ်းေတွမှာအီလိုဟင် (ကိုးကွယ်ရာ အရှင်-- အများကိန်း နဲ့သံုးတယ်) လို့ေဖါ်ြပထားတယ်၊ ဒီလိုေြပာဆိုတာဟာ ဟိန္ဒူဝါဒနဲ့ သိပ်မကွာလှဘူး၊ ဘာေြကာင့်လဲ ဆိုေတာ့-ေယရှုကို သူ့ကိုယ်သူ ဘုရားသားေတာ်လို့ေြပာဆိုတဲ့ အေြကာင်းြပချက်ေြကာင့် အမှုဆင် သတ်ြဖတ်မယ်ြကံေတာ့ေယရှုက ခင်ဗျားတို့ေတာင်- ထာဝရဘုရားသခင်ဆီက ဗျာဒိတ်ေတာ်ကို ခံရရင်- အဲ့ဒီခံရသူက သူ့ကိုယ်သူဘုရားြဖစ်တယ်လို့ေြပာေသးတာပဲ- ကျုပ်က အဲ့ဒီအဆင့်ေတာင် မဟုတ်ဘူး- ကိုယ့်ကိုကိုယ် ဘုရားသားေတာ်လို့ပဲေြပာတာ ဘာများ အြပစ်ရှိသလဲလို့ ြပန်ေြပာခဲ့ တာကို ဓမ္မသစ် ရှင်ေယာဟန် ၁ဝး ၃၅-၃၆ မှာေတွ့ရတယ်၊ ဒါေြကာင့်အီလိုဟင် ဆိုတာ အများကိန်း ြဖစ်ေနတာပါ၊ သူတို့လည်း ြဗဟ္မာ့ကို လက်ခံရင် လူသား ြဗဟ္မေတွကိုလည်း ဘုရား အြဖစ် လက်ခံတယ် ဆိုတာနဲ့ အတူတူပါပဲ၊
အဲ့သူတို့က သံသရာ ဆိုတာကို ထည့်ေြပာမထားဘူး (ထည့်ေြပာထားတဲ့ အတွက် လက်ခံသလား၊ လက်မခံဘူးလားဆိုတာ ဆံုးြဖတ်လို့ မရတဲ့ ကိစ္စ ြဖစ်ပါတယ်၊ ) ဒါေြကာင့် သူတို့ ယံုြကည်တဲ့ ထာဝရဘုရား ဆိုတာ သံသရာကိုစတင်ြဖစ်တည်ေစတဲ့ ဘုရားလို့ေြပာလို့ မရပါ၊
အစ္စလာမ်
အစ္စလာမ်က သံသရာရဲ့ ဇစ်ြမစ်ဟာ အလ္လာဟ် ြဖစ်တယ်လို့ဆိုပါတယ်၊ (၃၅း၁) အရာရာရဲ့ အစဟာလည်း အလ္လာဟ် ြဖစ်တယ်လို့ ဆိုပါတယ် (၆း၁၀၁)၊ အဲ့ဒီ အလ္လာဟ် ဆိုတာက ခရစ်ယာန်ေတွေြပာဆိုတဲ့ ထာဝရ ဘုရားနဲ့ အဓိပ္ပါယ် ကွာြခားပါတယ်၊ ခရစ်ယာန်ေတွ လက်ခံယံုြကည်တဲ့ ထာဝရဘုရား လူသား ပံုသဏ္ဍာန် ဆန် ပါတယ်၊ ြပီးေတာ့ တစ်ပါးတည်း မဟုတ်ဘူး- ဒါကို ကမ္ဘာဦးကျမ်း ၁း၂၆ မှာ ဘုရားသခင်က ငါတို့ သဏ္ဌာန်နှင့် တညီတသဏ္ဌာန်တည်း လူကို ဖန်ဆင်းြကစို့-ဆိုထားတဲ့ အဆိုက ထင်ရှားေစပါတယ်၊
ဒီဝါကျက ငါတို့ဆိုတဲ့ အများကိန်းကို ြမန်မာြပန်၊ အဂင်္လိပ်ြပန်၊ ဟီးဘရူးမူရင်း အားလံုးမှာေဖါ်ြပထားပါတယ်၊ ဒီေတာ့ ဘုရားသခင်ဟာ တစ်ပါးတည်း မဟုတ်ဘူးလို့ေဖါ်ြပြခင်း ြဖစ်ပါတယ် (စာေပအသံုးအနှုန်း သဒ္ဒါအရလည်း ြဖစ်နိုင်ပါတယ်၊ ဟီးဗရူးစကားမှာ တစ်ခါတစ်ရံ တစ်ဦးတည်း ြမင့်ြမတ်မှုကို အများသံုး သဒ္ဒါနဲ့ ြပေလ့ရှိပါတယ်၊ ဒါေပမယ့် ြမန်မာြပန်မှာေတာ့ အများကိန်းေသချာပါတယ်၊ )၊ ေနာက်တစ်ခုက လူဟာ ဘုရားသခင်နဲ့ သဏ္ဌာန်တူတယ်လို့ဆိုထားေတာ့- ဘုရားသခင်ရဲ့ ပံုဟာ လူပံုသဏ္ဌာန် ြဖစ်ေနပါတယ်၊ ေနာက်တစ်ခုကေဟရှာယ အနာဂတ္တိကျမ်း၁၉း၁ မှာ ထာဝရဘုရားသည် လျှင်ြမန်ေသာ မိုဃ်းတိမ်ကို စီး၍ အဲဂုတ္တြပည်သို့ ြကွေတာ်မူ၏- လို့ ဆိုထားပါ တယ်၊ မိုးတိမ်ကို စီးသွားတဲ့ သဏ္ဌာန်နဲ့ေဖါ်ြပထားပါတယ်၊
အစ္စလာမ်ကေြပာတဲ့ အလ္လာဟ်က အဲ့ဒီလို မဟုတ်ပါဘူး၊ အလ္လာဟ်အရှင်နဲ့ ပတ်သက်လို့ ကျမ်းြမတ်ကုရ်အံဓမ္မခန္ဓာ ၁၁၂ မှာ ဖွင့်ဆိုထားတာက-ေြပာြပေလာ့ အလ္လာဟ် ဆိုသည်မှာ၊ ဧေကာဒိ ပရမတ်ဘုရားရှင် ြဖစ်၏၊ အစိန္တယျ ပရမတ်ဘုရားရှင် ြဖစ်၏၊ ကိုယ်ပွားမရှိ၊ ကိုယ်ပွားမဟုတ်၊ အရှင်နှင့် တစ်ဂိုဏ်းတည်းဟူ၍ တစ်စံုတစ်ေယာက်မျှ မရှိေချ၊ လို့ ြဖစ်ပါတယ်၊ ပညတ်ကာယ မဟုတ်၊ ပရမတ်သာ ြဖစ်တယ်လို့ ဆိုထားပါတယ်၊
ေနာက်ဖွင့်ဆိုမှု တစ်ခုကို ကုရ်အံ- ၂း၂၅၅ မှာြကည့်ပါ၊
ေနာက်တစ်ခုက ခရစ်ယာန်ေတွ ယံုြကည်တဲ့ ထာဝရဘုရား ဆိုတာ ဆိုတာ ဣိသေရလ (အစ္စေရးလ်) လူမျိုးများရဲ့ ဘုရားြဖစ်တယ်လို့ ဓမ္မေဟာင်းရဲ့ေြမာက်များစွာေသာေနရာေတွမှာေဖါ်ြပပါတယ်၊ အဓိပ္ပါယ်က ကျန်တဲ့လူမျိုးေတွရဲ့ ဘုရားမဟုတ်ဘူးလို့ ြဖစ်ပါတယ်၊
ဒါေပမယ့် အစ္စလာမ်တို့ လက်ခံတဲ့ အလ္လာဟ်က လူသားအားလံုး သက်ရှိသက်မဲ့အားလံုး ကိုးကွယ်ချည်းကပ်ရာအရှင်ြဖစ်ပါတယ်၊ အလ္လာဟ်ကို မသိလို့ လက်မခံေသးသူေရာ၊ သိြပီး ြငင်းဆန်သူေရာ၊ ယံုြကည်သူေရာ၊မယံုြကည်သူေရာ အားလံုးရဲ့ ပရမတ်ဘုရားရှင် ြဖစ်တယ်လို့ အစ္စလာမ်တို့က လက်ခံထားတယ်၊ ဘယ်သူ့ရဲ့ မူပိုင်ဘုရားမှ မဟုတ်သလို- ဘယ်အရာနဲ့ တူတယ်လို့ ဥပမာြပုစရာ မရှိတဲ့ အသကင်္တ ြဖစ်ပါတယ်၊ အတုလံအတု မရှိတဲ့ အရှင်ြဖစ်ပါတယ်၊
အစ္စလာမ် သာသနာေပါ်တဲ့ေခတ်ကာလမှာ ကိုယ်ေတာ်မုဟမ္မဒ်ရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်၊ လူေနမှု၊ စာေပ၊ ခံယူချက်ေတွအရ သံသရာရဲ့ အစကို လက်ခံနားေထာင်နိုင်တဲ့ အဆင့်ကိုေရာက်ေနပါြပီ၊ ကိုယ်ေတာ်မုဟမ္မဒ်ကလည်း သူ့ကိုယ်သူေရှးကိုယ်ေတာ်များေြပာခဲ့ေသာေနာက်ဆံုးပွင့် ပညတ်ဘုရား ြဖစ်တယ်လို့ေြကြငာပါတယ်၊ (ကုရ်အံ ၃၃း၄၀) သူ့ေခတ်မှာ လူသားတို့အတွက် ဘာသာအယူဝါဒဟာ ြပီးြပည့်စံုသွားြပီလို့ ကုရ်အံ ၅း၃ မှာ ဆိုထားပါတယ်၊ အဲ့ဒီလို အာမခံေြပာခဲ့တာ- ကိုယ်ေတာ်မုဟမ္မဒ်ေရှ့က မည်သူ တစ်ဦးတစ်ေယာက်မှ မရှိခဲ့ပါဘူး၊ ဟိန္ဒူေတွကျမ်းမှာလည်းေနာက်တစ်ပါး ပွင့်ဦးမယ်ေြပာတယ်၊ ဂျူးေတွ ကျမ်းမှာလည်းေနာက်တစ်ပါး ပွင့်ဦးမယ်ေြပာတယ်၊ ခရစ်ယာန် သမ္မာကျမ်းမှာလည်းေနာက်တစ်ပါး (ဥပဇ္ဈယ်ဆရာ) ပွင့်ေပါ်ဦးမယ်ေြပာပါတယ်၊ အဲ့ဒီ ကိုယ်ေတာ်ေတွက တစ်ဦးနဲ့ တစ်ဦး တိုင်ပင်ြပီးေြပာခဲ့တာ မဟုတ်ဘူး ဆိုတာေတာ့ သတိထားမိေစချင်ပါ တယ်၊
သံသရာ လည်ပတ်မှု သံသရာ လည်ပတ်မှုက ဗုဒ္ဓဘာသာကေြပာတာနဲ့ ဟိန္ဒူဘာသာကေြပာတာ အေတာ်တူညီပါတယ်၊ ပံုဝတ္ထုေတွကို အေြခခံတယ်၊ လူြဖစ်လိုက်၊ေခွးြဖစ်လိုက်၊ နတ်ြဖစ်လိုက်ေပါ့-- ဒါေတွကို ဘဝေတွနဲ့ ြပဆိုတယ်၊ ခက်တာက လက်ေတွ့မြမင်ရတဲ့ အြဖစ်ဆိုေတာ့ သက်ေသြပရခက်တယ်ေပါ့၊
အစ္စလာမ်ကေတာ့- စိတ်ေနစိတ်ထားေြကာင့် လူေတွကိုအဆင့်အတန်းကို ြဖစ်ေပါ်ေစတဲ့ ဘဝလို့ ဆိုတယ်၊ လူစင်စစ်ကို သူတို့ရဲ့ စိတ်ေတွေြကာင့်ေမျာက်ြဖစ်တယ်လို့ ဆိုတယ် ၂း၆၅၊ တွားသွား သတ္တဝါများ၊ ငှက်များ ၆း၃၈၊ ြမည်းကဲ့သို ၆၂း၅၊ ဝက်များ ၅း၆၀၊ မျက်နှာများကိုေြပာင်းလဲ ပစ်မည် ၄း၄၇ စသည်ြဖင့်ေဖါ်ြပထားပါ တယ်၊ ဒါေတွ အားလံုးက လူတစ်ဦးရဲ့ စိတ်ဓါတ်ေြကာင့် သူရဲ့ သဏ္ဌာန်ကိုေဖါ်ြပြခင်း ြဖစ်တယ်လို့ ကျမ်းြမတ်ကုရ်အံ သီအိုရီအရ နားလည်နိုင်ပါတယ်၊
ကျွန်ေတာ့ အယူအဆကေတာ့ ဗုဒ္ဓေခတ်ကလည်း- သူ့ေဒသသံုး စကားေြပာဟန် ပံုတိုပတ်စေတွနဲ့ တန်ဆာဆင်ြပီး စီကာပတ်ကံုး ဝတ္ထုအြဖစ်ေြပာခဲ့ြခင်းသာ ြဖစ်ြပီး အမှန်တကယ်မှာ လူေတွရဲ့ စိတ်ေနစိတ်ထားေြကာင့်လူြဖစ်စဉ်မှာေခွးကဲ့သို့ ယုတ်ညံ့တဲ့သူ၊ နွားကဲ့သို့ အနစ်နာခံတဲ့လူ၊ --- စသည်ြဖင့်ေြပာသွားတာလို့ ြမင်ပါတယ်၊
အစ္စလာမ့် ဒသနမှာ လူဟာ တိရိစ္ဆာန်နဲ့ နတ်ေဒဝါ ြကားက သတ္တဝါ ြဖစ်ပါတယ်၊ တိရိစ္ဆာန်အဆင့်ကို ဆင်းချင်လည်းရတယ်၊ နတ်ေဒဝတာ အဆင့်ကို တက်ချင်လည်းရတယ်၊ အားလံုးက ကျင့်ြကံအားထုတ်မှုမှာ မူတည်ပါတယ်၊
ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမကိုလည်း ဝိသုဒ္ဓိနတ်လို့ေြပာထားတဲ့ ပါဠိေတွရှိတယ်ဆိုေတာ့-- သိပ်ေတာ့ ကွာမယ် မထင်ပါဘူး၊
အစ္စလာမ့် အယူအရ ဒါေတွအားလံုးကေလာကီသက်တမ်းထဲမှာ ြဖစ်တဲ့ ြဖစ်စဉ်ေတွပါ၊ ေနာင်ဘဝ ဆိုတာေတာ့
ေမးခွန်း (၅) အေြဖမှာ ြကည့်ေပါ့ဗျာ၊
ကဲ- ဗုဒ္ဓဘာသာ၊ ခရစ်ယာန်၊ အစ္စလာမ်တို့ရဲ့ ဒသနေတွဟာ တူညီသလား၊ အချင်းချင်း နီးစပ်မှု ရှိသလား၊ ဘယ်အဆိုေတွက ပိုြပီး နီးစပ်မှု ရှိသလဲ- ဘယ်အဆိုေတွက ပိုြပီး ကွာြခားမှုရှိသလဲ-- ရူပ ကိုယ်တိုင် စဉ်းစားေတာ့ေလ၊
၃-၂
ေမးခွန်း ၃ က မရှင်းဘူးြဖစ်သွားမယ်ထင်ပါတယ်၊
ခရစ်ယာန်မှာ သံသရာမရှိ မညွှန်းဆိုထားလို့ အစ ဟာ ဒီကမ္ဘာအစကိုသာကျွန်ေတာ် ဆိုလိုခဲ့တာပါ၊
ဗုဒ္ဓဘာသာမှာ သံသရာရှိလို့ အစဆိုတာ သံသရာအစကို မသိအပ်လို့ေြပာတာြဖစ်ပါတယ်၊
ကမ္ဘာအစကို မသိအပ်လို့ မေဟာခဲ့ပါ၊ ကမ္ဘာအစေဟာခဲ့ပံုကို လဲေလ့လာဖူးပါတယ်၊
ေမးခွန်းမရှင်းလင်းြဖစ်သွားတဲ့အတွက်ေတာင်းပန်ပါတယ်၊
ရှင်းြပချက်အချို့ကို ြပန်လည်ေဆွးေနွးထားပါတယ်၊
၁၊ ေဂါတမဘုရားက သံသရာအစလဲသိပါတယ်ေဟာြကားရင် ဉာဏ်မမှီဘူးဆိုတဲ့ေခတ်အေြခအေနေြကာင့်ြဖစ်ဟန်တူတယ်ဆိုေပမယ့်၊ သံသရာအစ အေြကာင်း သိစရာမလိုပဲ (သို့)ေဟာစရာ မလိုအပ်ပဲ.. နိဗ္ဗာန်ေရာက်နိုင်ေသာ ကျင့်ြကံစရာနည်းလမ်းများေဟာြကားသွားပါတယ်၊
ထို့ေြကာင့် အကယ်လို့သာ ရှင်ေဂါတမဟာ မိုဟာမက်ကဲ့သို့ ဉာဏ်စဉ်ေတာ်ေဆာင်တစ်ပါးသာဆိုရင် သူဟာအလ္လာဟ်အေြကာင်း တလံုးတပါဒမှ မပါပဲ နိဗ္ဗာန်ေရာက်ေအာင်ပို့ခဲ့ပါဘီ၊ ဒါဆို အခု အစ္စလာမ် ဘာသာမှာ ဘာေြကာင့် အလ္လာဟ်ကို ရှိခိုးဖို့ ယံုြကည်ဖို့ လိုအပ်ေနတာလဲ၊ အခုတစ်ခါမှာက အလ္လာဟ်က ကယ်မှာလား... (အစ္စလာမ်က ကယ်တင်ရှင် ဝါဒ မဟုတ်ဘူးလို့လဲ ြငင်းထားပါတယ် ထို့ေြကာင့်ေဆွးေနွးစရာများ ကျန်ေနပါ တယ်) ဒီေနရာမှာ နိဗ္ဗာန်ဆိုတာကို ရူပ ဘယ်လိုနားလည်ထားသလဲ သိပါရေစ၊ နိဗ္ဗာန်ကို ဖွင့်ဆိုချက်နဲ့ အလ္လာဟ်၏ အရိပ်(အာရ်ဗီလို-ေဆွဖတ် ) ထံသို့ ြပန်လည်ေပါင်းစည်းြခင်း ဆိုတာကို နားလည်မယ် ဆိုရင် အလ္လာဟ်ဆိုတဲ့ အာရ်ဗီေဝါဟာရကို ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမေြပာမသွားေပမယ့် အဓိပ္ပါယ်တူတာကိုေြပာသွားတယ်လို့ ရူပ နားလည်သွားမှာပါ၊
ရူပ အေနနဲ့ နားလည်မှုေတွ၊ ခံစားမှုေတွ ကွာဟေနမယ်ဆိုတာ ကျွန်ေတာ် ြကိုသိခဲ့ပါတယ်၊ ဒီအတွက်လည်း ရူပအပါအဝင် ဗုဒ္ဓဘာသာေတွမှာ အြပစ်မရှိဘူး၊ ြမန်မာစကား၊ ြမန်မာစာနဲ့ ြမန်မာဘာသာေရးေဝါဟာရေတွကိုမနိုင်နင်းခဲ့တဲ့ ကျွန်ေတာ် အစ္စလာမ် ဆရာေတာ်ြကီးများရဲ့ အားနည်းချက်များသာ ြဖစ်ပါတယ်၊ အချို့ ြမန်မာ့ေသွးစစ်စစ် ပညာရှင်ြကီးေတွ ရှိခဲ့ေပမယ့်- သူတို့ခြမာေတွ အိန္ဒိယနွယ်ဘွားေတွ ကို မေကျာ်လွန်နိုင်ခဲ့ဘူးေလ၊ တကယ်ေတာ့- ဒီအချက်ဟာ ြမန်မာလူမျိုးေတွအတွက် နစ်နာချက် တစ်ခုြဖစ်ပါတယ်၊ ဒီအတွက်လည်း ကျွန်ေတာ်တို့ အစ္စလာမ်ြမန်မာအုပ်စုက ြကိုးစားေနတာပါ၊ ညီအစ်ကိုသားချင်းေတွအတွက်ေစတနာ သက်သက်နဲ့ ပါ၊ ညီအစ်ကိုသားချင်းေတွ အချင်းချင်းမှု နားလည်မှုတည်ေဆာက်ြပီး ြငိမ်းချမ်းတဲ့ အဝိုင်းအဝိုင်းတစ်ခု ြဖစ်ေစချင်ပါတယ်၊
၂၊ ေနာက်တစ်ခုက ရှင်ေဂါတမေရာေယရှုေရာ စသြဖင့် ဘာသာများကေနာက်မှာ ပွင့်ေပါ်ရန် ဉာဏ် စဉ်ေတာ်တစ်ပါး ကျန်တယ်ေဟာခဲ့ပါတယ်၊ ဒါေပမယ့် ဗုဒ္ဓေခတ်နဲ့ေယရှုေခတ်ကနှစ် ၅၀၀ေကျာ် ကွာပါတယ်၊ အြခားဘာသာများမှာလဲေခတ်ကာလ ကွာြခားမှုရှိေနပါတယ်၊ ဒါဆိုရင် ရှင်ေဂါတမက မိုဟာမက် မတိုင်ခင် ပွင့်မယ့်ဉာဏ်စဉ်ေတာ်ေဆာင်ေယရှုအေြကာင်း မေြပာခဲ့တာလဲ.. ြဖစ်သင့်တာက နှစ်ပါး ပွင့်ရန်ကျန်တယ်လို့ေြပာခဲ့သင့်တာေပါ့၊
ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမေြပာတာမှာ တရားေတာ် အလံုးစံု (ပဋိသန္ဘိဒါေခတ် မကုန်ေစနိုင်ေသာ တရားေတာ်) ကိုေဟာြကားမယ့်ေနာက်ဆံုး ဗုဒ္ဓလို့ ဆိုပါတယ်၊ အဲ့ဒီအတွက် ြကးမှာ ဗုဒ္ဓအဆင့်ေတွ ရှိသူေတွ မပွင့်ရဘူးလို့ ပိတ်ပင်တားြမစ်ခဲ့ြခင်း မရှိဘူးေလ၊ ေလာက အရပ်မျက်နှာတိုင်းမှာ ဗုဒ္ဓေတွ ရှိတယ်လို့ေထာရာအပါဒါန် ဗုဒ္ဓဝဂ် ၆၉ မှာေြပာထားပါတယ်၊
ေမာေရှကို ြဖစ်ေစ၊ေဂါတမကို ြဖစ်ေစ၊ေယရှုကို ြဖစ်ေစ၊ မုဟမ္မဒ်ကို ြဖစ်ေစ (ထိုကိုယ်ေတာ်များအားေမတ္တာပို့ပါ၏) ပုဂ္ဂိုလ်စွဲ မထားဘဲ အရင်ေလ့လာသင့်ပါတယ်၊ ကိုယ်ေတာ်ေယရှုက ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမေနာက်မှ ပွင့်ခဲ့ေပမယ့် သူကိုယ်တိုင်လည်း အလံုးစံုကို ြပည့်စံုေသာ တရားကိုေဟာခဲ့သူ မဟုတ်ေြကာင်း၊ သူ့ေနာက်တွင် သန့်ရှင်းေသာ ဝိညာဉ်ေတာ်တည်းဟူသည့် ဥပဇ္ဈယ်ဆရာသည် လာဦးမယ်၊ အလံုးစံုေသာ တရားကို သင်တို့အတွက်ေဟာေြပာဦးမယ်လို့ေြပာခဲ့ပါတယ်၊ (ရှင်ေယာဟန် ၁၅း၂၆၊ ၁၆းရ--၁၅)
ေမာေရှကလည်း ဓမ္မေဟာင်း တရားေဟာရာကျမ်း ၁ဂး၁၈ မှာ သူနဲ့တူေသာ ပေရာ်ဖက်တစ်ပါး ပွင့်ဦးမယ်လို့ဆိုထားပါတယ်၊ ဟိန္ဒူ ကလ်ကိပရမ်ကျမ်းမှာေနာက်ဆံုး ဆယ်ပါးေြမာက် ဘုရား ပွင့်ဦးမယ်လို့ ဆိုပါတယ်၊ အဲ့ဒီကျမ်းမှာ မိဘအမည်၊ ပွင့်မယ့်ေဒသ၊ ပွင့်မည့်ေခတ်၊ အမည် အတိတ်နိမိတ် အားလံုး ကိုယ်ေတာ်မုဟမ္မဒ်နဲ့ တူေနပါတယ်၊
ကိုယ်ေတာ်မုဟမ္မဒ်ရဲ့ေရှ့မှာ ပွင့်ေပါ်ခဲ့တဲ့ ထင်ရှားတဲ့ ဘာသာတရားြကီးေတွ အားလံုးက ကိုယ်ေတာ်ေတွ အားလံုးကေနာက်ဆံုး ြပည့်စံုေသာ တရားကိုေဟာမည့်သူ ပွင့်ဦးမယ်ဆိုတာကို အစည်းအေဝးထိုင်ြပီး ဆံုးြဖတ်ချက်ချေြပာခဲ့တာ မဟုတ်ပါဘူး၊ တိုက်ဆိုင်တယ်ဆိုလည်း တစ်ပါးနှစ်ပါးဆိုရင် ြဖစ်နိုင်တယ်၊ အခုပွင့်ေပါ်ခဲ့ သမျှ ကိုယ်ေတာ်ေတွက တစ်သံတည်းေြပာခဲ့တာပါ၊ ( ဦးေဌးလွင်ဦး ဘာသာြပန်ရဲ့ ၄ရး၁ေအာက်ေြခရှင်းတမ်းကိုအနည်းငယ် ဖတ်ြကည့်ေစလိုပါတယ်၊ )
ဉာဏ်စဉ်ေတာ်ေဆာင်ေတွဟာလဲေရှ့က ဉာဏ်စဉ်ေတာ်ေဆာင် ဘယ်သူဘယ်ဝါ အေြကာင်းေြပာြကားထားပါတယ်၊ ဥပမာ ကိုအာမ်ကျမ်းမှာေယရှု အေြကာင်းပါပါတယ်၊ သို့ေပမယ့် ခရစ်ယာန် သမ္မာကျမ်းနဲ့ ကိုအာမ် ကျမ်းနှစ်ခုလံုးမှာေမာေရှ ( ကံုအာမ် ကျမ်းေတာ် ြမန်မာြပန်ထဲမှာေကာဏဂံုလို့ ညွန်းဆိုနိုင်တယ်လို့ေြပာတဲ့) ဉာဏ်စဉ် ေတာ်ေဆာင်သာ ပါြပီး ရှင်ေဂါတမေပျာက်ေနပါတယ် စသြဖင့် အချက်အလက်များေရှ့ေနာက် မညီ ြခင်းေြကာင့် ၎င်းဘာသာ ၃ ခုဟာ တစ်ကိုင်းထဲက မဟုတ်ဘူးလို့ ကျွန်ေတာ်ေတာ့ယူဆပါတယ်၊ (အြခား အယူအဆများေဟာြကားချက်များ ြခားနားမှုများ ရှိေနတာလဲပါပါတယ်၊ )
ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမကို ကုရ်အံကျမ်းေတာ် (၂၁းဂ၅၊ ၃ဂး၄၈) မှာ ဿာလ်ကဖ်လိ (ကပိလြပည့်ရှင်)လို့ေဖါ်ြပပါတယ်၊ အကျယ်ရှင်းလင်းချက်ကိုေတာ့ islammyanmar.com ထဲက အပါတ်စဉ် ဗဟုသုတမှာ ဗုဒ္ဓကို ြမတ်နိုးတန်ဘိုးထားြက ဆိုတဲ့ေခါင်းစဉ်ေလးကို ဖတ်ေစလိုပါတယ်၊
ထို့ေြကာင့် မိုဟာမက်က သူ့ကိုယ်သူေနာက်ဆံုးဉာဏ်စဉ်ေတာ်ေဆာင်လို့ေြပာတဲ့အခါ သူေြပာတိုင်း မယံု ြကည်ပဲချင့်ချိန်စဉ်းစားြကရပါမယ်၊ ဗုဒ္ဓဘာသာက လဲသူ့ကျမ်းနဲ့ သူ့သေဘာတရားများနဲ့ မိုဟာမက်ေဟာြကား ချက်များနဲ့ ချိန်ထိုးြကည့်ပါမယ်၊ ခရစ်ယာန်ကလဲ သမ္မာကျမ်းနဲ့ေယရူေဟာေြပာချက်ေတွနဲ့ကိုက်ြကည့်ပါမယ်၊ ထို့အတူ ဂျူး၊ ဟိန္ဒူတို့လဲ တိုက်ြကည့်ြကပါမယ်၊ ဒါမှသာ ဟုတ်မဟုတ် သိနိုင်မှာြဖစ်ပါတယ်၊
ေတာ်ေတာ်ေကာင်းတဲ့ စူးစမ်းေလ့လာမှုလို့ ယူဆပါတယ်၊ ကုရ်အံကလည်း အဲ့ဒီလိုေလ့လာချက်မျိုးကို ဖိတ်ေခါ်ပါတယ်၊ အဲ့ဒီေတာ့မှေလာကမှ ပွင့်ေပါ်ခဲ့တဲ့ ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ေတွရဲ့ တန်ဘိုးကို ပိုြပီးနားလည်ခံစားလာမယ်လို့ ကျွန်ေတာ်ယံုြကည်ပါတယ်၊ အခုမိရိုးဖလာေလာကသားေတွက ကိုယ်ေတာ်မုဟမ္မဒ်ကို လက်ခံလိုက်ရင် ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမကို တန်ဘိုးထားရမှန်း မသိဘူး၊ အလားတူပဲ ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမကို လက်ခံထားသူေတွက ကိုယ်ေတာ်ေယရှုနဲ့ ကိုယ်ေတာ်မုဟမ္မဒ်တို့ကိုေလးစားတန်ဘိုးထားရမှန်း မသိဘူး ြဖစ်ေနြကတယ်၊ သူ့ဘုရားြမတ်တယ်၊ ငါ့ဘုရားသာတယ် ရန်ြဖစ်ေနြကတယ်၊ ြငိမ်းချမ်းေရးကိုေဟာခဲ့တဲ့ ကိုယ်ေတာ်ေတွရဲ့ အရိပ်ေအာက်မှာ လူသားအချင်းချင်း မီးတိုက်ေနြကတယ်ေလ-၊
၃၊ ဗုဒ္ဓက လူသားများ ဉာဏ်မမှီလို့ ချန်ထားတဲ့ တရားများရှိတယ် ဆိုတာ လက်ခံနိုင်ပါတယ်၊ ဒါဆို ဉာဏ်မှီတဲ့တရားများလဲေဟာြကားခဲ့တယ်ဆိုတာ လက်ခံနိုင်မှာပါ၊ ကုရ်အံကို နားလည်ြခင်းြဖင့် လက်ခံသူတိုင်း ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမဟာ သစ္စာတရားကိုသာေဟာေြပာခဲ့တဲ့ ဉာဏ်စဉ်ေဆာင် ြဖစ်တယ်၊ ကိုယ်ေတာ်ေြပာခဲ့တာမှာ လူသားေတွအတွက် ဒုက္ခြဖစ်ေစမှာကို မေြပာခဲ့ဘူး၊ ဆိုတာေတွကို လက်ခံပါတယ်၊ (အများစုြကီးကေတာ့- အများစုြကီးပါပဲ၊ ပါဠိတရားေတာ်ေတွကို နားမလည်ဘဲ ဗုဒ္ဓဘာသာေတွရှိသလို၊ အရ်ဗီတရားေတာ်ေတွကို နားမလည်တဲ့ အစ္စလာမ်ေတွလည်း အများြကီးပါ၊ သူတို့ကိုေတာ့ နားလည်ေပးရမှာေပါ့၊ )
ဗုဒ္ဓတရားေတာ် (သင်ေြပာေသာမူြကို သေဘာတရားများ)များ ကိုအာမ်ကျမ်းမှာ မပါပါဘူး၊ ဘယ်အေြကာင်းအရာေတွ မပါဝင်တာလဲ ခင်ဗျာ၊ (ေြဖေပးေစချင်ပါတယ်) ထို့ေြကာင့် အစ္စလာမ် ဘာသာက မူြကိုကိုေကျာ်ြပီးေအာ်ဂင်းနစ်ကို သင်ေပးေနသလို ြဖစ်မေနဘူးလား၊ ဒါဆိုရင်ေတာ့ အစ္စလာမ်ဘာသာဝင်ေတွအေနနဲ့ မူြကို သေဘာတရားြဖစ်တဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာကိုေလ့လာသင့်တာေပါ့၊
မှန်တာေပါ့၊ ကုရ်အံကေလ့လာဘို့ ကျက်မှတ်ဘို့၊ေရှးကကိုယ်ေတာ်ေတွကို တန်ဘိုးထားဘို့၊ ကုရ်အံကျမ်းရဲ့ေနရာ အများြကီးမှာေြပာဆိုထားပါတယ်၊ ခက်တာက လူေတွေလဗျာ-ေနာက်ဆံုးေပါ်ကားေတွ စီးေနရေတာ့ ပထမ ကမ္ဘာစစ်က ကားကို လှည့်ေတာင် မြကည့်ချင်တဲ့ သေဘာပါ၊ တကယ်ေတာ့ေနာက်ဆံုးေပါ်ဆိုတာ ပထမဦးဆံုးေပါ်ခဲ့တာက ြဖစ်တည်လာတာပါ၊ ဒါေတွကို လူသားအများစုြကီးက ဘယ်လို ြပန်လှန်ေစာေြကာေနမှာလဲ- ဒီကိစ္စက ပညာရှင်ေတွရဲ့ ကိစ္စသာ ြဖစ်ေနေတာ့တယ်ေလ၊
အလံုးစံု တရားေဟာမယ့်ေနာက်ဆံုးဉာဏ်စဉ်ေတာ်ေဆာင်ြဖစ်ပါကလဲ..ေရှ့ေနာက်အလည် တရားများကို စုစည်းြပီး ကိုက်ညှိေပးြခင်းြပုလုပ်ခဲ့သင့်တာေပါ့၊
ဒီအတွက်ေတာ့ ကိုယ်ေတာ်မုဟမ္မဒ်က တာဝန်ေကျပါတယ်၊ ကုရ်အံကို ဖတ်ြကည့်ပါ၊ ြပီးေတာ့ ပိဋကတ်ေတာ်နဲ့ သမ္မာကျမ်းစာကိုပါ ဖတ်ထားဘို့ေတာ့လိုပါတယ်၊ ပိဋကတ်ေတာ်နဲ့ သမ္မာကျမ်းစာကို မဖတ်ဘူးသူက ကုရ်အံကျမ်းဟာေရှးေနာက်ကျမ်းေတွနဲ့ စပ်ဟပ်မှု ရှိမရှိ ဘယ်လို နားလည်နိုင်မှာလဲ၊ အမှန်တကယ်ဆို ကျွန်ေတာ်ဒီေလာက်ြပန်ရှင်းြပစရာမလိုဘူးထင်ပါတယ်၊ ကိုထွန်းထွန်းေအာင်လဲ အေတာ် အတန်ေလ့လာြပီးသူပါပဲ.. သင်ြကားတဲ့ တရားသေဘာများ (အနှစ်သာရ သေဘာတရား )များ မတူတာကို သိမှာ ပါ၊
ကျွန်ေတာ်ေတွ့သေလာက်ေတာ့ အနှစ်သာရေတွ တူေနပါတယ်၊ အဲ့ဒီအနှစ်ကို အြပင်က ကာရံထားတဲ့ အကာေတွ အခွံေတွ မတူတာကိုပဲေတွ့ရပါတယ်၊ ကျွန်ေတာ့ေလ့လာချက်အားနည်းေနတာ ြဖစ်ချင်ြဖစ်မှာပါ၊ ရူပအေနနဲ့ အနှစ်သာရ မတူတာေတွကို နည်းနည်းေလာက် ရှင်းြပပါလား၊
ဥပမာ- ရှင်ေဂါတမဟာေလာကမှာ အေြကာင်းမဲ့ြဖစ်တာ ဘာမှ မရှိေဟာြကားခဲ့သလို အေြကာင်းက ဘာလဲဆိုတာကိုလဲေြပာခဲ့ပါတယ်၊ (ေြကာင်းကျိုးတရား ပဋိစ္စသမုပဒ်) တရားကို ြကည့်ပါ၊ အေြကာင်းတရားအများအြပားေဟာသွားခဲ့ပါတယ်၊ အစ္စလာမ်က အေြကာင်း အားလံုးကိုစုြပီး ဇစ်ြမစ်ဟာ အလ္လာဟ်လို့ဆိုပါတယ်၊ ဗုဒ္ဓဘာသာက ၎င်း အေြကာင်းတရားေတွကို ြဖတ်ဖို့ ရည်ရွယ်ြပီးတရားေတွေဟာခဲ့တယ်၊ ေနာက်ဆံုးဇစ်ြမစ်နဲ့ ပထမဆံုးဇစ်ြမစ်ဟာ တစ်ထပ်တည်း တူမေနဘူးဆိုရင် သံသရာဆိုတာေဒါင်လိုက်လား၊ လည်ပတ်မှုလား အရင်စဉ်းစားေစချင်ပါတယ်၊ အစ္စလာမ်ကေတာ့ေနာက်ဆံုးနဲ့ ပထမဆံုးဟာ တစ်ထပ်တည်းတူေနပါတယ်၊ ဘံုအဆင့်ဆင့်ဆိုတာက အလည်က သီးြခားပါ၊ ပဋိစ္စသမုပဒ်ကို ရူပဘယ်လိုနားလည်သလဲ ရှင်းြပေပးနိုင်မလား၊ အဝိဇ္ဖာဆိုတာ မဖံုးလိုက်ရင် စိတ်ဟာ နဂိုပထမ ြဖူစင်ေနတဲ့ ပကတိ အတိုင်းပဲ မဟုတ်လား၊ အဲ့ဒီ မူလပကတိအတိုင်း အြဖူထည်ကို အြဖူထည်အတိုင်း သန့်စင်ထားနိုင်ရင် ြကားက ဘံုေတွကို ြဖတ်သန်း ဘို့လိုပါေသးသလား၊ -- အဝိဇ္ဇာဆိုတာ မဖံုးမှီ ပကတိ အေြခအေနနဲ့၊ေနာက်ဆံုး ပကတိ အေြခအေနကို နား လည် သူအတွက် အလ္လာဟ်ဆိုတာကို နားလည်သွားမှာပါ၊ (ေဝါဟာရ အရ မဟုတ်ဘူးေနာ်၊ အဲ့ဒီအေြခအေနကို အချို့က ဟာ့က် လို့ေခါ်တယ်၊ ပရမတ္ထသစ္စာေပါ့၊ ) အစ္စလာမ်က ၎င်းအေြကာင်းတရားေတွရဲ့ ဇစ်ြမစ် (အလ္လာဟ်)ကို ယံုြကည်ခိုင်းတယ် ရှိခိုးကိုးကွယ်ခိုင်းပါတယ်၊ ကျိုး၊ေြကာင်းေဝါဟာရမဲ့ နိဗ္ဗာန် ဆိုတာ ရှိတယ်လို့ မယံုြကည်ရင် နိဗ္ဗာန်ကိုေရာက်ေအာင် ဘယ်လိုချည်းကပ်မလဲ၊ နိဗ္ဗာန်ဆိုတာကို အရင်ခံစားမိသည်ထိ နားလည်ေအာင်ြကိုးစားပါ၊ အလ္လာဟ်ကို နားလည်လာပါလိမ့်မယ်၊ ဒီေတာ့ ယံုြကည်ခိုင်းတယ်ဆိုတာ- မှန်ပါတယ်၊
ဒါေပမယ့် ကိုးကွယ်ခိုင်းတယ်ဆိုတာ စကားလံုးနည်းနည်း အားနည်းေနပါတယ်၊ ဒီစကားလံုးကို မရှင်းမှီ- ကိုးကွယ်တယ်ဆိုတဲ့ ြမန်မာ စကားကို ရူပ ဘယ်လိုနားလည်ပါလဲ-ေဆွးေနွးေပးနိုင်မလား၊ ရူပဆိုလိုတဲ့ ကိုးကွယ်တယ်ဆိုတာ သရဏဂံုတည်တာလား၊ ပူေဇာ်တာလား၊ နာထ (နာေထာ) လုပ်တာလား၊ ဂစ္ဆာမိ လုပ်တာလား တာေတွ အားလံုးေရာြပွန်းြပီးေြပာတာလားေပါ့၊ ၊
၄၊ သံသရာ လည်ပတ်ပံုကို ဟိန္ဒူနဲ့ ဗုဒ္ဓဘာသာေတွက ဘဝ မျိုးစံု ကျင်လည်ေနြကတယ်လို့ အဆိုြပုြကပါ တယ်၊ ၎င်းက လက်ေတွ့ မြမင်ရတဲ့အတွက် သက်ေသြပဖို့ခက်တယ်ဆိုတာ မှန်ေပမယ့်.. အလ္လာဟ်ရှိြခင်း ထာဝရ ဘုရားရှိြခင်းကိုေတာင် သက်ေသမရှိပဲ လက်ခံနိုင်ြကပါတယ်၊ ဒီအဆို ြပုချက် (အssဥmဧ) တစ်ခုအေနနဲ့ လက်ခံစဉ်းစားနိုင်ပါတယ်၊ အလ္လာဟ်ဆိုတဲ့ ဉာဏ်စဉ်ဇစ်ြမစ်ရှိတယ်ဆိုတာ ကျိုးေြကာင်း ယုတ္တိနဲ့ လက်ခံတာပါ၊ (ကျွန်ေတာ့ ခံစားချက်ကိုေြပာတာေနာ်)၊ ဉာဏ်စဉ်ေဆာင်ေတွ ဆွတ်ခူးဆိုက်ြမိုက် တဲ့ ဉာဏ်စဉ်ဆိုတာကို နားလည်ဘို့ေတာ့ လိုလိမ့်မယ်၊
ဥပမာ- ကုရ်အံထဲမှာ
ﺎﻫﺎﺤﻀﻭ ﹺﺱﻤﱠﺸﻝﺍﻭ
ေန၊ သူ၏ ကိုယ်ပိုင်အလင်းအားြဖင့်၊ ﻫﺎﹶﻠﹶﺘ ﺍﹶﺫِﺇ ﹺﺭﻤﹶﻘﹾﻝﺍﻭ လ၊ သူမသည် သူ့ထံမှေချးငှားေတာက်ပြခင်းြဖင့် - လို့ (၉၁း၁၊၂) မှာ ဆိုထားပါတယ်၊ ဒီစကားဟာ ဘာ သိပ္ပံပညာမှ မထွန်း ကားမှီ လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်ေပါင်း ၁၅၀၀ နီးပါးက စကားြဖစ်ပါတယ်၊ အလားတူပဲ ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမေခတ်က ဘာသိပ္ပံမှ မထွန်းကားေသးမှီ ြကိုေြပာခဲ့တဲ့ စကားေတွ ရှိပါတယ်၊ ဒါေတွကို သူတို့ ဘယ်လို သိပါသလဲ၊ ကိုယ်ေတာ် မုဟမ္မဒ်ေရာ၊ ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမေရာ စတဲ့ ပုဂ္ဂိုလ်ေတွက သူတို့ဟာ အမှန်ကိုေြပာတာ၊ သူတို့ဟာ လိမ် လည်တာမဟုတ်ဘူးလို့ ဆိုပါတယ်၊ ြပီးေတာ့ အဲ့ဒီလို အသိများကို သဗ္ဗညုဉာဏ်ြဖင့် သိတယ်လို့ ဝန်ခံပါတယ်၊ သူတို့ကိုပုဂ္ဂိုလ်ေရး အရ မယံုရင်ေတာင်- ပကတိအမှန်ကိုေြပာတဲ့ စကားေတွကို ဘယ်လိုြငင်းမလဲ၊ ဘယ်ေလာက် မှန်မှန်ခင်ဗျားတို့ကို ပုဂ္ဂိုလ်ေရးအရ လက်မခံနိုင်ဘူးလို့ ြငင်းရင်၊ ြငင်းတဲ့ သူဟာ လူမိုက်ပဲ ြဖစ်မှာပါ၊ ြငင်းချင်ရင်လည်းကိုယ်ပိုင်ဆံုးြဖတ်ချက်ပါပဲ၊ ဒီေနရာမှာ ကျွန်ေတာ်ဆိုလိုတာက ဉာဏ်စဉ် ဆိုတာကိုပါ၊ ကျွန်ေတာ့ အေတွးအေခါ်ကိုေြပာရရင် ဉာဏ်စဉ်ရ ပုဂ္ဂိုလ်ဆိုတာေရဒီယို တစ်လံုးနဲ့တူတယ်၊ အဲ့ဒီေရဒီယိုက အသံထွက်လာလို့ အသံထွက်လာရာေရဒီယိုကိုဂိတ်ဆံုးလို့ မထင်သင့်ဘူးေလ၊ အသံထွက်ရြခင်းဟာ ကျွန်ေတာ်တို့ မံသမျက်စိနဲ့ မြမင်နိုင်တဲ့ အသံလှိုင်းေြကာင့်ပါ၊ အဲ့ဒီ အသံလှိုင်းကလည်း ြမစ်လဇစ်ြမစ် အသံပင်မဌာန မရှိရင် လာလို့မှာ မရတာ၊ တစ်ခုေတာ့ ရှိတယ်၊ အသံပင်ဌာနက လာခဲ့တဲ့ အသံလှိုင်းေတွဟာ ဟလာနယ်ထဲမှာ ပျံေနြပီး အသံစီးေြကာင်းတိုင်းမှာ ရှိေနပါတယ်၊ ဒါေပမယ့် အသံဖမ်းနိုင်အား၊ အသံဖမ်းလိုင်း၊ အသံြပန်ထုတ်မယ့် ကရိယာေတွ မရှိရင် အဲ့ဒီေရဒီယိုဟာ အသံုးဝင်လာမှာ မဟုတ်ပါဘူး၊ လူတိုင်းကေတာ့ေရဒီယိုတစ်လံုးချင်းနဲ့ တူညီတဲ့ ဂုဏ်ရည်ကိုပိုင်ဆိုင်ပါတယ်၊ ေစာေစာကေြပာတဲ့ အသံဖမ်းနိုင်အား၊ အသံဖမ်းလိုင်း၊ အသံထုတ်ြပန်နိုင်မယ့် အစွမ်းေတွကိုေတာ့ မိမိရဲ့ ကျင့်ေဆာင်အား အေလျှာက် ရနိုင်ပါတယ်၊ အချို့က အသံဖမ်းနိုင်အား ရှိေပမယ့် အသံြပန်မထုတ် နိုင်ဘူးတနည်းအားြဖင့် ပေစ္စကဗုဒ္ဓလို ြဖစ်ပါတယ်၊
ဗုဒ္ဓြဖစ်ြခင်းဆိုတာ-ေလာကဓမ္မကို ဉာဏ်အားြဖင့် ဖတ်နိုင်ြခင်း၊ စြကာဝဠာအနန္တမှ သိလိုရာ၊ လူေတွသား အတွက် တရားြဖစ်ေစမယ့်အရာေတွကို ဉာဏ်အားြဖင့် ဖတ်နိုင်ြခင်းလို့ နဲနဲပိုြပီး နားလည်ေစချင်တယ်၊ ဉာဏ်ရယ် ဉာဏ်စဉ်ရယ်၊ ဉာဏ်ကိုဖတ်နိုင်အားရယ်တည်မှီေနတယ်ဆိုတာကို ဆင်ြခင်ေစချင်ပါတယ်၊
ကျွန်ေတာ့်အြမင်တစ်ခုေြပာပါရေစ၊ လူဝင်စားဆိုတာ သံသရာလည်ြခင်းကို ရှင်းနိုင်မယ့် လက်ေတွ့တစ်ခုြဖစ်ပါတယ်၊ လူဝင်စားဆိုတာ ဝတ္ထုေရာင်းေကာင်းေအာင်ေရးထားတာေတွ များေပမယ့် တကယ် အစစ် ရှိတာကို အေနာက်တိုင်းကပါလက်ခံပါတယ်၊
လူဝင်စား ဆိုတဲ့ ကိစ္စက ဗုဒ္ဓဘာသာေလာကမှေတာင် ရှင်းလို့ မြပီးေသးေတာ့ ကျွန်ေတာ်နဲ့ ရူပ စာမျက်နှာေတွအများြကီး ရှင်းရမှာပါ၊ (ပေစ္စကကမ္မဗုဒ္ဓေတွက လက်မခံဘူးြဖစ်ေနတယ်)၊ ထားပါေတာ့- ဒါေတွက အများြကီးသုေတသနလုပ်ရဦးမှာပါ၊ လူဝင်းစား မရှိလို့ ဗုဒ္ဓသီအိုရီ ပျက်စီးသွားမယ်လို့ ကျွန်ေတာ် မယံုြကည်သလို၊ လူဝင်စား ရှိတယ်ဆိုလို့လည်း အစ္စလာမ့်သီအိုရီ ပျက်စီးသွားမှာ မဟုတ်ဘူးေလ၊ ေလာကရဲ့ အစနဲ့ အဆံုးဟာ ဌာန သို့မဟုတ် တစ်စံုတစ်ခုတည်းလို့ လက်ခံထားတဲ့ ဘာသာတရားေတွမှာ အစနဲ့ အဆံုးတူြပီဆိုကတည်းက လည်ပတ်မှု တစ်ခုေတာ့ ရှိေနြပီေပါ့၊ ေပတံတစ်ေချာင်းလို အစက တစ်ဘက်၊ အဆံုးက တစ်ဘက် ဆိုရင် လည်ပတ်မှု သို့မဟုတ် စက်ဝိုင်းပံု ြဖစ်နိုင်ဘူး-၊ အစ အဆံုး တစ်ခုတည်းဆိုရင်ေပတံတစ်ေချာင်းလို မြဖစ်နိုင်ဘူးဆိုတာ ရူပခံစားမိေစချင်တယ်၊
-
ဗုဒ္ဓဘာသာကျမ်း အချို့(မှန်မမှန်မသိနိုင်ေသာ) မှာ ဆိုခဲ့တဲ့ အတိုင်း ယခု ကမ္ဘာအစဟာ ခရစ်ယာန်ကျမ်းများနဲ့ အလွန်နီးစပ်ပါတယ်၊ ဒါေပမယ့် အမှန်အမှား သံုးသပ်ဖို့လိုေနေသးတယ်လို့ယူဆရတဲ့ အချက်များပဲြဖစ်ပါတယ်၊
ကိုအာမ် ကျမ်းကေြပာဆိုတာကို နားလည်မှုများ၊ (အဆိုြပုချက်များလို့လဲ ဆိုချင်ပါတယ်) ကျွန်ေတာ်ယူဆပံုမှားခဲ့ရင် ြပန်ြပင်လို့ရေအာင်ပါ၊
၁၊ ြဖစ်တည်ေစတယ်၊၊ ဆိုတဲ့စကားအရ အလ္လာဟ်က ြဖစ်တည်ေစတယ်လို့ ယူဆပါတယ်၊ ဖန်ဆင်းတာနဲ့ ကွာြခားမှု မရှိဘူးလို့လဲ ယူဆရပါတယ်၊ (ကွာြခားရင် ဘယ်လိုကွာေြကာင်း ရှင်းေစလိုပါတယ်) ထာဝရ ဘုရားက အများကိန်း နဲ့ အလ္လာဟ်က အနဲကိန်း တစ်ပါးတည်း ြဖစ်တယ်ဆိုတာကို သိပါဘီ၊
အရာအားလံုးရဲ့ အေြကာင်းက အလ္လာဟ် ြဖစ်တယ်၊ ဗုဒ္ဓဘာသာမှာက တစ်ဦးတစ်ေယာက် (သို့) အများက ဖန်ဆင်းတယ် ြဖစ်ေစတယ် မဟုတ်ပဲ ဘယ်အရာေတွက ဘယ်လိုြဖစ်လာတယ် ဆိုတာသာေတွ့ရတဲ့ အတွက်ေြဖရှင်းပံုြခင်းကွားြခားြကပါတယ်၊ ဖန်ဆင်းတယ် ဆိုတဲ့ စကားနဲ့ ြဖစ်တည်တယ်ဆိုတဲ့ စကားဟာ တူသလိုလို ရှိေပမယ့် ကွဲြပားပါတယ်၊ ဖန်ဆင်းတာမှာ ြမန်မာစကားအရ ကျွန်ေတာ်ေလ့လာမိသေလာက် အဓိပ္ပါယ် နှစ်မျိုး ရှိပါတယ်၊
(၁) နတ်မင်းြကီးက လူကဲ့သို့ ဖန်ဆင်း၍ေလာကကိုြကွလာသည်- ဆိုရင် ဒီဝါကျက ဖန်းဆင်းတယ်ဖန်းဆင်းတယ်ဖန်းဆင်းတယ်ဖန်းဆင်းတယ်ဆိုတာ ပံုေြပာင်းတာပံုေြပာင်းတာပံုေြပာင်းတာပံုေြပာင်းတာကို ဆိုလိုပါတယ်၊
ေနာက်တစ်ခု ဖန်ဆင်းတယ် ဆိုတာကေတာ့ အခုရူပ နားလည်ထားတဲ့အတိုင်း ြဖစ်ေစဆိုြပီး၊ ြဖစ်လာေအာင်၊ ြပုလုပ်ြခင်း သေဘာပါ၊ ဒါေပမယ့် ဒီေနရာမှာ ကားတစ်စီးကို ထုတ်လုပ်ြခင်းသေဘာ၊ အိမ်တစ်ခုကို အစအဆံုးေဆာက်ြခင်းသေဘာထက် ပိုြပီး အလျှင်အြမန် ြပီးေြမာက်ေအာင် ြပုလုပ်ြခင်း ဥံုဖွ၊ သေဘာ ပါဝင်ပါတယ်၊ ြဖစ်တည်ေစသည် ဆိုတာကေတာ့ အရာတစ်ခုကို တစ်စြခင်း ြဖစ်တည်လာေစဘို့ နိယာမ၊ ဥပေဒ၊ေလာကဓမ္မအဆင့်ဆင့်ကို ြပဌာန်းြခင်း သေဘာြဖစ်ပါတယ်၊ ဥပမာ- အိမ်တစ်လံုး ြဖစ်တည်လာေစမယ်ဆိုရင်၊ အဲ့ဒီအိမ် ြဖစ် လာေစမယ့် သစ်သား၊ ဝါး၊ သံ၊ သစ်ကယ်၊ လက်သမား၊- အဲ့ဒီအထဲက သစ်သား- ဆိုရင် ပျဉ်ြပား ြဖစ်လာဘို့လိုအပ်တဲ့ လွှ၊ လွှစက်၊ တဖန် လွှ၊ လွှစက် ြဖစ်လာေစမယ့် သံ၊ သံရည်ြကိုစက်၊ သံရည်ြကိုစက်ကို တီထွင်သူ၊ တီထွင်သူေမွးဘို့ မိ၊ဘ- အဲ့ဒီ မိဘေမွးဘို့ ပထဝီ၊ေတာေဇာ၊ အာေပါ၊ ဝါေယာ- စသည်ြဖင့် နိယာမ အဆင့်ေပါင်းများစွာဟာေလာကဓမ္မမှာ ြပဌာန်းြပီးသား ရှိေနပါတယ်၊ သစ်သားေနာက်ကို ြပန်လိုက်ရင်လည်း- အဲ့ဒီ အပင်ေပါက်မယ့် ရာသီဥတု၊ေရ၊ ေြမ၊ေလ၊ အပူ- အပင်ရှင်သန်ေစမယ့် လိုအပ်ချက်အတိုင်းအတာ၊ အပင်ကို သံုးလို့ရမယ့် နှစ်ကာလ----- မဆံုးနိုင်ေအာင်ပါပဲ၊ ကျွန်ေတာ်တို့က အဆင်သင့် စုပံုထားတဲ့ အိမ်ကို ြမင်ြပီး- အိမ်မှာပါဝင်တဲ့ အရာဝတ္ထုတစ်ခုချင်းရဲ့ေနာက်ေြကာင်းဇစ်ြမစ် အားလံုးကို မဆန်းစစ်ေတာ့ဘူး ဆိုေတာ့၊ ြဖစ်တည်ေစတယ်ဆိုတဲ့ အဆင့်ေပါင်းများစွာကို လိုက်မယ့်အစား - ြမှားလာရာကို ြကည့်မေနနဲ့ လူနာကို အရင်ကုလို့ေြပာလိုက်ရတာေပါ့၊
ရူပေြပာသလို ဗုဒ္ဓဘာသာမှာ ဘယ်အရာေတွက- ဘယ်လိုြဖစ်လာတယ်ဆိုတာကိုပဲေတွ့ရတယ်ဆိုတာ- လူနာကို အရင်ကုေနရလို့ပါ၊ သစ္စာေလးပါးက ဘယ်လိုြဖစ်လာတာလဲ၊ ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမ ပွင့်ြပီးမှ ြဖစ်လာတာလား၊ အရင်ကတည်းက ရှိေနတာလား၊ ဘယ်တံုးက စရှိေနတာလဲ၊ အဲ့ဒီ သစ္စာေလးပါးဆိုတာ သဘာဝအတိုင်း အ ထိမ်းအကွပ် သို့မဟုတ် သူ့ကို စည်းချိန်ြပဌာန်းထားချက် မရှိဘဲ ဒီအတိုင်း ရှိေနတာလား၊ ဒါဆို ဘာြဖစ်လို့ တစ် ခါတစ်ရံမှာ သစ္စာသံုးပါး ြဖစ်သွားလိုက်၊ တစ်ခါတစ်ရံမှာ သစ္စာငါးပါး ြဖစ်သွားလိုက် ြဖစ်မေနတာလဲ၊ ----အလားတူပဲ- သံုးဆယ့်တစ်ဘံုက တစ်ခါတစ်ရံမှာ ဘံုသံုးဆယ်ြဖစ်လိုက်၊ တစ်ခါတစ်ရံမှာ သံုးဆယ့်နှစ်ဘံု ြဖစ်လိုက် ဘာြဖစ်လို့ မြဖစ်ဘဲ တစ်သမတ်တည်း တည်ေနတာလဲ--- နဲနဲစဉ်းစားေပးပါလား၊
၂၊ ကမ္ဘာြကီးကို သက်ရှိ အြဖစ် ယူဆပါတယ်၊ (အြခား ဘာသာအားလံုးနဲ့ ကွာြခားတယ်လို့ ထင်ပါတယ်) အချို့ကိစ္စေတွမှာ ကွာြခားတယ်လို့ ထင်ြမင်နိုင်ပါတယ်၊ ကိုယ်ေတာ်မုဟမ္မဒ်ေရှ့က ကိုယ်ေတာ်ေတွက အလံုးစံုကိုေြပာြပီးသားြဖစ်ရင် ကိုယ်ေတာ်မုဟမ္မဒ် ပွင့်စရာ မလိုေတာ့ဘူးေလ၊ ကိုယ်ေတာ်ေဂါတမက ကမ္ဘာကို သက်ရှိလို့မေြပာခဲ့ေပမယ့်၊ သက်မဲ့လို့လည်း မေြပာခဲ့ပါဘူး၊ ဒီေတာ့ ကွာြခားေပမယ့် ဆန့်ကျင်တယ်လို့ေြပာလို့ မရေကာင်းဘူးထင်တယ်၊
၃၊ အာဒံေရှ့ သမိုင်းမတင်မှီ ကာလမှာလဲ လူများရှိတယ်လို့ ကိုအာမ်က ဆိုြခင်းကို နားလည်ပါဘီ၊ ေနာက် အာဒံကို စွန်းဦး တီထွင်သူများ လူေခါင်းေဆာင်များကိုေခါ်တယ်လို့လဲ ရှင်းထားပါတယ်၊ အာဒံဆိုတာ သမိုင်းတစ်ခုကို စတင်မှတ်တမ်းတင်ခံရသူ ြဖစ်တယ်၊ သူ့ေရှးကလည်း လူသားေတွ ရှိေနတာပဲ၊ ဥပမာ အေနာ်ရထာလိုြဖစ်ပါတယ်၊ ဒီဥပမာကို ကျွန်ေတာ်ေပးြပီးြပီထင်ပါတယ်၊ ဒါေပမယ့် ဆက်ေြပာပါရေစ- အေနာ်ရထာ မတိုင်မှီက ြမန်မာနိုင်ငံ ဆိုတဲ့ နယ်ေြမထဲမှာ လူေတွ ရှိေနပါတယ်၊ ဒါေပမယ့် အေနာ်ရထာဟာ ထင်ရှားတဲ့ ြမန်မာဧရိယာကို စတင်သတ်မှတ်သူလို့ ဆိုနိုင်တယ်၊ ဒီေတာ့ သူဟာ ြမန်မာနိုင်ငံရဲ့ အာဒံ ြဖစ်ပါတယ်၊ ထင်ရှားစွာ စတင် သမိုင်းဝင်သူေပါ့- တကယ်လို့ ဒွတ်တေဘာင်မင်းသာ လက်ရှိြမန်မာ ဧရိယာ အတွက် စတင်ထင်ရှားခဲ့ရင် ဒွတ်တေဘာင်မင်းက ြမန်မာနိုင်ငံရဲ့ အာဒံ ြဖစ်မှာပါ၊ ဒါက သီအိုရီပိုင်းပါ၊ သာမန်လူေတွကေတာ့ဒီအဆင့်ထိ နားလည်ရမှာကို ခက်ေနမှာပါ၊ တနည်းအားြဖင့် အရာတစ်ခုရဲ့ ဖခင်ေပါ့ဗျာ၊
၄၊ အလ္လာဟ်ဟာ ပံုသဏာန် အတိအကျ မရှိပါ၊ ထာဝရဘုရားကေတာ့ လူနဲ့တူတယ်ဆိုတာ နားလည်ရပါတယ်၊
ပံုသဏ္ဍာန်အတိအကျ မရှိဘူးဆိုတာထက် အသေကင်္တ ြဖစ်တယ်လို့ ခံစားေစချင်ပါတယ်၊ နိဗ္ဗာန်ကို ဘယ်လိုခံစားပါသလဲ၊ အဲ့ဒီအတိုင်း ခံစားရင် အလွန့်အလွန်နီးကပ်ပါတယ်- ခင်ဗျာ၊
ေလးစားစွာြဖင့်
ထွန်းထွန်းေအာင်